Kulturë

Ballkani, e kaluara dhe komunizmi, një ndërthurje që bashkëjeton si për të vërtetuar steriotipet e ngritura mbi këtë rajon të trazuar dhe të paragjykuar.  Maria Todorova, historiania bullgare që prej disa vitesh është zhvendosur në Universitetin e Ilionoisit e perifrazon tranzicionin e Ballkanit me makthin e çuditshëm të një gruaje që shpjegon  mbivalencën në lidhje me të kaluarën komuniste të vendeve të Evropës Lindore. Në vitin 2000 publikoi botimin «Imagining the Balkans» kundër stereotipeve që u atribuohen popujve të Ballkanit si agresivë dhe të pazhvilluar. 

Akademia mbretërore e Spanjës njofton së fundmi planin për krijimin e një dege judeo-spanjolle në Izrael që do t’i bashkëngjitet 23 degëve ekzistuese akademike që i dedikohen gjuhëve spanjolle- dialekteve – në Amerikën Latine. Drejtori I Akademisë, Dario Villanueva e ka përshkruar dialektin judeo-spanjoll, quajtur Ladino, si një “fenomen historik dhe kulturor jashtëzakonisht të rëndësishëm”.

 Siç dihet, shqipja dialektore ndahet në dy krahina dialektore ose dialekte, krahina dialektore  e veriut ose gegërishtja dhe krahina dialektore e jugut ose toskërishtja. Si kufi ndarës i tyre përafërsisht shërben lumi i Shkumbinit. Lidhur me kohën e formimit të dy dialekteve të shqipes janë shfaqur mendime të ndryshme. Z. G.

Flitet për bashkëqeverisje dhe kërkohet që populli të flasë, të shprehet konkretisht. Në fakt, bashkëqeverisja është e vjetër në Shqipëri. Republikë Popullore u quajt dikur, pushteti po ashtu popullor. Nuk ka asnjë krahasim me kohën që jetojmë, sigurisht, por iluzioni që krijohet sot është ndoshta edhe më i rremë se atëherë. Pasi pabarazia dhe keqpërdorimi i ligjit sot janë shumë më keq se para viteve ’90, ku liria kërcënohej dhe shtypej në fund nga një legjislacion që ndalonte shumë gjëra.

Fillimi i muajit gusht është i lidhur detyrimisht me dy data që janë përcaktuese në emërtimin e epokës që nisi pas vitit 1945: era bërthamore. Kjo pasi më 6 gusht dhe 9 gusht të vitit 1945, ShBA lëshoi dy bombat e para bërthamore në qytete japoneze të Hiroshimës dhe Nagasakit. Qindra mijëra të vdekur në vetëm dy lëshime bombash që ishin vetëm disa kilotonë.

Rapsodi legjendar Gjokë Nonaj u shua në moshën 107 vjeçare dhe të premten u përcoll në banesën e fundit në varrezat e Kodër-Marlekajt, në Lezhë.

Ai lindi në Malësinë e Shkrelit në vitin 1910 dhe me jetën e tij si rapsod mbart interpretimet e ralla me lahutën e tij të Ciklit të Kreshnikëve, duke u kthyer në një legjendë të gjallë të dëshmisë së ekzistencës dhe vazhdimit të traditës së lashtë të eposit shqiptar. 

Edhe mosha e lahutës së tij, e kaluar dorë më dorë, e kapërcen shekullin. 

Është publikuar së fundmi një raportr studimor për bullizmin dhe ekstremizmin në shkollat në Shqipëri. Studimi është autorizuar nga Këshilli i Europës dhe ka për autorë Edmond Dragoti dhe Emanuela Ismaili.  Autorët shkruajnë që në hyrje se “për të marrë të dhëna të sakta dhe rezultate të besueshme, për këtë projekt në shkallë të gjerë shtrirje u miratua një qasje me teknika sasiore, e cila përfshin 2377 nxënës nga klasa e IV deri në klasën e XII, 3560 mësues dhe 970 prindër nga 144 shkolla në 12 rrethe të Shqipërisë”.

Ka ndërruar jetë albanologu Antonio Guzzetta. Ai ishte djali i Giorgio Guzzetta, themelues i seminarit greko-shqiptar të Palermos, seminar ku mori formimin fillestar. Më pas ai u diplomua në universitetin e Palermos, dega Letërsi – Filozofi.

“Avvenire” raportonte disa ditë më parë për daljen në qarkullim të një libri me titull polemizues, apo korrigjues ndaj refleksioneve të njohura të filozofes Hanah Arendt, e cila krijoi jo pak debate me raportimin e vet të gjyqit të Adolf Eichman në Jereuzalem.

Këto ditë është shpikur një “debat” mbi kombësinë e Vojsavës, nënës së Skënderbeut. Debati është i shpikur për disa qëllime, dhe quhet i tillë, pasi nuk ka sgjë reale, përveç garës për klikime. Sigurisht pozën më qesharake e kanë marrë ata që mbrojnë pastërtinë arbërore Vojsavës teksa me këtë vetëshpallin patriotizëm të kulluar.