Billboard

Ngjarja e ndodhur në Dhërmi përgënjeshtron në mënyrë dramatike të gjithë fabulën publicitare të Shqipërisë turistike. Jo se ngjarje të tilla përjashtohen gjetkë, por sepse incidenca e tyre e ekspozon vendin tonë si të pëpërgatitur për të luajtur rolin e një destinacioni turistik kryesor.

Ajo që duhet të ishte protestë e qytetarëve dhe jo vetëm e një grupi artistësh bëri aq sa mundej për të mbajtur në këmbë jo vetëm godinën e Teatrit Kombëtar, por edhe ndërgjegjien politike të Qytetit. 

Ndoshta aktorët dhe regjisorët u prekën a indinjuan sepse kanë një lidhje shpirtërore me godinën dhe historinë e Teatrit, por kjo betejë nuk është për Teatrin. është ndoshta një nga betejat më të rëndësishme të 25 viteve të fundit, për të fituar atë që nuk e kemi patur asnjëherë, Qytetin me gjithçka nënkupton përkatësia për këtë normë politike të civilizimit njerëzor. 

Në vitin 1998 regjisori Vladimir Prifti ekranizoi një novelë të Vath Koreshit me titull “Dasma e Sakos”. Ngjarjet zhvilloheshin në një qytet fantazmagorik që përjetonte tranzicionin e periudhës mesjetare. Sakoja është një hyzmeqar beqar që punon prej kohësh për llogari të beut të zonës. Ky i fundit, ashtu si edhe babai i tij më përpara, i ka premtuar qëmoti Sakos se në shkëmbim të punës së tij të lakmueshme do t’i gjejë një nuse e do t’i bëjë dasmën.

Kryeministri Edi Rama dhe dy krushqit e betonit në Tiranë, kryetari i Bashkisë, Erion Veliaj dhe ministrja e Kulturës, Mirela Kumbaro, janë duke rrëmuar çdo fjalë pro prishjes së Teatrit Kombëtar, që në fakt është premise e vetme për tjetërsimin e pronës publike në një zonë ku parashikohet të ndërtohe gjashtë kulla.

Politika ia ka dalë të vendosë në përdorim të vetin disa prej artistëve të njohur që sot kanë vënë firmën në një letër të hapur drejtuar autoriteteve publike, e mbi të cilën kanë vënë firmën edhe emra që njihen vetëm në kafenetë afër Teatrit Kombëtar. Në letrën e shpërndarë për mediat, artistët në fjalë që kryesohen si firmë nga I mirënjour Pirro Mani, e në vazhdim me Gëzim Kamen, Viktor Zhustin, apo Eva Alikajn dhe Spiro Dunin, kërkohet ndërtimi i një godine të re për Teatrin, duke përcaktuar se sipërfaqja aktuale e godinës të mos përdoret për asjë gjë tjetër.

Prej ditësh tashmë kryebashkiaku i Tiranës Erion Veliaj ka nisur atë që po quhet negociata me artistët për teatrin kombëtar. Veliaj nuk ka shkuar në propozimet e veta më larg sesa ajo që tha kryeministri Rama disa muaj më parë kur në një takim me një përfaqësi artistësh tah se sipërfaqja e teatrit të ri trefishohet krahasuar me godinën ekzistuese dhe se mbi të nuk do të ketë kullë.

Këtë gjë e përsëriti sërish Veliaj dje, duke shtruar në tryezë një propozim që duket se është final dhe nga I cili nuk mund të lëvizet.

Sot dy ministra të qeverisë shqiptare, ai për Financat dhe Ekonominë Arben Ahmetaj dhe i Infrastrukturës dhe Ekonomisë, Damian Gjiknuri, kanë prezantuar në Kukës të ashtuquajturën paketë të negociuuar për tarifën e rrugës Durrës-Kukës. Siç bëhet e ditur, tarifa për qytetarë të Qarkut Kukës është 100 lekë të reja për automjetet personale dhe për 44 kalime. Efekti financiar i kësaj negociate shkon në 48.5 milionë euro, të cilat qeveria shqiptare merr përsipër t’ia paguajë konçesionarit.

Teatri Kombëtar kushton shumë dhe qeveria nuk ka para për të ndërtuar një të ri. Ky është argumenti kryesor që përfaqësues të shumicës aktuale – kryesisht kryeministri Rama dhe kryebashkiaku i Tiranës, Erjon Veliaj – kanë dhënë për të përligjur formën e ndërtimit përmes ofrimit falas të mijëra metrave katrorë truall publik një kompanie private për të përfituar një teatër të ri. Për ta shtuar dozën e “arsyes” së kësaj qasjeje, është hedhur në qarkullim shifra 30 milionë euro. 

"Arkitektët japin alarmin për Teatrin Kombëtar". Ky ishte lajmi që u servir këtë hënë dhe fare mirë diçitura e një takimi që Bashkia e Tiranës organizoi me arkitektë dhe urbanistë, shumica e të cilëve të punësuar në bashki ose në rastin më të mirë partnerë me të. Sipas tyre, godina është e papërshtatshme dhe si e tillë duhet shembur. 

Një përfundim që i shërben kryetarit të Bashkisë, Erion Veliaj të legjitimojë përrallën që tregon se pazari me firmën Fusha shpk për të këmbyer tokën e Teatrit dhe ngritjen e  dy kullave me një godinë të re është me leverdi.  

Protesta kundër prishjes së godinës së Teatrit Kombëtar ka arritur një sukses të vetin, sidoqoftë modest. Ajo e ka kushtëzuar vendimmarrjen politike dhe institucionale me nevojën e delegjitimimit të saj, apo shpërbërjes. Tregues i nevojës që ka sot pushteti për të thyer protestën si kusht për një kalim të butë të vendimit – edhe kështu shumë të dyshimtë në planin ligjor dhe kushtetues – është ngritja e përdishme e korit të artistëve që janë pro një godine të re për teatrin. Sigurisht, alibitë dhe justifikimet për këto zëra kundër janë legjitime.