hec

Pak ditë më parë deputeti socialist Besnik Baraj bëri thirrje që të ndalet ndërtimi i hidrocentraleve në zona si Valbona. Ky është një shqetësim që ka disa kohë që ngrihet: kësaj radhe ishte për Valbonën, para një viti ka qenë për Langaricën në Përmet. Media të ndryshme në Perëndim, sidomos ato gjermane i kanë bërë jehonë asaj që quhet Vjosa Blu, me idenë se lumi i Vjosës nuk duhet prekur në këtë drejtim. Ky mendim po gjen mbështetje edhe nga aktorë ndërkombëtarë.

Kërkesa është bërë nga anëtari i Komisionit të Veprimtarive Prodhuese, deputeti socialist Besnik Bare, gjatë seancës së sotme plenare.

Disa organizata jofitimprurëse në Europën Qendrore dhe Lindore kanë përpiluar një raport në të cilin vlerësohet se investimet në projekte hidrik që pritet të realizohen në Shqipëri, kanë pasoja shkëtarrimtare mbi mjedisin. Organizatat ngrenë gishtin e akuzës ndaj bankave që financojnë projekte të tilla, ku përmendet sidomos HEC i Langaricës në Përmet. “Në prill të 2015-s, PE i kërkoi Shqipërisë të anullojë ndërtimin e HEC-eve në zonat e mbrojtura. Ndonëse nuk përmendte emra, rezoluta i refereohej kryesisht Langaricës dhe 40 HEC-eve të tjera në lumin e Vjosës.

Banorë të zonës së Katundit të Ri kanë protestuar së fundmi me vendimin për të ndërtuar hidrocentral nga qeveria, pasi projekti për Skavicën u nda në dy pjesë. “Vizion Plus” raporton se sot ka patur një vizitë të zyrtarëve të Ministrisë së Energjetikës në zonë, ku është komunikuar me banorët që i druhen përmbytjeve dhe vlerës monetare me të cilën do të kompensohen nga humbja e tokës.

Një studim i vitit 2009 i kompanisë franceze “Sogrea” mbi potencialin e shfrytëzimit të Drinit të Zi, është shtruar sot për diskutim nga Ministria e Energjetikës me përfaqësues nga Banka Botërore, Banka gjermane KfW, SECO, GIZ, EBRD, Bashkimi Evropian, Koperacioni Italian dhe UNDP. Në këtë studim parashikohen disa skema për ndërtimin e veprave të reja energjetike: Skema e parë parashikon ndërtimin e vetëm një hidrocentrali “Skavica 441”, me kosto 662.4 milionë euro, prodhim vjetor 768 GWh, për një fuqi të instaluar 193MW.

Motivimi për të shkruar këto radhë ishte mjaft i fortë, pasi u njoha me shqetësimet e specialistëve të energjetikës për problemin, që lidhet me domosdoshmërinë strategjike të ndërtimit të  HEC Skavicës shumë më parë se sa ndërtimi i HEC Katundi i ri, që do të dëmtonte sipas mendimit të tyre në mënyrë të pakthyeshme të gjithë zhvillimin afatgjatë të kaskadës mbi lumin Drin. 

Me një vendim të datës 23 nëntor të vitit 2015, Ministria e Kulturës ka autorizuar/miratuar projektin e ndërtimit të HEC DRIZA 1 në pellgun ujëmbledhës të përrenjve të Nivicës dhe Gusmarit, në Bashkinë e Tepelenës. Sipas vendimit me numër 241, të Këshillit Kombëtar të Restaurimit, që ka hyrë në fuqi menjëherë, shoqëria duhet të kontribuojë për sistemimin e ambienteve të banesës së Myfit Kaçubajt, Qendër Nivicë, nën mbikëqyrjen e specialistëve të DRKK-së Gjirokastër.

Ministria e Energjisë dhe Industrisë, që drejtohet sot nga Damian Gjiknuri, ka depozituar kallëzim penal për dy ish-titullarët e saj, ish-ministrin Florjon Mima dhe ish-zv.ministrin Enno Bozdo. Akuza është shpërdorim detyre në transferimin e aksioneve të disa hidrocentraleve. “Shtetit i është shkaktuar dëm ekonomik dhe njëkohësisht blerësi ka përfituar padrejtësisht shumën prej 3.4 milon euro nga procesi i shitjes së HEC Ulëz Shkopet.

Shqipëria trashëgoi mbi 80 hidrocentrale nga koha e Enver Hoxhës, kurse aktualisht parashikon të ndërtojë edhe 501 të tjerë. Një shifër që nuk do shumë mend të kuptohet se do rrënonte mjedisin, ose atë që ka mbetur në vendin tonë. Shifra bëhet edhe njëherë publike nga shoqatat mjedisore, të cilat kanë apeluar sot për moratorium. “Një numër maramendës prej 501 HEC-eve pritet të ndikojë negativisht në ekosistemet natyrore, dhe sidomos tek ato me ndjeshmëri të lartë, siç janë zonat e mbrojtura dhe parqet kombëtare.