greqia

Takimi i Kretës dhe zhvillimet e reja në raport me Maqedoninë, kanë riaktivizuar për publikun dhe median axhendat e politikës së jashtme në rajon. Shqipëria ka momentalisht një problem jo pak të ndërlikuar me Greqinë dhe vlerëismi i pikëpamjes greke për këtë situatë, ka rëndësi për të kuptuar masën dhe thelbin e kompromiseve që do të bëhen, por edhe mundësia e realizimit të tyre. Po kështu, pikëpamja greke ka rëndësi edhe për të kuptuar sesa reale janë qëndrimet emocionale dhe nëse ka vërtet vlerë mbingarkesa e zakonshme kur vjen puna te raportet tona me këtë vend.

Perëndimi nuk ka as 10% të të drejtave fetare që ka Turqia dhe Greqia është ndër ato vende që nuk përmbush as edhe këtë kuotë në zbatimin e tyre. Akuza është bërë nga zv.kryeministri turk, Bekir Bozdag, që gjatë një fjalimi të mbajtur në një konferencë universitare ka përmendur edhe rastin e vdekjes së një myslimani në Ksanthi.

“Liria fetare ekziston edhe në vende që nuk janë anëtarë të BE-së. Është e pabesueshme se Perëndimi ka vetëm 10% të lirive fetare që aplikohen në Turqi”, tha ai. Sipas tij, Greqia nuk i respekton dhe i shtyp të drejtat e myslimanëve në Thrakën perëndimore.

Zoran Zaev synon të ndryshojë kursin e politikës së jashtme maqedonase duke kërkuar miqësi dhe aleancë me Bullgarinë dhe të zgjidhë çështjet e hapura me Greqinë, dy shtete me të cilët Shkupi zyrtar ka patur jo pak probleme deri më tani. 

Ai ka apeluar gjatë një interviste për televizionin kombëtar bullgar, BTV, që Maqedonia dhe Bullgaria të bëhen aleatë. 

Pavarësisht natyrës diskrete të ecurisë së takimit, e mirëkuptueshme kjo në kontekstin ballkanik ku fjala “tradhëtar” lakohet e para, Kreta mbetet sukses. Nëse ka shtet ku duhet të ndjehesh si në shtëpi, është Greqia për ne dhe Shqipëria për ta. Jemi bërë mijra vjet ndaj dhe kufiri sot, as që nuk duhet kuptuar se po e kalon. Por që kjo të ndodhë, duhet “zhbërë” 1913. Jo në kufij, se ai zventitet mes fqinjësh të mirë, por në mentalitet.

Myslym Pashaj, koloneli në pension që në vitin 2010-2011 u angazhua në oponencën e marrëveshjes për delimitimin e ujërave territoriale dhe shelfit continental me Greqinë, ka dhënë sot një intervistë për gazetën “Panorama” përmes të cilës ka komentuar zhvillimet e fundit mes të dyja vendeve. Në komentet e tij duhet veëuar qëndrimi “i ri”, joemocional, që Pashaj mban në raport me marrëveshjen aktuale.

Një prej çështjeve që kryeministri Edi Rama preku në mbledhjen e grupit parlamentar socialist ishte takimi dypalësh në Kretë i ministrave të Jashtëm të Shqipërisë e Greqisë. Ai tha se dy qeveritë janë të interesuara që mes dy vendeve të hapet një kapitull i ri dhe në këtë kontekst synimi është nënshkrimi i një traktati të partneriteti strategjik. Në dëklaratën e dy ministrive bisedimet u konsideruan “një hap i madh përpara dhe se përpjekjet për të gjetur zgjidhje të qëndrueshme për problemet afatgjata do të vazhdojnë”

Bisedimet e Kretës kanë përfunduar pa ndonjë rezultat konkret për çështjet e diskutuara. I vetmi hap pozitiv konsiderohet vendosja e dialogut dypalësh, i cili siç theksohet në deklaratën e përbashkët pas takimit Bushati –Kotzias, “u zhvillua falë një pune substannciale”, “fokusuar në çështjet e hapura dypalëshe”.

Poterja greke në Himarë nuk është as e para dhe as e vetmja pas viteve 90 dhe ajo që ka ndodhur rëndom ka qënë lepe-peqja dhe heshtja zyrtare prej nesh. Me përjashtim disi të qeverisë Rama. Politika greke e di fare mirë që kërkon qiqrra në hell. E di por sërisht provokon dhe përmënd vënd e pa vënd veton ndaj integrimit në BE. Sot e ka radhën prapë Himara të bëhet lajm me zor. Njësoj sikur të bëhet fjalë për Athinën! Një lloj repeteje, një kthim në pikën Zero, pavarësisht heshtjes apo reagimit të mefshtë zyrtar tonit në vite.

Panajot Barka, opinionist dhe publicist që shkruan shpesh për çështjet e minoritetit grek në Shqipëri, ka publikuar një opinion për lëvizjet e fundit të ministrit të Jashtëm, Ditmir Bushati. Barka merr në shqyrtim itinerarin e javës së kaluar të Bushatit nga Derviçani  në Kakavijë dhe mandej në Janinë. Vizita e tij përkoi me një situatë të pakëndshme në doganë ku qindra qytetarë ishin bllokuar për shkak të një defekti në sistemin TIMS në Greqi. Por Barka vë në dukje tjetër gjë. Sipas tij, Bushati u bojkotua nga emigrantët shqiptarë në takimin e Janinës dhe kjo për arsye shumë të qarta.

Shtetet e Bashkuara japin një tjetër sinjal se Greqia është një prej partnerëve të saj më të ngushtë në rajonin e Ballkanit. Ambasadori amerikan në Athinë, Geoffrey R. Pyatt ka vlerësuar si tepër të suksesshme vizitën e kryeministrit gre, Aleksis Cipras në Shtetet e Bashkuara të Amerikës.