Blloku Ekonomi

Meqë këto ditë është në qendër të debatit publik mbledhja e taksave nga Qeveria Rama, vlen të bëhet një krahasim i vitit 2012 (viti i fundit i plotë i Qeverisë Berisha) me vitin 2014  (viti i parë i plotë i Qeverisë Rama).

Aksioni i qeverisë kundër informalitetit dhe evazionit po paraprihet nga dyshimet për selektim dhe goditje vetëm ndaj një kategorie. Deri sa të ndodhë, këto janë vetëm parashikime, apo në rastin më të keq, paragjykime. Gjithsesi, në vijim të procesit, mirë është të dëgjohet edhe ajo që thotë qeveria, por edhe ajo që thonë njerëz të fushës. Arben Malaj dhe Zef Preçi mendojnë se aksion është kompleks dhe nuk dihet nëse do të godasë biznesin e madh, ku shihet edhe zemra e problemit.

Çmimi i naftës në tregjet ndërkombëtare vijon të ulet, duke kalur kuotën e 46.8$ për fuçi, shumë afër çmimit më të ulët të janarit të këtij viti. Në mënyrë konstante, çmimi i naftës sjell në vëmendje çmimin që aplikohet në Shqipëri, ndër më të lartët në Europë. “Monitor” raporton se në muajin shtator pritet gjithsesi një ulje, por pa saktësuar sesa. Revista i referohet “aktorëve të tregut”, të cilët operojnë në një treg ku çmimi asnjëherë nuk përputhet me prirjet e tregut ndërkombëtar. E megjithatë arsyet nuk mungojnë përherë.

“Ora 8.30 e mbrëmjes. Pas një blerjeje prej vetëm 150 lekë, në një nga “dyqanet e lagjes në Komunën e Parisit, shitësja nxiton te kasa për të shtypur faturën tatimore, të cilën ta jep me një frymë. Një veprim ky, që nuk e kishte bërë ndonjëherë, ashtu si pjesa më e madhe e dyqaneve të lagjeve, madje dhe e supermarketeve “të fshehura” në shumë zona të Tiranës, që ndonjëherë të japin edhe fatura të shkruara me shkrim dore, sa për të qenë “transparent” me çmimet me klientin.

Nisin sanksionet për ata që nuk bëjnë pagesën për ndërtesat e legalizuara. “Gazeta Shqiptare” raporton sot se ligji parashikon që një person që ka tërhequr faturën për parcelën ndërtimore, duhet të bëjë pagesën brenda 6 muajve. Përndryshe do t’i njihet si barrë hipotekore. Sipas kësaj gazete, ALUIZNI po përgatit një listë me emrat e 140 personave që rrezikojnë të humbasin pronësinë mbi shtëpitë. Sanksioni buron nga ligji në fuqi dhe rregullon edhe detyrimet kur objekti është në bashkëpronësi, por edhe ato kur ka pamundësi pagese.

Çdo vit, një pjesë e të ardhurave që krijojnë shtetasit derdhet në arkën e shtetit në formën e taksave. Ndër më kryesoret janë taksat e sigurimeve shoqërore/shëndetsore, tatimi mbi të ardhurat personale, akcizat, TVSH-ja dhe tatimi mbi fitimin.

Mungesa e likuiditetit duket se është një ndër faktorët kryesorë të treguesve të krizës ekonomike, çka vihet re dhe në të dhënat më të fundit të publikuara nga Drejtoria e Përgjithshme e Tatimeve. Aty shihet qartë numri i madh i bizneseve që nuk kanë paguar detyrimet. Sipas shifrave zyrtare nga kjo drejtori, lista e bizneseve ndaj të cilëve ka nisur grumbullimi i detyrimeve me forcë është 13 119. “Tv Scan” raporton se ndaj këtyre bizneseve janë marrë masat e sigurimit mbi të gjithë pasuritë për ekzekutimin e detyrimeve dhe ka filluar procedura e mbledhjes me forcë të tyre.

Ekonomia është tema kryesore që përcakton edhe ecurinë e qeverisjes aktuale. Ekzekutivi i tanishëm ka paralajmëruar disa masa të forta që synojnë uljen e evazionit dhe informalitetit. Aksioni është karahasuar nga ministri Arben Ahmetaj me aksionin e energjisë, që ktheu në binarë një sektor të tërë. Mbetet e paqartë nëse kjo nismë do të ketë efek apo jo, sikurse mbetet e paqartë nëse qeveria ka ndërmend të rishikojë politikën fiskale apo jo. Kjo kërkesë shtrohet nga disa ekspertë, por edhe nga opozita.

Blloqet e lira të naftës, “Blloku ‘C’”, “Blloku ‘5’” dhe “Blloku ‘Panaja’, pritet të jepen me konçesion në muajin tetor të këtij viti. Kjo pason konçesionin e dhënë pak kohë më parë, ku fituan kompanitë “Shell”, “Navitas” apo edhe “Petromanas”. “Burimet në Ministrinë e Energjetikës bënë me dije se interesi paraprak për blloqet e raundit të dytë është mjaft i lartë me kompani që janë në të njëjtin rang me Shell dhe Delek Group, por si bëhet e ditur, kompanitë të interesuara për këto blloqe kanë kërkuar më shumë afat.

Statistikat e Shoqatës së Bankave hedhin dritë mbi pasojat e forta të krizës së Athinës në sistemin bankar shqiptar dhe sidomos te bankat me kapital grek. “Monitor” bën të ditur se sistemin bankar shqiptar ka pasur ndikim të ndjeshëm nga kriza e borxheve e vendit fqinj, që u intensifikua në tremujorin e dytë, duke rrezikuar deri daljen e Athinës nga euro.