Harta e re e Shqipërisë, bashkitë që do të zgjerohen dhe ato që do të shkrihen

Në një shkrim të Shqipit bëhen disa interpretime e shpjegime të reformës territoriale e administrative që është menduar të bëhet nga shumica, e që nuk po gjen konsensusin e pakicës. Ja çfarë shkruhet aty nga gazetari Kamber Velaj (duhet thënë se Shqipi e ka pasur qysh në krye të herës në qendër të vëmendjes këtë argument):

Megjithëse ende nuk ka një projektim të hartës së re të Shqipërisë sipas kritereve të shpallura tashmë, ekspertët që po punojnë me reformë e kanë një ide për kufijtë e njësive të reja vendore. Ministri Bledi Çuçi, në një takim informal që pati dje me drejtues të mediave, zbuloi disa nga detajet e ndarjes së re administrative.

Bashkimet problematike

Duke e nisur nga pika më e ndjeshme, Tirana, ministri tha se në bazë të kritereve për të cilat bien dakord të gjitha palët, të paktën në nivel ekspertësh, në Tiranë mund të krijohet një njësi vendore që të përfshijë qytetet e Kamzës dhe Vorës, dhe komunat që ndodhen në hapësirën mes tyre. Ministri saktësoi se, sipas kritereve të vendosura, brenda Bashkisë së Kamzës duhet të përfshihet Komuna Paskuqan, ndërsa shtoi se ekziston tashmë një territor me specifika të njëjta, që nga Kamza deri në Vorë, një hapësirë që përfshin përveç Paskuqanit, edhe komunat Bërxullë e Prezë. Argumenti i ministrit është se i gjithë ky territor është populluar në 20 vitet e fundit nga banorë të ardhur prej një zone të caktuar gjeografike të vendit dhe është krijuar një lidhje e natyrshme ekonomike. Një bashkim i Vorës me Kamzën dhe komunat pranë dhe mes tyre do të krijonte në pikëpamjen politike një bastion të madh të PD-së në Rrethin e Tiranës dhe do të ulte kështu përfaqësimin politik të së djathtës në pushtetin vendor, duke i hequr automatikisht një kryebashkiak. Bashkimi i dy qendrave urbane në një njësi vendore, nga ana tjetër duket se nuk ka shumë sens edhe praktikisht, pasi do të bënte të detyrueshme zgjerimin e Bashkisë së Tiranës përtej kufijve të logjikshëm. Gjithsesi, kjo pritet të jetë një ndër pikat kryesore të debatit, nëse një debat i vërtetë do të realizohet për një nga reformat më të rëndësishme të 23 viteve të Shqipërisë postkomuniste.

Duke u munduar të ilustronte projektimin e kritereve në terren, ministri Çuçi zbuloi gjithashtu një tjetër bashkim qendrash urbane, në Jug të vendit. Bëhet fjalë për Vlorën dhe Orikumin. Duket gati vendim i marrë, që Bashkia e Vlorës të përfshijë të gjithë gjirin e Vlorës, duke përfshirë Komunën e Nartës dhe Bashkinë e Orikumit. Por në këtë qark, pritet të ndizen debate të forta kur të vijë radha për të përcaktuar kufijtë e Bashkisë së Himarës. Një variant është që kjo bashki, e cila sot përbëhet kryesisht nga fshatrat me banorë dygjuhësh të bregut, të përfshijë edhe fshatrat e lumit të Vlorës, që për nga gjeografia e kanë më të natyrshme të kenë për qendër administrative Himarën, por që politikisht do të përmbysnin balancat në zonën problematike.

Minoritetet

Më e thjeshtë dhe pa debate pritet të jetë reforma në zonat e minoriteteve, pasi mes ekspertësh, por edhe mes politikanësh, është rënë dakord që ato të kenë një status të veçantë. Kështu, në Gjirokastër do të tolerohet kriteri i numrit të popullsisë dhe ai i pasjes së një qendre urbane për të qenë njësi administrative. Në këtë rreth, pritet që dy komunat e Dropullit, i Poshtmi dhe i Sipërmi, të bashkohen në një njësi vendore. Edhe për Komunën e Pustecit, me rreth 5 mijë banorë, të cilët në shumicë dërrmuese i përkasin minoritetit maqedonas, është rënë dakord të mos ndryshojë asgjë, duke bërë një përjashtim nga rregulli.

 Procesi nis nga Kukësi

Qarku i Kukësit, ku bëjnë pjesë rrethet Kukës, Has dhe Tropojë, do të jetë zona e parë ku do të “eksperimentohet” ndarja e re territoriale. Sipas ministrit Çuçi, shumë shpejt do të fillojë studimi për këtë qark dhe do të projektohet harta e re sipas kritereve të përcaktuara tashmë. Duket se Kukësi nuk është zgjedhur rastësisht, por sepse bazuar në kriteret e ndarjes së re territoriale është zona më e lehtë për t’u ndarë. Duke qenë se baza për ndarjen e re do të jetë rrethi aktual, në Qarkun e Kukësit i bie të krijohen tri bashki, me qendra Kukësin, Bajram Currin dhe Krumën, që do të përfshijnë nën administrim të gjitha komunat e përfshira deri më sot në rrethet që kanë për qendra këto qytete.

Bazuar në parimet e shpjeguara nga ministri për Pushtetin Vendor, ndarja e re administrative do të ketë një numër njësish vendore më të vogël se 70. Rrethet e vogla, që kanë vetëm një qendër urbane, do të shndërrohen automatikisht në bashki brenda të njëjtëve kufij, ndërsa për çdo qendër tjetër urbane do të duhen studime të detajuara për të vendosur nëse do të shkrihen me njësitë më të mëdha apo do të shndërrohen në bashki të reja të zgjeruara, siç mund të jetë rasti i Poliçanit në Rrethin e Skraparit, rasti i Roskovecit e Patosit në Rrethin e Fierit etj.

Kamber Velaj, Shqip