Blloku Opinion

Kushdo që ka lexuar apo ka dëgjuar për shkrimtarin Franz Kafka, pa dyshim që do ketë dëgjuar për tregimin “Porta e ligjit”. Është një portë e caktuar që dikush të hyjë, por fshatari e shikon rojën tek ajo portë si pengesën më të madhe, pa guxuar kurrë të hedhë hapin e ta kalojë atë portë, edhe pse shkon dhe qëndron përpara tij. Ai duket sikur është i shqetësuar vetëm për pengesat që e presin më pas, pasi roja që e pret te porta e ligjit prezantohet thjesht një nëpunës i vogël.

A po dështon Europa? Ka shumë të dhëna që sugjerojnë një gjë të tillë, që nga grindjet konstante për kontributet në NATO, te marrëveshjet e shumta të paplota për rregullimin e migracionit, e deri te shenjat e rritjes së autoritarizmit në Europën Lindore.

Po, Europa ka dështuar vazhdimisht në 70 vitet e kaluara dhe këto dështime kanë qenë themeli i suksesit të saj. Por gjërat sot janë ndryshe. Zhurma e sotme nuk është thjesht një ftesë për një dështim të saj në kupolë. Është tingulli i Europës që kërcënohet të shpërbëhet tërësisht. 

Përkujtimi i përvjetorëve të Lidhjes së Prizrenit, më 10 Qershor, zë një vend qendror në veprimtaritë e Lëvizjes Vetëvendosje! Kremtimi i kësaj dite shënohet me fjalime, referate shkencore, ekspozita, koncerte, shpalosjen e flamurit kombëtar, vizita në muzeun e Lidhjes etj. Pika kulmore e veprimtarive të ditës është kur aktivistë të rinj ndezin nga një pishtar – një pishtar për çdo vit që ka kaluar që nga 1878-ta – dhe marshojnë nga kalaja deri në kompleksin muzeal të Lidhjes.

Në maj, korfiotët “festuan” 154 vjetorin e ditës kur Shtetet e Bashkuara të Ishujve Jonianë pushuan së ekzistuari dhe u bënë pjesë e Greqisë. Ishte bashkrimi i parë i madh territorial me shtetin e ri dhe ka qenë kontroversial qoftë në Athinë, qoftë në Korfuz. Dhe ende është kështu.

Ja një paradoks nga Britania e Brexit-it. Këtë verë, në një samit në Londër, që organizohet nga Ministria e Jashtme - sekretari i Jashtëm, Boris Johnson, një mbështetës i vendosur i Brexit – do të projektohet si avokat i anëtarësimit të Ballkanit Perëndimor në Bashkimin Europian. Një vend që përgatitet të lërë BE-në, do të predikojë hyrjen e Bosnje-Hercegovinës, Shqipërisë, Maqedonisë, Serbisë, Kosovës dhe Malit të Zi në BE. Një vend që kërkon “të rimarrë kontrollin” nga dora e rëndë e Bruskelit, do të këshillojë të tjetërt që të dorëzojnë sovranitetit ndaj të njëjtit supershtet.

Si në vendin tonë, ashtu dhe në vendet e tjera, në fushën e drejtësisë ekziston fakti se literatura juridike dhe praktika gjyqësore njeh dy lloj sistemesh: Sistemin akuzator dhe sistemin inkuizitor. Secili nga këta dy sisteme ka individualitetin e vet, parimet e veta, mënyrën e funksionimit, dhënien e drejtësisë si dhe pozicionin e kompetencat ligjore të secilit organ dhe palë që e përbëjnë atë. Në vitet para 1990-s, në vendin tonë vepronte sistemi inkuizitor, ndërsa me ndryshimin e atij sistemi dhe ardhjen e demokracisë u vendos sistemi akuzator.

Mënyra se si Edi Rama vendosi të realizonte projektin e kullave te Teatri, nuk cënon thjesht trashëgiminë kulturore apo pronën publike, trajektorja që zgjodhi Rama  e ka çuar lojën në një nivel më kritik, pasi Edi Rama na ka dhënë provën e pakundërshtueshme se ka gjunjëzuar sistemin Kushtetues të vendit.

Edi Rama ka neutralizuar çdo mundësi dhe çdo faktor që mund t’i rezistojë atij nga brenda kornizës së institucioneve Kushtetuese të vendit.

Le të përpiqemi ta kuptojmë sipas hallkave atë që ka ndodhur dhe atë që pritet të ndodhë.

Çfarë është “sundimi i ligjit?” Gjatë dekadave të fundit ne kemi dëgjuar shpesh se kriteri kryesor për integrim në Bashkimin Europian është që të kesh “sundim ligji”. Pavarësisht se e kemi dëgjuar shumë herë, duket se ne shqiptarët nuk e kemi brendësuar mirë këtë koncept.

Mor kokërr injoranti…!” nisa të shkruaja. Por u tërhoqa. Sepse personi që më ka shkruar në inbox më është drejtuar me mirësjellje. Atje në Milano ai është student, këtu mund të kishte qëlluar studenti im. Më takon t’i përgjigjem me mirësjellje, edhe me dashuri në mundsha, pyetjes së tij ngacmuese: “Po pse, profesor, La Scala e Milanos qenka ai teatër i Tiranës?”. Nga ana ime është fjala për dashuri, të kuptohemi, ndaj teatrove kudo ata qofshin.

Në fillim të vitit 2012, një vit pas shpërthimit të luftës civile në Siri, Ministria e Jashtme(e Izraelit) propozoi rekomandimet e veta mbi qëndrimin e Izraelit në raport me presidentin sirian, Bashar Al Assad. Ministria e Jashtme rekomandonte denoncimin e gjakderdhjes në Siri dhe apelin për largimin e Assad. Ajo argumentonte se Izraeli nuk mund të mbetej si i vetmi vend perëndimor që nuk e dënonte Assadin, pasi kjo do të ushqente teoritë konspirative se Izraeli preferonte vrasjen në masë si mjet të qëndrimit në pushtet të Assad.