Turqia

Një mega-xhami po ngrihet në rrugën “George W. Bush” në Tiranë, kryeqytetin shqiptar, në afërsi të parlamentit të vendit. Kur të përfundojë, ajo do të jetë xhamia më e madhe në Ballkan, një në një varg të gjatë të projekteve të tilla financuara nga Turqia. Në vlerësimin e saj, drejtoria e Turqisë i çështjeve fetare, i njohur si Diyanet, ka ndihmuar në ndërtimin e mbi 100 xhamive dhe shkollave ​​në 25 vende. Në Bosnjë, Kosovë, Filipine dhe Somali ky institucion ka rindërtuar vendet islamike të dëmtuara nga lufta dhe fatkeqësitë natyrore.

Politika e jashtme e Turqisë në Ballkan nxit një axhendë neo-otomane, që ka për qëllim zgjerimin e ndikimin e saj në ish-territoret e Perandorisë Osmane. Kështu shkruan për Huffington David Phillips është drejtor i Programit për Ndërtimin e Paqes dhe të Drejtave në Institutin Columbia University, i cili më parë ka shërbyer si këshilltar i lartë në Departamentin e Shtetit gjatë administratës Klinton, Bush dhe Obama.

Është e qartë se marrëdhëniet e çdo vendi me fqinjët ndikohen drejtpërdrejt nga interesat e tij jetike, veçanërisht në fushën e ekonomisë dhe të sigurisë. Në rastin e vendit tonë, marrëdhëniet me vendet fqinje garantojnë ose kërcënojnë interesat tona jetike në rajon, duke krijuar  premisat ose për një domino zhvillimesh të papëlqyeshme, ose për përcaktimin si një faktor sigurie duke shfrytëzuar përparësitë tona gjeopolitike.

Rusia dhe Armenia kanë nënshkruar ditët e fundit një marrëveshje për krijimin e një qendre të përbashkët rajonale për mbrojtjen ajrore në Kuakaz. Vendimi vjen në kuadër të aleancës së gjatë mes Rusisë dhe Armenisë e cila sheh garanci ushtarake nga Moska përballë Azerbajxhanit në konfliktin për Nagorni Karabakun. Ndërkohë marrëveshja shihet edhe si një reagim ndaj situatës më të fundit me Turqinë, e cila autorizoi rrëzimin e një avioni ushtarak rus. “Sot aviacioni luan një rol të madh në luftim. Turqia është një vend anëtar i NATO-s dhe aty ka avionë të SHBA-së.

Rrëzimin e avionit rus nga Turqia presidenti Putin e sheh si një histori servilizmi mes Ankarasë dhe Uashingtonit. Në intervistën e fundvitit me gazetarët, Putin tha nëse turqit vendosën t’u lëpihen amerikanëve ky është problemi i tyre.

Angazhimi i Turqisë në Siri lidhet me çështjen kurde. Ish-zyrtari i CIA-s Philip Giraldi dhe drejtor Ekzekutiv i Këshillit për Interesin Kombëtar ka komentuar në një intervistë për gazeta.ru se lufta e Turqisë ndaj qeverisë së Bashar Al Assadit lidhet pikërisht me shmangien e krijimit të shtetit kurd. Në këtë kuptim shkon edhe mbështetja për Shtetin Islamik. “Nëse kurdët krijojnë shtetin e tyre ata do të kapnin 30% të territorit të Turqisë. Ky është makthi i Erdoganit. Politika e tij në Siri duhet konsideruar nga kjo perspektivë.

Ambasadori rus në Shqipëri, Alexander Karpushin nuk beson se mes Rusisë dhe Turiqsë do të ketë luftë, por marrëdhëniet nuk mund të ridimensionohen nëse Ankaraja nuk kërkon falje. "Nuk kemi marrë asnjë ngushëllim nga Turqia deri më tani, dhe nuk na është kërkuar falje"-shprehet Karpushin. Duke folur për emisionin “Diplomaticus”, ambasadori rus kritikon qëndrimin e mbajtur nga NATO lidhur me konfliktin më të fundit. “Ky koalicion ka një vit e gjysmë në Siri që gjoja lufton kundër ISIS por, cisternat e autokolonave mbete te paprekshme.

Irani dhe Rusia janë bashkuar së fundmi në përpjekjen për të zgjidhur çështjen siriane që po çon në një konfrontim mes tyre dhe Turqisë. Të paktën deri më sot, Ankaraja zyrtare duket të jetë kundërshtari direkt në fushën e betejës dhe përveç rrëzimit të avionit rus Su 24 nga forcat turke, dje është shënuar një zhvillim i ri në terren. Një regjiment i blinduar i ushtrisë turke i përbërë nga 20-25 tanke shoqëruar nga 150 ushtarë, kanë hyrë në provincën irakene të Nineveh pa lejen e autoriteteve irakene.