Fatkeqësitë natyrore, 2 milionë viktima në 50 vjet

Ngjarjet ekstreme meteorologjike, klimatike dhe hidrike kanë shkaktuar 11 778 fatkeqësi natyrore në 50 vitet e fundit, duke sjellë si pasojë dy milionë vdekje dhe miliarda dollarë dëme ekonomike në mbarë botën. Një raport i Organizatës Botërore Meteorologjike (WMO), e cila është mbledhur sot në kongresin e saj në Gjenevë, thotë se më shumë se 90% e vdekjeve kanë ndodhur në vendet në zhvillim, ndërsa dëmi ekonomik i shkaktuar nga përmbytjet, stuhitë dhe zjarret është rritur tetëfish që nga viti 1970, për një total prej 4.3 trilion dollarë.

Që atëherë, numri i jetëve të humbura është ulur në mënyrë dramatike falë sistemeve të përmirësuara të paralajmërimit të hershëm dhe menaxhimit të fatkeqësive.

Evropa

Në Evropë, në 50 vjet ka pasur 166 492 vdekje si pasojë e ngjarjeve ekstreme klimatike, 8% e viktimave në mbarë botën. Ndërmjet viteve 1970 dhe 2021, Azia ishte zona më e prekur nga këto fatkeqësi dhe kjo u reflektua edhe në numrin e madh të viktimave, ndërsa Shtetet e Bashkuara me Amerikën Qendrore dhe zonën e Karaibeve kanë pasur më shumë pasoja materiale.

Të dhënat i përkasin vitit 2021 dhe dalin nga Atlasi i OKB-së për vdekshmërinë dhe humbjet ekonomike që lidhen me thatësirat, përmbytjet, ciklonet dhe fenomenet e tjera atmosferike.

Në Evropë në 50 vjet ka pasur 1 784 ngjarje ekstreme që kanë shkaktuar 166 492 vdekje dhe 562 miliardë dollarë dëme. Midis 1970 dhe 2021, Evropa përbënte 8% të vdekjeve të raportuara në mbarë botën. Temperaturat ekstreme kanë qenë shkaku kryesor i vdekjeve ndërsa përmbytjet kanë shkaktuar humbjet më të mëdha ekonomike.

Azia raportoi 3 612 fatkeqësi natyrore me 984 263 vdekje dhe 1.4 trilion dollarë humbje ekonomike midis 1970 dhe 2021. Gjatë 50 viteve, kontinenti përbënte 47 për qind të vdekjeve globale. Shkaku kryesor ishin ciklonet tropikale: 'Nargis' në 2008 u mori jetën 3816 njerëzve. Bangladeshi ka numrin më të lartë të vdekjeve në Azi me 520 758 vdekje nga 281 ngjarje.

Në Amerikën e Veriut, Amerikën Qendrore dhe Karaibe, janë raportuar 2 107 raste të ngjarjeve ekstreme të motit, duke shkaktuar 77 454 vdekje dhe dëme për 2 miliardë dollarë. Midis 1970 dhe 2021, rajoni përbënte 46% të humbjeve ekonomike të raportuara në mbarë botën. Vetëm Shtetet e Bashkuara kanë pësuar dëme prej 1.7 trilion dollarë, të barabartë me 39% të humbjeve globale në 51 vitet e fundit kryesisht nga ciklonet tropikale.

Në Afrikë midis viteve 1970 dhe 2021, u raportuan 1 839 fatkeqësi dhe 733 585 vdekje, 95% e të cilave për shkak të thatësirës dhe 43 miliardë dollarë dëme. Cikloni tropikal 'Idai' në mars 2019 pati koston më të lartë, 2.1 miliardë dollarë. Në rajonin jugperëndimor 1 493 fatkeqësi, 66 951 vdekje dhe 185.8 miliardë dollarë humbje.

Në Amerikën e Jugut janë raportuar 943 fatkeqësi, nga të cilat 61% përmbytje, dhe 58 484 vdekje me 115.2 miliardë dëme. Më shumë se 60% e humbjeve ekonomike të lidhura me fatkeqësitë e motit kanë ndodhur në ekonomitë e zhvilluara. Megjithatë, ky është dëm i barabartë me më pak se 0.1% të produktit të brendshëm bruto (PBB) në ekonomitë përkatëse në më shumë se 4/5 e këtyre fatkeqësive.