oligarkët

Prej javësh protestojnë qindra mijëra çekë kundër kryeministrit të tyre, Andrej Babis. Ai është edhe një nga njerëzit më të pasur të vendit. Por si u bë i pasur Babis? Që në kohën e komunizmit, si anëtar partie ai ka qenë menaxher i firmës shtetërore çekosllovake për tregtinë e jashtme, Petrimex. Me këshillën e tij, Petrimex krijoi një sipërmarrje të re, Agrofert, që u ble pastaj nga investitorë zviceranë jo me nam të mirë, miq të vjetër, si i ka quajtur Babis. Shumë shpejt, Babis u bë pronari i vetëm i firmës. Ai bleu media dhe u fut në politikë.

Sot Lulzim Basha prezantoi episodin e tij origjinal të fabulës së vjetër, të vitit 2004, të z. Sali Berisha, titulluar: Me Duar të Pastra.

Oligarkët janë një problem edhe në një vend të Bashkimit Europian si Greqia. Të paktën këtë mendon kreu i partisë kryesore opozitare greke, Kyriakos Mitsotakis, i cili gjatë një fjalimi në Qendrën e Studimeve Ndërkombëtare Strategjike në Washington ka folur madje për “brezin e oligarkëve të rinj”.
Sipas tij këta oligarkë të rinj janë më keq se të vjetrit dhe se qeveria aktuale greke i mbështet ata dhe ka marrëdhënie të dyshimta mes të cilave edhe ajo për kontrollin e mediave në Greqi. 

Oligarkë dhe miliarderë ruse si dhe anëtarë të elitës ukrainase të akuzuar për korrupsion janë ndër qindra personat  që kanë marrë pasaporta evropiane nëpërmjet asaj që quhet "viza e artë", sipas një artikulli të Guardian. Qeveria qipriote ka fituar më shumë se 4 miliardë euro që nga viti 2013, duke duke u dhënë atyre të drejtën për të jetuar dhe punuar në të gjithë Bashkimin Evropian në këmbim të investimeve në Qipro.

Prishja PS-LSI po nxjerr në sipërfaqe edhe atë që është gatuar në 4 vjet në qeverinë e koalicionit mes Edi Ramës dhe Ilir Metës. Ky i fundit bëri nga Berati një deklaratë përmbajtja e të cilës ka nevojë për hetime të menjëhershme nga Prokuroria. Ilir Meta tha se gjatë aksionit për disiplinimin e pagesave të energjisë elektrike ku u burgosën dhjetra qytetarë u fshinë milionë euro detyrime të oligarkëve nga OSHEE, po ashtu edhe në Tatime.

Pak javë mbas përfundimit të zgjedhjeve administrative të 2015-s, së bashku me disa studiues dhe pedagogë të njohur të ekonomisë e financave, mora pjesë në një veprimtari publike e cila synonte krijimin e një këshilli konsultativ lokal për të mbështetur kreun e ri të Bashkisë Tiranë. Përkundër pesimizmit të shumë njerëzve, mendoja atëherë (dhe mendoj akoma) se një ndër problemet e mëdha të qeverisjes sonë në qendër dhe në bashki është mungesa e kapaciteteve dhe ekspertizës së stafeve të institucioneve publike, dhe këshilla të tillë vullnetarësh ndihmojnë për të zbutur këtë hendek.

Po vërehet një dukuri, me siguri që rrënjët i ka të thella në shoqërinë shqiptare. Dukuria e lidhjes së biznesit me përkrahjen qeveritare. Dhe kjo jo si një shtytje e brendshme e individit, për të promovuar veten e tij, mbi bazë të aftësive profesionale, menaxheriale dhe shfrytëzimit të mirë të mundësive për zhvillimin që ka një vend.

Lidhjet e ngushta të kryeministrit Rama, ministrit të Brendshëm, Tahiri dhe atij të Financave, Arben Ahmetaj sipas Lulzim Bashës janë struktura e një shteti brenda shtetit, që po menaxhon orientimin e financave publike në duart e oligarkëve dhe elementëve kriminalë. "Ka një shtet brenda shtetit që merr paratë që duhet t’i merrje ti. Ka një shtet brenda shtetit që merr paratë që duhet të shkojnë për ilaçet nëpër spitale, pajisjet nëpër spitale. Ka një shtet brenda shtetit që merr paratë e pensioneve e të ndihmës ekonomike.

Lëvizja për Demokraci, nisma e zyrtarizuar dje në Asamblenë e Partisë Socialiste nga një grup përfaqësuesish të saj, përfshirë edhe deputetin Ben Blushi, ka publikuar platformën e vet. Dhe ajo që rezulton nga një lexim i shpejtë i pikave të platformës është se në finale, platforma është një autosugjerim për krijimin e një partie të re. Partia Socialiste e tanishme, ashtu siç është transformuar, e ka të pamundur të bëjë korigjimet që propozon Lëvizja për Demokraci.

Nobelisti Joseph Stigliz ka bërë në tjetër vlerësim për situatën në Greqi pas nënshkrimit të marrëveshjes me kreditorët dhe partnerët Europianë. Ai akuzon Gjermaninë për politikën e masave shtrënguese ndaj Greqisë dhe kaosin e krijuar në eurozonë.