Stalini

Një ikonë ku shfaqet Stalini ka hapur një debat të ri në Gjeorgji. Ikona e paraqet ish-liderin komunist ndërsa bekohet nga Shën Matrona e Moskës, një vizionare dhe shëruese ruse e shekullit XX.

Por Kisha Ortodokse Gjeorgjiane ka rezerva për vërtetësinë e asaj që paraqet ikona e vendosur në një katedrale të Tbilisit.

Patriarkana e Gjeorgjisë thotë se nuk ka shumë prova që mbështesin faktin se Stalini dhe shenjtroja janë takuar ndonjëherë dhe për këtë arsye u ka kërkuar dhuruesve të bëjnë ndryshime në të.

Jozef Stalini u zhvarros në vitin 1961, pak pasi kishte nisur reforma e destalinizimit. Ndërsa monumentet e tij u hoqën nga hapësirat publike, emri u fshi nga institucionet, edhe trupi u zhvendos nga mauzoleu, ku kishte qënduar shtatë vjet përkrah Leninit.

Trupi i balsamosur i Stalinit u rivarros më 31 tetor 1961 nën murin e Kremlinit në Moskë.

Ngjarjet e mëdha historike kanë edhe një dimension historik iracional. Të rrëfyera si anomali e pushteteve të caktuara dhe e papërfshirë si faktor ndikues në vendime. Rasputini p.sh ëstë trajtuar me ngjyra të ndryshme, si një lloj Jocker i fillim shekullit të 20-të, por ai u gjend për konicidencë tragjike ndoshta në oborrin e carit të fundit të Rusisë. Një car që pësoi një fat tragjik personal dhe familjar dhe që doli nga skena për t’i hapur rrugë atij që është quajtur si eksperimenti më i paprecedent social në histori.

Komunistët rusë janë të indinjuar pas prezantimit të një videoloje të re në 3D, që ka për personazh kryesor pikërisht Stalinin. “Seks me Stalinin” është loja me protagonist ish-liderin e Bashkimit Sovjetik. Loja është krijuar nga “Steam”, një distributor global në fushën e videolojërave, dhe pritet të jetë në treg më 10 tetor të këtij viti.   

Një fondacion jo-fitimprurës i Kujtesës Historike të Rusisë, në bashkëpunim me arkivin historik të ministrisë së jashtme të këtij vendi bëri publike për herë të parë dokumentet e marrëveshjes gjermano-sovjetike të 23 gushtit 1939 që dy vendet të mos sulmonin njëri-tjetrin.

70% e rusëve aprovojnë rolin e liderit sovjetik Josif Stalin në historinë e Rusisë. Kjo shifër rezulton nga të dhënat e një sondazhi të kryer nga Qendra Levanda, në Rusi, që provon se imazhi i diktatorit sovjetik është rehabilituar mes rusëve. Një lider i shkëlqyer, e quajnë rusët, apo një pjesë e tyre, Stalinin, që dikur u kryqëzua si një autokrat i përgjakshëm. Në një sondazh të vitit 2016, përgjigjet pozitive për rolin e Stalinit në historinë ruse ishin 54% dhe për tre vjet janë rritur me 16%.

“Kur Nikita Hrushovi mori fjalën në Kongresin me dyer të të mbyllura të Partisë Komuniste Sovjetike në shkurt 1956, shumë nga delegatëve u ra të fikët, disa pësuan atak në zemër, ndërsa disa u shkëputën nga vodka dhe kryen vetëvrasje më vonë. Ishte nisja e famshme dhe zyrtare e "destalinizmit"

Kompozitori i njohur grek Mikis Teodorakis, një nga figurat e njohura të rezistencën antifashiste është përfshirë në debatin që provokoi vendimi i autoriteteve të Bashkmit Europian për të caktuar një Ditë Përkujtimore të viktimave të nazizmit dhe komunizmit. 
Në një letër drejtuar gazetës greke " Ta Nea", Teodorakis e quan të papranushëm përpjekjen për të vënë një shenjë barazimi mes dy ideologjive dhe çfarë ato përfaqësuar në Luftën e Dytë Botërore. Teodorakis flet për një amerikanokraci që ka imponuar memorandume, duke çuar Greqinë në buzë të katastrofës. 

Poeti rus Aleksander Pushkin gëzon një famë të përbotshme dhe kjo i atribuohet kontributit të të tij në letërsi. Por ndoshta në këtë popullarizim të tij mund të ketë gisht edhe Josif Stalin, diktatori sovjetik, i cili në vitin 1937 organizonte Spastrimin e Madh në Bashkimin Sovjetik, e krahas tij edhe 100 vjetorin e vdekjes së poetit me një ceremoni dhe festime masive.

Publikimi i ditareve të shefit të parë të KGB-së sovjetike, Ivan Serov, ka risjellë në vëmendje fatin e diplomatit suedez, Raoul Wallenberg, i njohur si shpëtimtar i mjëra hebrejve të Hungarisë. Ditaret e Ivan Serov, u gjetën nga e mbesa, Vera, gjatë pastrimit të daçës së tij në Moskë. Ato u publikuan në qershor në Rusi me titullin: “Shënime nga një valixhe: Ditaret sekrete të kreut të parë të KGB-së, të gjetura 25 vjet pas vdekjes së tij”.