Një kthesë në bisedimet e paqes Qipro-Turqi

Qiproja synon të rinisë bisedimet e paqes me palën turke. Në një intervistë për greken “Kathimerini”, ministri i ri i Jashtëm i Qipros, Ioannis Kasoulides, thotë se Nikozia do të paraqesë një sërë masash ambicioze për ndërtimin e besimit, ndërsa qeveria ka rishikuar politikën e saj të sanksioneve, e cila kishte ka qenë gurthemeli i qasjes së tij.

Kasoulides është optimist për arritjen e një marrëveshjeje, pasi sipas tij, sheh gatishmëri për të ndihmuar në këtë drejtim edhe nga ana e Shteteve të Bashkuara, edhe nga Bashkimi Evropian.

Kasoulides shton se shpëtimi i Famagustës është një çështje e prioritetit më të lartë, edhe nëse kjo vjen me një çmim të konsiderueshëm për t’u paguar.

Shumë analistë sugjerojnë se rikthimi juaj në politikë sinjalizon një kthim në realpolitikë në Nikozia. A jeni dakord?

Unë kam thënë që politika jonë e jashtme nuk po ndryshon që nga dita e parë.

A ka pasur një marrëveshje të heshtur me Presidentin Nicos Anastasiades për të rifilluar bisedimet e paqes me Turqinë?

Nuk është një marrëveshje e heshtur. Para se të pranoja [postin e ministrit të Jashtëm] doja ta diskutoja këtë çështje me të dhe e bëmë. Është presidenti ai që përcakton drejtimin [politikën].

Ka një mori çështjesh të pazgjidhura, njëra prej të cilave është çështja e sanksioneve. A besoni se kjo politikë duhet rishikuar, në dritën e dështimit të saj?

Ne kemi rishikuar tashmë politikën e sanksioneve. Kërkesa e Qipros për sanksione nuk do të tërhiqet, por diskutimi në nivel politik, në nivel të Këshillit të Punëve të Jashtme është ezauruar pasi disa shtete anëtare nuk duan të vendosin sanksione ndaj Turqisë. Ata argumentojnë se janë kundërproduktive, nuk do ta bëjnë Turqinë të ndryshojë qëndrimin e saj ndaj Varoshës dhe se ajo që nevojitet janë masat e ndërtimit të besimit. Pra, ata do të shikojnë politikën tonë. Në vend të sanksioneve, ne do të paraqesim masat e ndërtimit të besimit, CBM.

CBM-të janë refuzuar në të kaluarën.

Kjo është e drejtë. Por nëse shikoni me vëmendje bisedën që po zhvillohet në komunitetin turko-qipriot, do të shihni se nuk është e lehtë për ta të refuzojnë një propozim pa kontroll, pa e studiuar më parë. Sidomos kur rrëfimi i tyre kryesor është ankesa para botës për “izolimin” e tyre dhe embargon ndaj tyre, siç e shohin ata. Heqja e këtyre dy faktorëve dhe transferimi i aeroportit Tymbou në juridiksionin e Kombeve të Bashkuara, do të funksionojë në dobi të përparimit dhe prosperitetit të turqve qipriotë.

A ka një plan specifik për aeroportin?

Sigurisht, por ajo për të cilën do të flasim fillimisht është nëse ata janë gati të flasin. Gjëja kryesore që kërkojmë në këmbim të një hapi kaq të madh është që pjesa e rrethuar e Varoshës t'i dorëzohet Kombeve të Bashkuara, sipas rezolutave përkatëse të Këshillit të Sigurimit, në mënyrë që t'u dorëzohet më pas banorëve legjitimë të zonës.

A përfshin këtu edhe portin e Famagustës?

Paketa e propozimeve të Anastasiades përfshin portin e Famagustës, autoriteti doganor i të cilit do të vihet nën mbikëqyrjen e BE-së për të kontrolluar hyrjen e mallrave në tregun e përbashkët. Që këto dy gjëra të ndodhin, Turqia do të duhet të zbatojë plotësisht Protokollin shtesë të Ankarasë dhe, për rrjedhojë, të hapë portet dhe aeroportet për anijet me flamur të Qipros.

Cila ka qenë përgjigja nga Uashingtoni dhe Brukseli? A do të ndihmojnë ata?

Propozimi për masat e ndërtimit të besimit pati një reagim pozitiv nga Sekretari i Shtetit Antony Blinken dhe aq më tepër nga nënsekretarja e shtetit për çështjet politike Victoria Nuland, e cila tregoi gatishmërinë e saj për të ndihmuar. Për sa i përket Brukselit, unë i paraqita idetë e presidentit në drekën e ambasadorëve nën presidencën franceze dhe reagimet ishin shumë pozitive. Mendoj se Berlini, Parisi dhe kryeqytetet e tjera që mund të kenë njëfarë ndikimi do të jenë të gatshëm të ndihmojnë.

Duke pasur parasysh sa ambicioze janë këto CBM, cilat janë pritshmëritë reale? Se ata do të përmirësojnë pozicionin e Qipros përballë komunitetit ndërkombëtar?

Presidenti i shkroi sekretarit të përgjithshëm të OKB-së në dhjetor duke i propozuar këto CBM dhe që atëherë shërbimet tona diplomatike janë angazhuar në një fushatë të madhe për të promovuar idenë tek të gjitha qeveritë e huaja në çdo forum ndërkombëtar.