marreveshja e detit

Në datën 18 dhjetor të këtij viti, Gjykata Kushtetuese e Shqipërisë u shpreh mbi një kërkesë për kontroll kushtetueshmërie të Protokollit të 6 nëntorit 2023, mes qeverisë së Shqipërisë dhe qeverisë së Italisë për migracionin. Kërkesa e dorëzuar ishte autorizuar nga Partia Demokratike e Shqipërisë. Në njoftimin e vet Gjykata Kushtetuese ka sqaruar se:

A ka patur negociata për marrëveshjen detare mes Shqipërisë dhe Greqisë pas vitit 2013? Ne e dimë që po, kryeministri Rama ka thënë se po ka patur. Por për ministren e Jashtme Olta Xhaçka puna qëndron ndryshe. 

“Marrëveshja për delimitimin e hapësirës detare Shqipëri-Greqi ra në mars 2010 kur Gjykata Kushtetuese mori vendim për ta bërë të pavlefshme dhe nga ai moment nuk ka pasur më as negociata e bisedime, por ka pasur vullnet politik, kur erdhi ministri i Jashtëm grek një vit më parë për ta çuar çështjen në Hagë”

Kryeministri i Shqipërisë, Edi Rama, duket se i është dorëzuar nevojave elektorale dhe frikës së tij fiziologjike në raport me marrëdhëniet me Greqinë. Nga darka “e bukur” me homologun e tij grek, Mitsotakis, ka dalë lajmi jolajm se Shqipëria mendon se ndarja e kufirit detar mes dy vendeve duhet arbitruar nga një gjykatë ndërkombëtare. 

Ndoshta gjërat janë thjeshtuar për Shqipërinë në ndarjen e kufirit detar me Greqinë. Marrëveshja e kësaj të fundit me Italinë u jep efekt të reduktuar ishujve të Diapontit që janë në veri të Korfuzit dhe këtë vendim Athina zyrtare e ka interpretuar me faktin se edhe në marrëveshjen e vitit 1977 ishujt kanë patur efekt të tillë. Në këtë kuadër vlera e reduktuar e ishujve që janë përballë vendit tonë, përmbush një nga kërkesat e vendimit të Gjykatës Kushtetuese që kërkon pikërisht që në përputhje me Konventën e Detit dhe konfiguracionin e bregdetit të gjendet një zgjidhje e ekuilibruar.

Kryeministri i Shqipërisë ndodhet në një pozitë të vështirë publike. E vështirë në perspektivën e dëmtimit të imazhit, ashtu siç e percepton ai. Kemi të bëjmë me të ashtuquajturën çështje e detit me Greqinë.

Pëllumb Xhufi ka bërë sot në gazetën “Tema” një ndërhyrje për çështjen e marrëveshjes së detit të vitit 2009 mes qeverisë shqiptare dhe asaj greke. Ndërhyrja e Xhufit konsiston në sqarimin e votës në Gjykatën Kushtetuese shqiptare duke dhënë disa përfundime që janë problematike për nga vërtetësia e tyre.

Shkruan Xhufi:

…siç dihet, denoncimi nga Partia Socialiste i marreveshjes Basha-Bakojanis, kaloi nepermjet dy fazave ne Gjykaten Kushtetuese.

Ministri i Jashtëm i Greqisë, Nikos Dendias ka deklaruar në një intervistë për Tv Skai se bisedimet me Shqipërinë për marrëveshjen e detit do të rinisin së shpejti. Ai është pyetur drejtpërdrejt nëse marrëveshja me Italinë hap rrugën për një firmë të ngjashme me vendin tonë dhe ka bërë një koment të tërthortë. 

Kryetari i ri i Delegacionit të Parlamentit Europian në Komitetin e Stabilizim-Asociimit Shqipëri-BE, Manolis Kefalogiannis ka dhënë një intervistë për faqen online, European Western Balkans përmes së cilës ka përsëritur mesazhin se rruga europiane mbetet e hapur për Shqipërinë dhe Maqedoninë e Veriut. Ai është pyetur disa herë për Shqipërinë ndaj së cilës ka bërë thirrje që ta shohë integrimin si mundësi bashkëpunimi dhe jo si pedan për të zhvilluar luftë të brendshme.

Diskutimi i fundit për çështjen e Teatrit Kombëtar, kur një ambasador i Bashkimit Europian ngre supet për kushtetueshmërinë e dyshimtë të nismave të qeverisë, rrëzon edhe garancinë e fundit, sidoqoftë efemere, se kjo kauzë do të ketë si minimum një trajtim ligjor të qartë. Sepse Teatri është kauzë tashmë, jo një zhurmë pakicash siç ka qejf ta cilësojë kryetari i Bashkisë, z. Erjon Veliaj.

Kauza mori dy dekrete të Presidentit në favor, çka e vendos qeverinë dhe mazhorancën para një fërkimi institucional që e relativizon bazën prej nga ku ajo nisi të impononte projektin e vet.

Ministri i Jashtëm Alternativ i Greqisë, Giorgos Katrougalos ka thënë në një intervistë për Real News se Greqia do të zgjerojë ujërat territoriale në 12 milje në momentin që do ta shohë të përshtatshëm. Sipas tij, kjo është një e drejtë që rrjedh nga ligji ndërkombëtar dhe askush nuk mund ta kundërshtojë atë. Lidhur me marrëveshjen për kufirin detar me Shqipërinë, Katrougalos ka thënë se ajo është afër përfundimit, por se nga pala shqiptare po pritet plotësimi i vakancës në Gjykatën Kushtetuese që shihet si garanci e munguar.