Dhërmi

Çdo student i historisë dhe çdo studiues që punon me dokumentet burimore të historisë e ka të qartë ligjin e heshtur se çdo dokument ka një parahistori, një histori, dhe një pas-histori. Keqkuptimi apo shpërfillja e këtyre fazave, pa apo me dashje, krijon pashmangshmërisht keqkuptim ose ngatërrim të informacionit historik që buron prej dokumentit. Këto mendonim këtyre ditëve, teksa ndiqnim në mjetet e informimit publik çështjen e tempullit të Shën Athanasit në Dhërmi dhe projektin për kthimin e asaj kishe në faltore për të nderuar Peshkopin e Durrësit, Nilo Catalano.

Parahistoria

Qeveria ka dërguar Blendi Klosin, ministër për Çështjet Sociale, për të biseduar me banorët e Dhërmiut, rreth ndërtimit të Kishës së re të Shën Thanasit. "A1 Report" publikon madje edhe projektin e ri që ndryshon në pikëpamje arkitektonike nga projekti i vjetër i para 1972-it. Do të ishte interesante të bëhej i njohur emri i arkitektit që ka sugjeruar projektin. Por le të shohim çfarë ka thënë ministri Klosi: “Nuk pati asnjë incident nga ato që ju gazetarët zakonisht prisni.

Në një intervistë për “Panoramën” historiani Paskal Milo, e ka quajtur si të tepërt ndërhyrjen e shtetit grek dhe reagimet e saj për ngjarjen në Kishën e Shën Thanasit në Dhërmi. Profesor Milo shprehet se shtetit grek duhet të merret me zgjidhen e halleve dhe problemeve të vendit të tij dhe të mos përzihet në çështje që nuk i takojnë. “Greqia nuk është dhe nuk mund të jetë tashmë ‘bartëse’ e të ‘drejtave’ kanonike bizantine.

Le të shikojmë sesi veproi “shteti” shqiptar me kishën e Dhërmiut, për të cilën sot po dalin patriotë lart e poshtë, me printet e Wikipedias në dorë, e me Nilo Katalanon në zemër. Para tri ditësh, në pasdite, publikohet një deklaratë për shtyp e Kishës Ortodokse Autoqefale që denoncon aktet vandale të disa personave, mes të cilëve disa njerëz të policisë e disa të pushtetit vendor të Himarës. Të nesërmen, shfaqet këshilltari i Kryemimistrit, Artan Shkreli, që Gënjen publikisht, e thotë se kisha është monument kulture.

Zëdhënësi i Kishës Ortodokse Thoma Dhima i cilëson si pafytyrësi veprimet e qeverisë shqiptare me kishën e Shën Athanasit në Dhërmi, në një reagim të sotëm.

“Pafytyresia nuk ka kufi.

Kur e pane se historia me monumente nuk u piu uje dhe nuk ia dolen ta prishnin kishen, tani kane sajuar nje kerkese te inspektoriatit vendor te Himares, drejtuar atij qendror per te prishur nje ndertim pa leje ne Dhermi.

Deputeti aspak i zakonshëm socialist Koço Kokëdhima, me detyra guvernatoriale për Shqipërinë e Jugut, ka reaguar sot në gazetën e tij Shekulli lidhur me çështjen e kishës së Shën Thanasit dhe figurën e Nilo Katalanit. Kokëdhima pranon se “veprimi ynë në Himarë” s’ka lidhje mendonjë kthim murgjish bazilianë, por duhet nderuar një veprimtar i madh për shqiptarët si Katalani. Megjithatë as Kokëdhima nuk sqaron pse duhej hapur ky konflikt pikërisht tani, në periudhë krize ekonomike dhe largimesh nga vendi. Më poshtë materiali:

Sot Artan Shkreli doli sërish për të folur për çështjen e Dhërmiut. Shkreli ka folur në A1 Report, televizion që posedohet nga Carlo Bollino. Ja se çfarë tha ndër të tjera këshilltari i kryeministrit: "Ky vend nuk mund të ndërtohet pa leje dhe nuk mund të degradohet. Kisha ka qenë monument Kulture gjatë gjithë kohës. Kisha gjithmonë ka qenë modeste. Mbi muret ekzistuese është hedhur një soletë betoni, e theksoj mbi muret ekzistuese. Pra kemi një kishë mbi kishë. Nuk ka asnjë vendim ministror që e ka hequr këtë kishë nga monumentet e kulturës.

Incidenti në Kishën e Dhërmiut po zbulon gradualisht disa qëllime dhe qasje të kësaj qeverie, që qëndrojnë larg pretendimeve publike për tolerancë e bashkëjetesë. Por ai na bën të qartë se çdo qytetar duhet të ketë kujdes, të hapë sytë e të ruajë pronën, pasi mënyra sesi veprohet, tinëzisht, pa vendime gjykatash dhe në mënyrë selektive, bën çdokënd viktimë potenciale.

Një qeveri që reagon ndaj Athinës...

Kisha Ortodokse Autoqefale denoncon sot në mbrëmje një akt të dytë të dhunimit në Kishën e Shën Athanasit në Dhërmi. Kësaj radhe kanë qenë disa persona, me makina pa targa që kanë rrëzuar soletën e kishës dhe sipas KOASH kanë rrezikuar edhe jetën e priftit. Kisha ka bërë kallëzim penal për “shkatërrim prone dhe nxitje e konfliktit social”. Sot ka patur disa reagime, ku spikat ai i këshilltarit të Edi Ramës, Artan Shkreli, i cili u bëri të njohur shqiptarëve se po kërkohet varri i një misionari katolik që ka hapur shkolla shqipe në Himarë.