Kryepeshkopi ortodoks grek i Amerikës, një çështje kishtaro-politike greke

Tensionet në rritje në Kryepeshkopatën Greke Ortodokse të Amerikës kanë sjellë si pasojë angazhimin e shumë palëve për gjetjen e një zgjidhjeje. Siç raporton Kathimerini, në Athinë, në Patriarkanën Ekumenike në Stamboll dhe në Shtetet e Bashkuara, diskutimet dhe iniciativat në prapaskenë kanë qenë të furishme gjatë dy javëve të fundit, megjithëse në fund do të zbresin tek Patriarku Ekumenik Bartolomeu, i cili ka qenë deri tani i mbyllur dhe nuk ka folur as me bashkëpunëtorët e tij të ngushtë se çfarë ka në plan të bëjë.

Angazhimi për uljen e tensionit i kalon kufijtë e kishës. Zëvendësministrja e Punëve të Jashtme të Greqisë, Alexandra Papadopoulou, udhëtoi për në Stamboll në fundjavë, ku u prit nga patriarku. Por më shumë sesa takimi kokë më kokë ra në sy dreka gati tre orë, që pasoi, një detaj që është interpretuar si tregues serioz se klima në bisedimet mes të dyve nuk ishte aspak e mirë.

Sipas burimeve të tjera, vizita tre-ditore përfshinte një axhendë më të gjerë kontaktesh diplomatike me priftërinj dhe zyrtarë të lartë të Patriarkanës.

Objekti i të gjitha këtyre takimeve ishte, siç kanë konfirmuar burimet diplomatike, “për të përcjellë shqetësimin e qeverisë [greke] për zhvillimet në anën tjetër të Atlantikut, për mënyrën se si po drejtohet Kryepeshkopata e Amerikës”. Në qendër të të gjithë polemikës është kryepeshkopi ortodoks grek i Amerikës. Elpidophoros.

Më konkretisht, shtojnë burimet, “u referuan probleme me kohezionin e kryepeshkopatës ortodokse, kufizimin e aktiviteteve arsimore dhe çështjet financiare të kryepeshkopatës, ndërsa duket se të gjitha këto çështje kanë ngritur pikëpyetje për motivet që kanë diktuar vendimet e Elpidoforos për kryedioqezën.”

Një burim diplomatik, i cili ka njohuri mbi çështjen, nënvizon se megjithëse qeveria mund të mos ketë fuqi vendimmarrëse për çështje të tilla, "ajo ka të drejtë të shprehë shqetësim". Çështja i përket tërësisht juridiksionit të Patriarkanës Ekumenike, e cila nuk mund të duket se është e ndikuar nga faktorë të jashtëm.

Për kryepeshkopin grek të Amerikës ka pasur ankesa dhe protesta të shumta. Pakënaqësitë lidhen me tensionin e dukshëm me një numër të madh peshkopësh metropolitane që po e bëjnë bashkëpunimin jofunksional, përpjekjet nga ana e kryepeshkopit për të ndryshuar rrënjësisht mënyrën e funksionimit të kryepeshkopatës dhe sugjerimet se ai po kërkon mënyra për t'i dhënë vetes më shumë kompetenca.

Burime të tjera flasin për paaftësinë e tij për t'u përshtatur me mënyrat e Kryedioqezës së Amerikës, të cilat janë krejtësisht të ndryshme nga Patriarkana Ekumenike, duke argumentuar se ky është shkaku kryesor i tensionit të vazhdueshëm me peshkopët dhe anëtarët e tjerë të klerit.

Por nga ana tjetër, bashkëpunëtorët e tij thonë se ai po kritikohet për shkak se kërkon të bëjë ndryshime që do të përmirësojnë mënyrën e funksionimit të kryepeshkopatës.

Megjithatë, në Patriarkanë duket se nuk ka të pakënaqur me të. Sipas një personi anonim brenda rrethit të patriarkut Bartholomeu, problemi duket se buron nga “ndjeshmëritë e ekzagjeruara” të disa njerëzve kur bëhet fjalë për kryepeshkopin.

Situata e krijuar në Kryedioqezën e Amerikës ka shkaktuar përçarje në komunitetin greko-amerikan, një pjesë e të cilit ka dalë hapur në anën e Elpidophoros dhe mbështet zgjedhjet e tij.

Presidenti i Shoqatës Amerikane Helenike Arsimore Progresive (AHEPA), Savas Tsivicos, në fakt i dërgoi një letër Patriarkut Ekumenik Bartolomeu, në të cilën ai i hodhi poshtë akuzat kundër Elpidophoros si të pabaza, duke i cilësuar ato për motive personale dhe ndoshta financiare. Ai gjithashtu vuri në dukje disa arritje të rëndësishme të bëra nga Elpidophoros që nga marrja në krye të Kryepeshkopatës së Amerikës në vitin 2019, si përfundimi i projektit të Kishës Ortodokse Greke të Shën Nikollës dhe Faltorja Kombëtare në Qendrën Botërore të Tregtisë dhe ringjallja e institucionit grek. -Bashkësitë ortodokse ndër të tjera. Tsivicos vazhdoi të kërkojë një takim me patriarkun në mes të janarit për të diskutuar çështjen në më shumë detaje.

Në kampin rival, i cili është gjithashtu mjaft domethënës në numër, kritikët e kryepeshkopit e akuzojnë atë për ndjekjen e një politike "përça dhe sundo" dhe për kryerjen e detyrës së tij në një mënyrë jokonvencionale që shkakton probleme për hierarkët e kryepeshkopatës dhe i pengon ata të bëjnë punën e tyre. Ata gjithashtu argumentojnë se qasja e tij ndaj çështjeve të kryepeshkopatës po dëmton ndikimin dhe prestigjin e Kishës Ortodokse Greke. Shumë kritikë kanë evidentuar në veçanti praninë e Elpidophoros në inaugurimin e Shtëpisë Turke në Nju-Jork në shtator 2021, një ngjarje që ishte gjithashtu ku mori pjesë drejtuesi i Qipros turke, Ersin Tatar.

Fjalën e fundit në lidhje me këtë situatë e thotë patriarku ekumenik, por duhet theksuar se ajo merr rëndësi të veçantë pasi nuk është thjesht një polemikë e karakterit kishtar, por ka aftësinë të ndikojë, ndër të tjera, në aspekte të politikës së jashtme dhe në praninë helene në pjesë të tjera të botës.