Monarkia e Dyfishtë po ngrihet nga varri!

Mes Austrisë dhe Hungarisë duket se ende ka një aleancë për të cilën nuk flitet shumë, por as nuk kalon pa u vënë re.

Qoftë për çështjen e Ukrainës, Rusinë, apo edhe konfliktin Izrael-Hamas, përshtypja në qarqet e BE-së është se të dy vendet janë në të njëjtën linjë.

Një diplomat i BE-së në një prononcim për POLITICO, duke kërkuar anonimatin, vë në dukje se nuk bëhet fjalë për një aleancë europiane. "Mos u gaboni: kjo është monarkia e dyfishtë që ngrihet nga varri."

Hungaria po mban peng 50 miliardë euro ndihmë për Ukrainën dhe pranimin e saj në BE. Nga ana tjetër, disa thonë se Vjena po e përdor këtë ngërç për të çuar përpara prioritetet e veta prapa skenave, duke injoruar urgjencën e situatës së Kievit.

Lëvizja e fundit e Austrisë ndaj Ukrainës i përshtatet një modeli të njohur të përdorimit të neutralitetit të saj në komoditet ndaj Moskës, ndërkohë që pretendon njëkohësisht besnikëri ndaj Perëndimit, një taktikë që lideri hungarez Viktor Orbán e ka zotëruar gjithashtu (por pa neutralitet). Vendet ndajnë të njëjtën qasje edhe për hyrjen e Bullgarisë dhe Rumanisë në zonën pa kufij Shengen.

Një Austri që funksionon jashtë “rreshtit” europian, dhe shpesh në të njëjtën linjë me Hungarinë, është një perspektivë e frikshme për shumë njerëz në Bruksel. Së pari, Austria ka qenë tradicionalisht një anëtare e grupit të Evropës Perëndimore që, pavarësisht se herë pas here shkakton probleme, në përgjithësi anon nga mbështetja te konsensusi liberal. Për më tepër, megjithëse të dy vendet janë afërsisht të njëjta për sa i përket popullsisë, ekonomia e Austrisë është rreth tre herë më e madhe se ajo e Hungarisë, gjë që i jep asaj më shumë ndikim.

Zyrtarët e BE-së shpesh ia atribuojnë homologëve të tyre austriakë një mendjemadhësi të lehtë, e cila ushqen stereotipin se Vjena nuk është mësuar ende me faktin se ditët e saj perandorake kanë kaluar prej kohësh. Ndërsa është joshëse të mendosh se Vjena, e lartë në iluzionet e shkëlqimit "perandorak dhe mbretëror" të perandorisë Habsburge, po kërkon të ringjallë bashkëpunimin e saj me hungarezët, i cili përfundoi në hirin e Luftës së Parë Botërore, frika e Evropës nga një ringjallje e Austro-Hungarisë së dikurshme është e pajustifikuar nga faktet në terren - të paktën tani për tani.

Zyrtarët austriakë i shmangin krahasimet me Orbanin, të cilin e konsiderojnë autoritar. "Ne kërkojmë të shkojmë mirë me Orbanin sepse ai është fqinji ynë, por kjo nuk do të thotë që ne e shijojmë atë," thotë një prej tyre, me akses të gjerë në Budapest.

Për emigracionin, të dy vendet kanë njëfarë tensioni me njëra-tjetrën. Vjena dyshon se Hungaria i ka dërguar azilkërkuesit nëpër territorin e saj drejt Austrisë pa i regjistruar ata, në mënyrë që të shmangë kthimin e emigrantëve, siç kërkohet nga rregullat e BE-së. Hungaria e mohon këtë, por rritja e madhe e azilkërkuesve në Austri vitet e fundit nuk provon pretendimin e saj.

Arsyeja e vërtetë që Austria po bën papritur zhurmë për Ukrainën në Bruksel përfshin Bosnjën dhe Hercegovinën. Nëse BE hap bisedimet e pranimit me Ukrainën, Austria dëshiron që të përfshihet edhe Bosnja, me të cilën ka lidhje të gjata ekonomike dhe politike. "Ne duam ta shohim Bosnjën dhe Hercegovinën në familjen e BE-së," tha ministrja austriake për Evropën, Karoline Edtstadler, këtë muaj në një vizitë në Sarajevë, duke argumentuar se pranimi i vendit ishte "një domosdoshmëri gjeopolitike". 

Duke pasur parasysh afërsinë e Austrisë me rajonin, qetësimi i tensioneve në ish-Jugosllavi ka qenë prej kohësh në krye të prioriteteve të politikës së jashtme të vendit. Austria ka vendosur ushtrinë e saj si pjesë e misioneve paqeruajtëse të Kombeve të Bashkuara atje për dekada. Vjena është e bindur se mënyra më e mirë për të krijuar paqe të qëndrueshme në rajon - dhe gjithashtu për të zbutur ndikimin e vazhdueshëm të Rusisë atje - është futja e Ballkanit Perëndimor në BE. BE e shpalli Bosnjën një vend kandidat për në BE në fund të vitit 2022, por Komisioni ka kërkuar më shumë rezultate në fushën e sundimit të ligjit. Me pranimin e Ukrainës në axhendën e samitit të BE-së këtë javë, Austria pa një mundësi për ta futur fshehurazi Bosnjën nga dera e pasme.

“Nuk kemi ndërmend të shkelim në rrugën e pranimit të Ukrainës”, këmbënguli një zyrtar i lartë austriak, duke shtuar se ta bësh këtë do të ishte si “t’i dalësh përpara një treni mallrash”.

Axhenda e vetme e Austrisë, tha zyrtari, ishte të lidhte në heshtje Bosnjën "në fund të trenit".

Por gjërat nuk janë aq të sigurta kur vjen puna te politika e brendshme e Austrisë. Zgjedhjet parlamentare që mbahen vjeshtën e ardhshme mund të ndryshojnë dinamikat. Partia e Lirisë kundër BE-së, e cila e konsideron Hungarinë e Orbanit si model, kryeson në sondazhe me një diferencë komode. Në një vizitë të fundit në Budapest, kreu i Partisë së Lirisë, Herbert Kickl, e quajti Hungarinë një "strehë të vetëvendosjes kombëtare dhe rezistencës kundër ndërhyrjes globaliste nga Brukseli". Pavarësisht nga vëllazëria e së djathtës ekstreme mes Kickl dhe Orbanit, Evropa mund të ngushëllohet me faktin se bashkëpunimi austro-hungarez nuk i ka rezistuar kohës. Përpjekja e fundit zgjati vetëm rreth 50 vjet.