Turqia

Kryeministri turk Binali Yildirim ka paralajmëruar opozitën se thirrja e protestave pas rezultateve të referendumit është e papranueshme. Associated Press citon kreun e qeverisë të jetë shprehur se opozita ka të drejtën të depozitojë ankesat e veta për referendumin që i dha presidentit Erdogan kompetenca të reja duke ndryshuar në thelb strukturën e shtetit. Sipas Yildirim shtegu për kërkimin e të drejtave duhet të kufizohet në ankesat ligjore duke eliminuar kështu një të drejtë si ajo e protestës.

Çfarë duhet të bëjë Europa me Turqinë e personalizuar të presidentit Erdogan? Përgjigja është e vështirë, pasi qoftë edhe me marrëveshjen për refugjatët presidenti turk e mban të lidhur veprimin e kontinentit të vjetër, apo më mirë të plakur. Por mediat gjermane, të konvertuara së fundmi në zëdhënëset më të zjarrta të europeizmit ashtu siç është formësuar ai në BE, po sugjerojnë politika të rrepta ndaj Ankarasë.

“Turqia në udhëkryq”, ky është titulli i një shkrimi në faqen kryesore të agjencisë “Deutsche Welle”, seksioni shqip.

Fitorja e brishtë e presidentit turk Erdoan në referendumin e së dielës ka ngjallur reagimin e Bashkimin Evropian  që menjëherë i bëri thirrje Turqisë të kërkojë një "konsensus kombëtar". Presidenti turk i është referuar mundësisë për të organizuar një referendum të ri, këtë herë për rikthimin  e dënimit me vdekje, një nismë që nënkupton fundin e procesit të anëtarësimit të Turqisë në Bashkimin Evropian.

Një sulm me armë kimike në Idlib të Sirisë ka detonuar tërbimin turko-amerikan kundër Bashar al Assad. Edhe presidenti amerikan, i pandjeshmi Donald Trump foli dje për aksion ushtarak ndaj Assadit, ndërkohë që presidenti turk Erdogan nuk kursue thuajse edhe mallkimet. Duket se të dyja vendet po riafrohen në interesin e tyre për Sirinë, ndërkohë që Turqia është firmosëse e Konferencës së Astanas bashkë me Iranin dhe Rusinë, e përmes të cilës zgjidhja në Siri kalon jashtë kufijve të Washingtonit. Mirëpo armët kimike janë një çështje ende serioze në një botë që po shkallmon çdo normë morale.

Presidenti i Turqisë Reccep tayyip Erdogan ka deklaruar një të vërtetë të madhe gjatë një mitingu në Ankara, kur ka thënë se vendi i tij nuk ka qenë në gjendje të hyjë në BE për 54 vjet vetëm pse është me shumicë myslimane.

Synimet e SHBA-së në Siri kanë qenë që në fillim ndarja e vendit, federalizimi dhe në finale krijimi i një shteti kurd në veri të vendit. Të konsideruar prej kohësh si partnerë të amerikanëve, kurdët nuk kanë rreshtur në përpjekjen për shtetin e tyre, legjitime dhe e drejtë nga një perspektivë njerëzore. Por armiqtë e një entiteti të tillë janë të shumtë dhe të fuqishëm pasi në thelb shteti kurd do të shërbente si hallkë për ndryshimin e peizazhit gjeopolitik në rajonin e Lindjes së Afërt dhe Mesme.

Derek Chollet, zv. President Ekzekutiv dhe Këshilltar i Lartë për Sigurinë dhe Politikën e Mbrojtjes në Fondin Marshall të ShBA thotë se politika amerikane ndaj Ballkanit është e paqartë. Chollet ka qenë Ndihmës Sekretar i Mbrojtjes dhe Ndihmës i posaçëm i Presidentit dhe është njohës i çështjeve të rajonit. Komentet e tij në intervistën për Europeanwesternbalkans.com paraqesin rëndësi pasi politika e vendeve si Shqipëria po luan së fundmi me fiksionet e një mbështetjeje dhe vazhdimësie që nuk rezulton me ndërrimin e administratës amerikane.

Shefi i Shërbimit sekret gjerman, BND, Bruno Kahl, i ka dhënë një intervistë revistës “Spiegel” përmeës së cilës jep disa përgjigje për terrorizmin, survejimin në botën e tanishme, ndryshimin e administratës amerikane, por edhe zhvillimet në Turqi. Duke qëndruar te kjo e fundit, vlerësimet e Kahl kanë rëndësi pasi ato marrin edhe nota politike, përderisa kreu gjerman i inteligjencës thotë se argumenti i Ankarasë zyrtare për grushtin e shtetit të muajit korrik, nuk ka bindur kënd në Perëndim.

Mendimi strategjik turk duket se bashkohet në domosdoshmërinë e zgjerimit territorial dhe ndikues të vendit në rajonet ku dikur sundonte Perandori Osmane. Ish-kryeministri Davutoglu ishte një nga propozuesit e kësaj ideje që synon të shpallë legjitimitetin e kërkesave turke, por pas tij edhe analistë të tjerë nuk shohin drejtim tjetër për stabilitetin dhe zhvillimin e vendit.

Tension dhe shqetësim ka shkaktuar në Athinë vendimi i komandës së NATO-s për të përjashtuar nga harta e stërvitjes ushtarake ishullin grek të Lemnos, pas një kërkese të ardhur nga Turqia. Shefi i komandës turke që shërben në Ramstain  të Gjermanisë, thuhet se kërkoi përjashtimin e ishullit nga stërvitja e NATO-s e planifikuar për këtë të hënë. Vitin e kaluar ishulli i Lemnos ishte pjesë e hartës.