be

Ministri i Jashtëm, grek Nikos Kotzias kërkoi nga disa vende të BE-së të mos tolerojnë mungesën e demokracisë në vende si Shqipëria dhe Maqedonia, të cilat sipas tij kanë probleme të mëdha me funksionimin e demokracisë. Shefi i diplomacisë greke i ngriti këto shqetësime në tryezën e ministrave të Jshtëm të BE-së që u mbajt në Bruksel. "Disa mendojnë se duhet t'i lehtësojmë këto vende dhe t'u bëjmë lëshime apo kompromise që t'u pëlqejmë. Megjithatë, problemi nuk është ky.

Miroslav Lajçak, ministër i Jashtëm i Sllovakisë dhe i njohur për opinionin shqiptar si negociator për krizën e vitit 2011 në Shqipëri, ka deklaruar se Ballkani ndodhet në prag të ngjarjeve dramatike. Sipas tij, Bashkimi Europian ka dështuar në këtë rajon duke lejuar të krijohen situata të ndryshimit të kufijve.

BE po bëhet vazhdimisht e më pak bashkëbisedues serioz kur bëhet fjalë për zgjerimin. Ne nga Ballkani Perëndimor kemi dështuar në fjalë e vepra dhe sot po i shohim pasojat – kemi dy shtete pranë shpërbërjes dhe tri që janë në krizë të thellë politike

Kriza ekonomike dhe politike që po përshkon Evropën qysh prej fillimit të viteve 2010, po shoqërohet së fundmi me shenja të dukshme të destabilitetit të rajonit të Ballkanit. Kjo nuk do të thotë se destabiliteti lindi pikërisht pas vitit 2010, për vetë faktin – apo mitin – se Ballkani njihet si “fuçi baruti”. Megjithatë, grindjet politike në Malin e Zi në Tetorin e vitit 2016, u shoqëruan me krizën e trenit serb në Kosovë në Janar të 2017, ndërsa kohët e fundit iu la vendi krizës elektorale dhe ndëretnike në Ish Republikën Jugosllave të Maqedonisë.

Gjermania, Franca, Italia dhe Spanja kanë rënë dakord se shpëtimi i BE-së nga “shpërthimi” siç e quan presidenti francez, Hollande, është vetëm kalimi drejt një Europe me shumë shpejtësi. Gjatë një takimi në Versaille të Francës, drejtuesit e këtyre shteteve kanë dakordësuar ndryshimin e modelit ekzistues të integrimit, që do të shërbente si për të relaksuar tensionet e brendshme, ashtu edhe për të dhënë një përgjigje nga daljes së Britanisë së Madhe nga blloku I 27 vendeve.

A rrezikohet që Ballkani të përfshihet sërish në një konflikt ushtarak? Asgjë nuk përjashtohet, por të paktën nisur nga ajo që ndodhi në vitet ’90, lufta e ardhshme, me gjasë do të jetë luftë e të tjerëve në Ballkan. Para disa javësh bëri lajm deklarata e sekretarit amerikan të Mbrojtjes, James Mattis, i cili në raportimin para Senatit deklaroi se angazhimi i SHBA-së në Kosovë do të reduktohet nëse FSK-ja kthehet në ushtri. Në thelb kjo do të thotë se SHBA ruan pozicionimin e vet.

Ballkani mbetet zona më e padisiplinuar politikisht e  Europës, duke pritur periodikisht  emisarët e Brukselit për të zhbllokuar situatat që krijohen në raport me funksionimin e demokracisë dhe integrimin e këtyre vendeve në Bashkimin Europian. 

Ngritja në sondazhe për Martin Schulz, i cili pretendon të vihet përballë Angela Merkel në zgjedhjet e ardhshme, u prit mirë edhe në disa qarqe në Shqipëri. Njësoj si italiani Pitella, ai shitet në mediat pranë qeverisë si mik i Edi Ramës. Por kjo miqësi mund të mos marrë publicitetin që normalisht do të kishte në një vend si Shqipëria, pasi Schulz është nën dyshime serioze për korrupsion. Ngjan thuajse e jashtëzakonshme, por ja që edhe miqtë e Edi Ramës dyshohen për korrupsion.

Konferenca për shtyp mes zv.presidentit amerikan, Mike Pence dhe Presidenti të Këshillit të Europës, Donald Tusk ka sjellë konfirmimin e një angazhimi të plotë të SHBA në partneritetin me BE-në. Tonet e presidentit Trump po zbuten duke ardhur sërish në tryezën e përbashkët transatlantike, që siç tha Pence, "na ndan një oqean, por na bashkon një trashëgimi dhe angazhimi për lirinë dhe demokracinë".

Nuk është Ballkani fuçi baruti, por Europa. Ballkani është fitili dhe gjenerues i disa konflikteve që nuk mund të izolohen. Ky është mendimi i ekspertit Norbert Mappes-Diediek, i cili në një intervistë për agjencinë gjermane “Deutsche Welle”, thotë se Europa nuk duhet të largohet nga ky rajon.

Ka zyrtarë amerikanë që thonë se politika e SHBA-së drejt Ballkanit apo Europës nuk ka ndryshuar, por dyshimet për të kundërtën shtohen nga veprimet e administratës Trump. AFP merr si shkas për të parë ndryshime serioze një mesazh urimi që Sekretari i SHtetit, Rex Tillerson, i ka dërguar autoriteteve serbe me rastin e festës zyrtare të themelimit të shtetit. SIpas agjencisë franceze që referohet nga “B92”, agjencia serbe e lajmesh, në mesazhin e Tillerson mungon shprehja e mbështetjes amerikane për integrimin e Serbisë në Bashkimin Europian.