artistet

Abigail Jareño Gómez^*

Mund të keni menduar shpesh se çfarë ka kaluar në mendjen e një autori, artisti apo kompozitori kur ka krijuar një vepër të caktuar. Nuk jeni të vetmit.

Në botën e psikologjisë, psikobiografia po bëhet gjithnjë e më e vlefshme. Mund të përkufizohet si përdorimi efikas i teorisë psikologjike për ta kthyer jetën e një subjekti në një histori koherente dhe ndriçuese. Kjo metodë kërkimore tradicionalisht ka bërë subjekt të saj politikanët, liderët e lëvizjeve shoqërore dhe artistët.

Kryeministri Edi Rama ka reaguar sot për situatën e krijuar te teatri Kombëtar, duke deklaruar se plani për shembjen e godinës ekzistuese nuk negociohet.

Asnjë minorancë nuk mund të marrë peng asgjë e askënd në këtë vend. Megjithë respektin për një minorancë aktorësh teatri dhe politikanësh që s’kanë hyrë kurrë në teatër, po janë mësuar të bëjnë teatër me çdo gjë, Teatri i ri Kombëtar do të ndërtohet si plan e përgjegjësi qeverisëse.

Regjisori Sokol Angjeli denoncon atë që e quan manipulim me sipërfaqen e Teatrit Kombëtar dhe alibinë pas së cilës fshihen 52 artistët firmëtarë për shembjen e godinës aktuale. Në një intervistë për Panorama, regjisori zbulon se manipulimi është me planvendosjen e  Teatrit të Ri.

Të ashtuquajturit artistë po bien një e nga një përditë. Për të mbetur vetëm profesionistë të mirë dhe rrogëtarë të zakonshëm. Por ndoshta jo edhe aq qytetarë të mirë në një vend pa qytetarë. Pushteti i z. Rama dhe i z. Veliaj po ja del të shpërbëjë frymën e një proteste që nuk ka asgjë jodemokratike, që nuk cenon asgjë përtej projektit kriminal të ndërtimit të kullave në tokë publike.

Aleanca për Mbrojtjen e Teatrit i është drejtuar me një letër presidentit të Republikës, Ilir Meta, ku i kërkon  të mos dekretojë ligjin e miratuar të enjten e shkuar nga mazhoranca për Teatrin Kombëtar.

Artistët argumentojnë se ligji i miratuar në mënyrë të njëanshme nga mazhoranca shkel me të dyja këmbët Kushtetutën. 

Letra e plotë:

ALEANCA PËR MBROJTJEN E TEATRIT

Politika ia ka dalë të vendosë në përdorim të vetin disa prej artistëve të njohur që sot kanë vënë firmën në një letër të hapur drejtuar autoriteteve publike, e mbi të cilën kanë vënë firmën edhe emra që njihen vetëm në kafenetë afër Teatrit Kombëtar. Në letrën e shpërndarë për mediat, artistët në fjalë që kryesohen si firmë nga I mirënjour Pirro Mani, e në vazhdim me Gëzim Kamen, Viktor Zhustin, apo Eva Alikajn dhe Spiro Dunin, kërkohet ndërtimi i një godine të re për Teatrin, duke përcaktuar se sipërfaqja aktuale e godinës të mos përdoret për asjë gjë tjetër.

Arkitekti Maks Velo ka deklaruar sot gjatë një fjale të mbajtur në protestën e artistëve kundër prishjes së Teatrit, se godina ekzistuese mund të rikonstruktohet. Mendimi i dhënë prej tij shko kundër idesë së promovuar së fundmi se godina nuk mund veçse të prishet. 

Më poshtë edhe deklarata e Sindikatës së Artistëve të Skenës dhe Ekranit dhe Sindikatës së Pavarur të Artistëve të Teatrit Kombëtar që hedh poshtë pretendimet e z. Veliaj se kompromisi është afër. 

Çështja e Teatrit Kombëtar mes të tjerash ishte dhe një test prove për mdjeshmërinë që qeveria thotë se ka ndaj çështjeve të artit dhe Kulturës kombëtare. Pushteti është i akuzuar publikisht nga një pjesë e aktorëve se as denjon t'i dëgjojë për çështjen e Teatrit.

Një shqetësim që aktorët e lidhin me interesa shpirtërore për një godinë që e kategorizojnë si pjesë të memories kombëtare dhe  trashëgimisë kulturore.

Përballja qeveri – artistë ka edhe një dimension komunikimi përveç përmbajtjes dhe argumentit. Nga njëra anë një grup njerëzish të irrituar dhe të kapur në befasi me projektligjin e ri për artin përfshirë edhe dëshirën për të rrafshuar godinën e teatrit kombëtar, nga ana tjetër një ministre, ministri dhe kryeministri.

Mbi 70 artistë, emra të karrierës ne teatër dhe kinema i kërkuan Ministres së Kulturës, Mirela Kumbaro një takim urgjent për të diskutuar mbi dy çështje që ata i quajnë jetike, zhvendosjen e Teatrit Kombëtar në godinën multifunksionale “Turbina” si  dhe projektligjin e ri për artin dhe kulturën.