Turqia

Dy ditë më parë ministri turk i Mbrojtjes, Suleyman Soylu, lëshoi një mesazh kërcënues për Europën kur deklaroi se Turqia mund të hapë shtegun për 15 mijë refugjatë çdo muaj. Ky mesazh është në vazhdën e tensioneve mes Ankarasë zyrtare dhe BE-së për çështje që lidhen sa me krizën siriane, aq edhe me problemet e brendshme politike në Turqi. 

Turqia e presidentit aktual Reçep Tayyip Erdogan po ecën përherë e më shumë drejt shkëputjes nga kampi perëndimor duke kërkuar liri të plotë në politika e veta. Kjo po prek edhe mbrojtjen, në të cilën Turqia kontribuon jo vetëm me pozitën e vet si krahu jugor I NATO-s, por edhe me kapacitetet. Duket se kjo po ndryshon dhe për këtë flasin veprimet e Ankarasë zyrtare. Pak kohë pas grushtit të shtetit, Turqia bëri një lojë nervash me SHBA-të kur kërcënoi disa herë nxjerrjen e amerikanëve nga baza ajrore e Incirlikut, ku janë vendosur edhe armë bërthamore.

Pesëmbëdhjetë muaj pas rrëzimit të avionit rus SU-24 në kufirin turko- sirian, marrëdhëniet mes Rusisë dhe Turqisë  kanë shkuar nga ferri në parajsë. Zhvendosja dramatike e pozicionit të qeverisë turke në krizën siriane ka lejuar në një masë të madhe që të dy vendet të rrisin bashkëpunimin e tyre në të gjitha nivelet dhe marrëdhëniet të marrin një karakter strategjik.

Me përdorimin e dhunës fizike  ndaj demonstruesve në parkun Gazi në Stamboll në periudhen 27 maj-15 qershor 2013 dhe rritjes së presionit ndaj fjalës së lirë dhe medias, u detyrova  për herë të pare në jetën time publicistike të shkruaja kundër politikës së Erdoganit, edhe pse  deri në atë kohë  kisha shumë rezerva për objketivat afatmesme dhe afatgjata të partisë  islamike që drejtohet prej tij.

Revista satirike shekullare turke është mbyllur për një karikaturë. Dhe në mënyrë të “papritur” shkak është bërë profeti kryesor i izraelitëve, Moisiu që ishte subjekt i saj. Ajencia e lajmeve Agence France –Presse njofton se reveista është më e suksesshmja në zhanrin e vet në Turqi, por kjo nuk e ka ndaluar Ankaranë e drejtuar me dorë të hekurt nga Reçep Tayyip Erdogan dhe Islami i tij politik që të urdhërojë mbylljen. Në karikaturë shfaqet Moisiu me mjekër duke udhëhequr popullin e vet jashtë Egjiptit dhe duke përdorur mallkime vulgare.

Të papranueshme e ka quajtur Ministria e Jashtme greke incidentin e fundit në brigjet e ishullit grek Farmakonisi, ku nga një anije patrullimi turke pati të shtëna në drejtim të territorit grek. Burime diplomatike greke thanë se qeveria greke reaguar me shqetësim për këtë ngjarje që sipas saj është në shkelje të ligjeve ndërkombëtare. 

Deklarohet nga të gjithë se është në krizë të madhe prej vitesh, madje edhe këto ditë po kërkohet dalja nga Eurozona, por sërish Greqia nuk heq dorë nga blerja e armëve. Mediat greke raportojnë se ministri i Mbrojtes, Pano Kammenos ka urdhërur blerjen e një skuadriljeje avionësh të tipit F-35, brezi i pestë, nisur nga rekomandimet e krerëve ushatrakë. Po kështu Kammenos ka kërkuar nga pala ruse ndihmë të paguar për mirëmbajtjen e sistemit raketor S – 300. Më tej akoma, Greqia po kërkon përmirësimin e avionëve F -16 që ka aktualisht në përdorim.

Mike Pompeo, drejtori i ri i CIA-s, do të zhvillojë vizitën e parë jashtë vendin në Turqi. Njoftohet se ai do të jetë sot në Ankara, pas një bisede telefonike zhvilluar mes presidentin Trump dhe atij turk, Erdogan. Në media po qarkullon një postim në twitter i Pompeo në kohën e grushtit të shtetit në Turqi, ku ai cilëson diktaturë islamike këtë vend.

Viizita merr kuptim në kontekstin e deklaratave të Trump për luftën ndaj ISIS si prioritet kryesor i politikës së sigurisë në SHBA.

Greqia dhe Turqia prej më shumë se dy javësh janë në një spirale tensioni pas vendimit të Gjykatës Supreme Greke për të mos i dorëzuar Ankarasë 8 ushtarakët turq që u larguan në Greqi pas grushtit të shtetit.

Takimi tripalësh për Sirinë në Astana të Kazakistanit është mbyllur me një deklaratë dhe me hapjen e një procesi  diplomatik. Rusia, Turqia dhe Irani ranë dakord që lufta në Siri duhet të marrë fund duke nisur një proces politik të brendshëm, në përputhje me Rezolutën e OKB-së, 2254. Nga kjo pikëpamje, ndonëse takimi ka miratuar krijimin e një “mekanizmi tripalësh për mbështetjen e armëpushimit”, paqen dhe rregullimin e punëve në Siri pas luftës u sugjeron si neutrale dhe jo partizane, duke marrë si bazë një rezolutë të OKB-së.