Kulturë

Në hyrje të kishës së madhe të Saint-Sulpice, në Saint-Germain des-Près, aty ku ishte pagëzuar fëmija i quajtur Charles Baudelaire, gjenden afresket e fundit të Eugene Delacroix, pasi pikërisht aty ai u ftoh dhe shpejt sëmundja do ta mundëte për ta çuar drejt vdekjes. Pothuajse njëqind metra më tutje, në «Place Furstenberg», ishte shtëpia dhe atelieri i tij ku do të mbeteshin dhe veprat e tij të fundit.

Shkrimtari i njohur Ismail Kadare thotë se ka mbetur i habitur nga festimet për ditëlindjen e tij. “Ka miq të mitë që nuk kënaqen me asgjë, se thonë se duhej bërë më shumë. Por jo, nuk jam dakord. Është bërë shumë për mua, madje edhe ndjeva një lloj habie,” thotë shkrimtari në një telefonatë nga Parisi pë gazetën Panorama. Kadare shpreh edhe keqardhjen që askush nuk u kujtua për përvjetorin e vdekjes së Heroit tonë Kombëtar, Skënderbeut. “Vetëm pak ditë më parë ishte përvjetori i vdekjes së Skënderbeut, në datën 17 janar. Vetëm ditën e vdekjes i njohim atij.

Sociologu polak Zygmunt Bauman sapo ka festuar 90 vjetorin dhe ka kryer dy fluturime nga shtëpia e tij në qytetin verior britanik Leeds për të marrë pjesë në një ngjarje në Burgos, në Spanjën veriore. Ai e pranon që është i lodhur ndërsa fillojmë intervistën, por sërish ia del t’i shprehë idetë e tij me qartësi dhe qetësi, duke marrë kohë për çdo përgjigje, sepse ai e urren të japë përgjigje të thjeshta për pyetje të ndërlikuara.

Pas ndodhisë së shëmtuar në ambientet e Teatrit Kombëtar, ku drejtori i institucionit u bë protagonist i një sherri me një gazetar kulture ose një spektator të “padisiplinuar”, qarkullojnë disa versione të ngjarjes. Në këtë pikë është shumë e rëndësishme të nënvizohet se konflikti mes Çulit dhe gazetarit Eni Shehu nis qysh prej shfaqjes “Vdekja e Maratit” me regji të Arben Kumbaros. Në atë kohë, Eni Shehu pati denoncuar audicionet formale, të cilat Çuli i prezantoi si risi të reformës së tij.

Shqipëria zyrtare mendon të përfshijë në kurikulat arsimore atë që prej disa institucioneve, apo historianëve, brenda e jashtë vendit, njihet si “shpëtimi i hebrejve nga shqiptarët”, gjatë Luftës së Dytë Botërore. Kjo është bërë e ditur nga ministri i Jashtëm, Ditmir Bushati, i cili ka folur gjatë një ceremonie zhvilluar në Ministrinë e Jashtme, me rastin e ditës ndërkombëtare të Holokaustit.  “Transmetimin e kësaj pjese të historisë tek brezat dhe gjeneratat më të reja, ministri e quajti sfidë.

Ministrja e Kulturës, Mirela Kumbaro i njeh vets meritën se u ka dhënë fund qokave në Ministrinë e Kulturës. "Unë sapo kam marrë detyrën i kam dhënë fund një historie qokash, siç kanë qenë çmimet vjetore të letërsisë, aq sa edhe kur ka patur libra me vlerë kritika është tretur, sepse e kanë dominuar llafet e historitë e fshatit të madh, ku për fat të keq jetojmë. Ndaj unë i reduktova nga dhjetë çmime në dy të tillë, me juri krejt të pavaruar nga Ministria e Kulturës.

Konflikti sirian, arrestimet te “Xhamia e Unazës” dhe atentatet terroriste në Francë zbuluan një VIP të ri, islamin shqiptar, si një lloj gjëje që askush nuk e përkufizoi dot bindshëm, por të gjithë mendimtarët mediatikë e pranuan si ekzistues dhe e përkëdhelen si antibiotiku ynë, made in Albania, kundër ca islameve të tjerë.

Sot është datëlindja Xhorxh Bajronit, që më kujtoi edhe një intervistë interesante për udhëtimin e tij të parë në Ballkan dhe në Shqipëri. Është një intervistë që kam zhvilluar me Vasil Koço Pjetrin, një pasardhës i njërit prej shoqëruesve të Lordit anglez për në sarajet e Ali Pashës, ku dhe ai quhej Vasil Gjik Pjetri. Ishte një nga trimat e rrallë që Aliu e mbante në krah të tij. Bajroni lindi më 22 janar 1788 në një familje aristokrate të varfëruar. Më 1801 Bajronin e dërguan në Harrow, në shkollë, ku studioi gjuhët greke e latine, historinë dhe letërsinë angleze.

Kjo histori nuk është një krijimtari letrare, një fantazi apo trill shkrimtari. Është një ngjarje e vërtetë që ka ndodhur në Kastrat të Shkodrës në vitet e fundit të shekullit XIX. Dhe këtë nuk e gjeta në gojëdhënat dhe anekdotat popullore por në kujtimet e konsullit francez Alexandre Degrand, i cili kishte qenë konsull nga viti 1893 në 1899 dhe kishte botuar më pas librin me kujtime Souvenirs de la Haute Albanie (Kujtime nga Shqipëria e Epërme).