Kulturë

 Sprovë për të shpjeguar me fakte, jo vetëm arkeologjike, përputhjen mes Mitit të Hyjnisë së Natyrës të gdhendur në figurinat e Artemisit tek vendbanimet e helenëve (grekëve të lashtë), të Diana Candavensis tek romakët ose Kultin e Zanës së Çermenikës tek shqiptarët, që festohet ende më 14 mars, me Ditën e Verës,.. si edhe autoktoninë tonë në këto troje…

Vdekja është në qendër të jetës. Kështu shkruhet ndër të tjera në një reportazh të publikuar në “National Geographic” i cili trajton në zakon të çuditshëm, në mos unik që haset në Rantepao, në malësitë e ishullit indonezian të Sulavesit. Të vdekurit këtu nuk trajtohen si kudo në botë: për  ditë të tëra, javë, muaj e deri edhe vite, ata mbahen në shtëpitë e familjes, brenda në qefinë, pranë tyre qëndrojnë njerëz dhe me ta bisedohet. Vdekja është vetëm një hap në një proces të gjatë krijimi. Ka funerale që zgjasin me javë, njësoj me mendimin se vdekja nuk i shkëput të gjitha lidhjet.

Shpati është një zonë etnografike me interes në shumë aspekte. Në mesjetë është për t’u theksuar se Shpati kishte një rëndësi në organizimin kishtar. Nga kronikat e kohës, në shekujt XIII-XIV rezulton peshkopata e Ispatisë. Gjithashtu, në gojëdhënat e shpatarakëve përmenden kisha e katedrale, si katedralja e madhe e Galigatit. Zona e Shpatit kishte rëndësi për princat arbërorë, si një vend strategjik e rezidencial për ta. Ndonëse të banuar me pak familje, këto fshatra ishin vende të duhura për të ndërtuar kisha e për t’i afreskuar ato.

Intervistë me shkrimtaren nobeliste Toni Morrison

Në shekullin e 19-të, një aborigjene, femër leshatore nga Meksika, e quajtur Julia Pastrana, shfaqej në shown e anormalëve në cirk nën prezantimin: “Femra më e shëmtuar në botë”. Në Europë ajo performonte sipas normave viktoriane: këndonte dhe kërcente, fliste në gjuhë të huaja, i nënshtrohej ekzaminimeve mjekësore publike dhe të tjera formave argëtuese të spektaklit. Si gjatë jetës së saj, ashtu edhe pas vdekjes, ajo etiketohej si “e shëmtuar”.

Universiteti Cambridge në Britaninë e Madhe shënon këtë viti 600 vjetorin e tij. Për të kujtuar këtë përvjetor, disa dorëshkrime, libra, vizatime dhe pasuri të tjera të Bibliotekës së tij, janë ekspozuar për publikun. Duhet thënë se pasuria është jo e vogëj, mjafton të përmendet Bibla e parë Guttenberg. Më poshtë disa nga materialet e ekspozuara siç raportohen nga “Al Jazeera”:

Ky është një tekst i botuar nga Dom Lazer Shantoja.  Ai sulmonte ashpër Fan Nolin.

Gjuha e tij nuk ka shumë lidhje me atë që ai përfaqëson, besimin e krishterë.

Teksti është publikuar nga studiuesi Aurel Plasari: 

Dom Lazer Shantoja kundër Imzot Fan S. Nolit:

“Qesh, o pagan! Živo, o mjekroç i pa mjeker, o pop i pa bishtalec, o peshkop i pa shkop, o fetar i pa fe, o imzot i pa Zot, o nacjonalist internacjonal, o toskë gegofob, o shqiptar-grek-bullgar-lavantin-bolshevik, o...o...o faqe me nderë Fan Nol!

Ndasitë i përkasin së shkuarës. Tashmë duket e rëndësishme për një Shqipëri që vitet e fundit po shndërrohet në një destinacion të preferuar për turistët europiane nga të dyja kahet- lindore e perëndimore- dhe Greqia, e cila i ka mbështetur fort shtyllat e ekonomisë mbi turizmin, por prej vitesh është zhytur në krizën e thellë financiare, të bëhen bashkë në një sektor ku të dyja palët mund të dalin të fituar.

Nga Suadela Balliu