Fox News: Në SHBA po bëhet luftë klasash.
Presidenti Obama bëri të ditur përpara ca ditësh idenë e vet për të rritur taksat për të pasurit, gjë që republikanët s’e kanë fort për zemër. Këta të fundit jetojnë me faktin që deficiti publik është i lartë e duhet zvogëluar, por burimin e të ardhurave për të zvogëluar deficitin e shohin tek ulja e shpenzimeve publike (ushtria, transporti, arsimi, shëndetësia, etj). Ndërsa Obama, tok me demokratët ,e shohin tek rritja e taksave, sidomos për milionerët e miliarderët..
Pasi Obama shpalli tezën e vet, një pjesë konservatorësh kanë zënë të thonë se kjo është luftë klasash. Në fakt, taksimi i të pasurve në SHBA, vendi i kapitalizmit laissez-faire, nuk është shumë popullor, pasi një numër i madh njerëzish janë të idesë se paratë që të pasurve nuk u merren në formë taksash, këta të fundit i përdorin për të investuar e për të hapur vende të reja pune. E kanë besuar këtë gjë sidomos në këto vite të krizës. Edhe Obama vetë është shprehur në vitin 2009, se “të ngresh taksat gjatë recesecionit e krizës nuk është një gjë inteligjente”., Merret vesh, se ka ndërruar mendje. Para disa javësh ishte miliarderi Warren Buffett, që iu drejtua Presidentit amerikan me fjalët: “Na takso neve të pasurit, pasi është gjepur ajo që thuhet se ne nuk investojmë, nëse taksohemi”.
Dje ngriti zërin Bill O'Reilly, komentatori i njohur politik me ide të djathta, dhe iu bashkua korit të atyre që nuk e durojnë dot idenë e rritjes së taksave për të pasurit. “Obama don të rrisë taksat për ata që punojnë e bëjnë gjëra? Epo, kësaj i thonë të ndëshkosh suksesin dhe meritat”, u shpreh ai. Rush Limbaugh, një komentator tjetër që ka optikën e qasjen O’Reilly-t, nuk arrin gjithashtu ta tresë idenë e taksave për të pasurit. I gjithë televizioni Fox News, në fakt, ka zënë t’u bjerë borive të alarmit për një class warfare në SHBA. Duket pak si një teprim. Sidomos e parë nga ne që njohim një version tjetër të luftës së klasave.
E.G.
Comments
Lufta e klasave eshte
<p>Lufta e klasave eshte dialektike e rrethanave.Warren Buffet me pelqen si njeri me horizont;te tjret jane hamenj qe kane gjetur para te gatshme dhe e kane shtuar.</p><p>Te taksosh punetorin qe ben pune,se puna eshte vlere,dhe te mos taksosh te pasurit eshte maskarade.Nese Amerika ben kete atehere atje s'ka demokraci,po</p><p>shfrytezim skllavoprona.Bla-bla-bla-te e kushtetutave i kane dhe shtetet e mbytyra si puna jone.Obama eshte si nje fishek me vrime;nuk plas se s'e lene!Naten!</p>
Kujdes kur thua te mos
<p>Kujdes kur thua te mos taksosh te pasurin. Behet fjale per shtese takse ndaj te pasurit. Paksa arithmetike per sqarim:</p><p>1. Nje i pasur amerikan ka fitime neto per 1 milion USD dhe taksohet ne pjesen me te madhe te te ardhurave ne kuoten 30%. Por ka edhe nje pjese te te ardhurave qe taksohet me pak, diku rreth 15%. Atehera ai paguan : Ax30% + Bx15% (ku A+B=1 milion). Psh. A=800.000 sjell taksa per 800Kx30%+200Kx15%=270.000 USD.</p><p>2. Nje qytetar amerikan ka fitim neto per 20 mije USD dhe taksohet me 30% per te tere fitmin e tij. Atehere ai paguan 6 mije USD taksa.</p><p>Tani, me propozimin e ri te Obames diferenca do te jete qe ai i pasuri do te paguaje 1milionx30%=300.000 USD.</p><p>Por mos te themi mashtrime qe i pasuri nuk paguante. Thjesht kishte nje tatim te diferencuar ne shtresa. Por ne cdo rast paguante.</p><p> </p><p>Per plotesim te lexuesit le te sqarojme cilat ishin te ardhurat qe taksoheshin me pak. Behet fjale per te ardhurat e investimeve ne hedge funds. Arsyeja qe taksimi i kesaj pjese te vecante te ardhurash eshte me i ulet eshte sepse ky lloj investimi quhet me me risk (pothuajse spekulim). Por te mos harrojme se jane fondet e tilla qe arrijne te bejne cudirat ne USA. Jane keto fonde "high risk" qe investohen ne idete e te rijnve si psh. ne Silicon Valley. Dhe deri pak vite para krizesh USA i mburrej botes per faktin qe pak a shume vetem ne USA kishte te tille fonde. Psh. ne Itali nje i tille me kapital rreth 40 miliard Euro u krijua vetem rreth 2007-2008 nga Alessandro Benetton se bashku me ca te tjere te pasur ne BE. Ne f akt eshte mese e vertete qe eshte taksa e ulet ne USA qe lejon lulezimin e ketyre fondeve. Per te krijuar nje ide me te qarte, me lejo te them qe kur ne ankohemi neper kafe plot here se te pasurit tone (qe kane pamjen e garipave apo hajduteve pushtetare ne nje perqindje te larte te tyre) nuk investojne, eshte pikerisht sepse nuk kane krijuar akoma grupe te tilla investimi. Imagjino nje djal te ri tiranas, le te themi i zgjuar diku prane nivelit te Zuckenberg apo Larry Page (i Google), qe shkon takon ndonje boss tiranas (thjesht se nuk me vjen ndermend ndonje emer tjeter le te themi Taci) dhe i shpjegon nje ide te tijen mbi nje avancim teknologjik per bizneset apo qytetaret e Tiranes. Imagjino pak shkelmat bythes qe do te haj ky djalosh. Apo talljet per jave te tera nga tere shoqeria e tij, ne stilin "ku dole kaq byth e zgjut ti more". Deri para krizes USA i mburrej botes me ekzisencen e ketyre menyrave investimi. Dhe mbi te gjitha jane disa shtete te pasura qe disponojne te tilla fonde (ne sensin qe jane te shtetit dhe jo private) me sasi te medha monedhe. Dhe e investojne per interes te kombit te tyre. Keto quhen Sovereign Funds. Norvegjia ka nje prej me te medhenjve, Qatar ka nje tjeter, kerko ne wikipedia per nje liste me te gjate. Atehere, problemi qendron thjesht pse ca te pasur investojne me fondet e tyre. Por kur e ben shteti nuk quhet me turp. Atehere jam dakort te them qe behet fjale per class warfare. Kuptohet jo si ajo qe ne provuam nga Dulla per 45 vjet. Por ne cdo rast me nje shije te hidhur komunizmi ne te. Le te shohim si do te veje ceshtja. Ta kesh te sigurte qe Obames do te ia masin koken me pe po i deli huq kjo manover. Persa i perket motiveve te Warren Buffet me lejo te shtoj qe per 40 vjet qe ai ka investuar neper bote nuk e kemi degjuar te beje te tille propozime. Dhe nuk eshte hera e pare qe ka krize ne USA (1987). Por tani qe eshte plakur dhe qe kuptohet po i vjen fundi po behet moralist.</p><p> </p>
Thjesht per saktesi: Buffet
<p>Thjesht per saktesi: Buffet eshte 81 vjec dhe ka kaluar 1 Milion USD pasuri me 1962, dhe 1 Miliard USD pasuri me 1990. Qe atehere ka grumbulluar 51 Miliarde USD. Filloi te behet filantrop rreth vitit 20xx, dmth. pasi te vdese se per momentin nuk e ka ndarre akoma mendjen. Ka thene qe pasi te vdes 83% e pasurise se tij do t'i jepet fondacionit te Bill Gates. Keta kalojne kohen ne Afrike per ndihme per AIDS e te tjera ceshtje populiste te ngjashme. T'i ftojme njehere ne Tirane te na japin ndonje lek?</p>
Me dhate shume numra,te cilet
<p>Me dhate shume numra,te cilet i kam lexuar reshqitaz,se te them te drejten(per mua) ekonomia nuk eshte thjesht aritmetike.Warren Buffet ka dhene nje interviste para </p><p>disa vjetesh dhe thoshte qe do tu lere pak para djemve te tij(me duket ka tre),qe te mesohen te zgjidhin vete problemet,jo te rrojne si nababe.Me duket eshte pjese</p><p>e Illuminated,po ndoshta jane bagarra shtypi.Une nuk besoj se Bill Gates eshte ai gjeni qe na shitet,Zuckerberg aq me pak,pasi po ta shohesh me sy te holle Facebook</p><p>eshte nje sistem qe nxjerr ne siperfaqe njerezit me lidhjet dhe preferencate tyre;psh Nsa(qe kap mbi (80%)te buxhetit mbi sigurine amerikane mund te jete ajo koka e </p><p>vertete e ketij invencioni per interesa qe mund ti marrim me mend.Eshte nje liber i Ben Mezrich mbi Zuckerberg,qe e kam lexuar.Nga vitet'70 nje ekonomist me mbiemrin</p><p>Tobin(ky me duket ka marre Nobel)sugjeroi nje takse mbi transakcionet ne shkembimet financiare,ne menyre qe te godiste spekulacionin.Po flitet serish per kete kohet e fundit.Une me pare flisja me terma te pergjithshem,pasi u merren taksa te pasurve,po ata kane nje te drejte harxhimi dhe me to anashkalojne taksat.Psh,blejne</p><p>makina luksoze qe te"shkarkojne taksat",ose i fusin ne cirkuitin financiar te shkembimeve dhe i driblojne ne parajsat fiskale.Sesa u vete mendja te pasurve per keto</p><p>manovra nuk u shkon te varferve qe paguajne taksat ne menyre te ndershme.Benetton-et blene me"mik"autostradat italiane.Tregu i shkembimeve financiare superon te pakten mbi dhjete here ate te ekonomise reale,qe do te thote se parate shtohen pa futur ne pune asnje individ te vetem,dhe nje i pasur behet shume me i pasur pa i dhene mundesi</p><p>njerit apo disave te ushqehen vete dhe femijet e tyre.Atehere lind pyetja perse sherben paraja?Qe letra te kete me shume zero?Pra njeriu me letren qe ka me shume zero</p><p>eeshte padroni i atyre qe kane leter pa numra?Marksi ka nje kapitull mbi parane(une Marksin ne Shqiperi s'e ka lexuar asnjehere),dhe e ka thne se rreziku vjen nga mbivlera.</p>
Nga temat qe shkruan, per
<p>Nga temat qe shkruan, per mendimin tim ndjehet qe je goxha i majte, ashtu sic besoj qe edhe une dallohet qe jam goxha i djathte. Por, le t'i kthehemi debatit tone. Do te me lejosh te te shkruaj nje apologji te nje biznesmeni modern mbi nje kendveshtrim paksa ndryshe te debatit mbi nderhyrjen e shtetit ne nismen private.</p><p>Meqenese une kam qejf te blej nje benz apo te shkoj me kurva ne Amsterdam kjo s'te jep te drejte as ty as Obames te me taksoni me shume. Nqs. parja qe une po harxhoj per keto qejfet te mia eshte e ligjshme dhe kam paguar taksat e ligjit nuk shikoj ndonje arsye me shume per te me paragjykuar. Kuptohet qe ti prape ke te drejte si cdo qytetar te kerkosh me shume taksa tek ligjvenesi, por te lutem ji i ndershem dhe mos e justifiko se une po e harxhoj keq paren qe kam fituar. Nqs. une bej manovra financiare te ndryshme apo cdo lloj hileje qe me lejon sistemi financiar aktual, nderro sistemin (qe do te thote puneso ne shtet financieret me te afte dhe paguaji po aq mire sa edhe une; ki parasysh qe une i pagoj goxha mire dhe i zgjedh vete dhe i mesoj vete) dhe me kap ne faj ne cdo hap timin. Dhe kur te me kapesh garantoi qytetarit te varfer per te cilin kaq shume ti lengon, drejtesi dhe me le per ca vite brenda. Apo meqenese kam pare dhe mar avokatin me te mire ne treg fajin e kam prape une. Atehere po te perseris, merri ti ne shtet me te miret nxenes te Yale dhe Harvard dhe mos i lejo t'i marre privati. Qe te besh kete duhet t'u garantosh qe do te i lejosh te punojne si profesioniste te vertete dhe jo si punetor shteti nen urdhrat e politikanit te rradhes. Sepse e di cfare: te rijnte e afte pranojne te shiten tek bosi i tyre por jo tek politikani i rradhes.</p><p>Persa i perket vleres se pares: nqs. s'te pelqen dhe per ty s'ka vlere, mos e co dem. Ma jep mua se te them faleminderit. Une nuk kam turp dhe nuk jam hipokrit te them qe nuk me pelqen dhe nuk punoj per te. Ne fakt punoj per paren dhe per biznesin tim nga ora 8 e mengjesit deri ne 3 te nates (dmth. nuk flej kur me shume se 5 ore). Pse? Sepse me pelqen. A me jep kjo lumturine? S'ka dyshim qe jo. Por mos valle ti e ke arritur lumturine?</p><p>E mbyll me kaq apologjine per te mos lene nam ne kete blog, por mendoj se e kuptove ku doja te dilja. Amerika arriti te ishte ndryshe nga tere bota perendimore per rreth 100 vjet fale lirise se berjes se biznesit. Kjo s'do te thote qe duhet toleruar biznesmeni qe shkel ligjet. Dhe nqs. deshiron forco ligjet ne menyre qe shkelje te reja qe ai shpik (sepse te garantoj qe per ate pune i pjell mendja tere diten) te ndalohen. Por mos i hiq te drejten te bej biznes dhe mos e paragjyko. Ne France, Itali e gjetke neper Europe (ku paten fatkeqesine qe nuk provuan komunizmin, dhe i ka ngelur fiksim njehere) te majtet kane sport te tyre te preferuar berjen e moralit. Nderkohe qe biznesmeni vazhdon pret pare me gershere (jo te gjithe, kuptohet). Pastaj kur ai punetori i shkrete behet 55 vjec i thote vetes: ore po pse s'e provova njehere biznesin, entrepreneurship-in, nismen e lire, quaje si te duash. Ndoshta do te kisha arritur dicka. Ah, po tani kujtohem, kalova kohen tek klubi leninist i lagjes duke bere moral.</p><p>Mos m'i merr per keq mendimet, as nuk po tallem ne to.</p><p>Cuja.</p>
Pra,mund te arrihet ne disa
<p>Pra,mund te arrihet ne disa deduksione:</p><p>1-Shteti duhet te garantoje rregulla te lojes dhe te behet arbiter i se drejtes.</p><p>2-te zbatohet Tobin tax,pasi spekulacioni arrin ne ate dite sa rrezikon te shperbeje shtete(Greqia,Italia,Irlanda,etj)qe mund te sjellin luftera te reja.</p><p>3-Shteti te garantoje nje minimum kushtesh jetese per shtresat ne nevoje;sherbime sanitare dhe didaktike.</p><p>I majte apo i djathte,eshte nje dore qe lan tjetren.Pak a shume programet politike nuk percaktojne nje strategji.Shpesh gabimet e nje qeverisje te shkuar</p><p>i skonton nje qeveri pasardhese;eshte pjese e nje loje qe luhet padashur."Ameriken nuk e beri privati,e ka bere shteti"-Paul Collier,libri"Miliardi i fundit"(Bottom billion),</p><p>Ky ka qene ekonomist i BB.E ke degjuar shprehjen"paradoksi i bollekut"?I referohet vendeve te varfra(sidomos afrikane)qe kane nentoken shume te pasur;epo dikush </p><p>ua gelltit kete pasuri te pafund,se s'ka sesi te vuajne urine.Kimberley act eshte nje akt ku De beers angazhohen te mos blejne diamante nga vendet e perfshira ne lufte civile,</p><p>por kjo nuk e ka ndalur tregtine e diamanteve,sepse siç thua ti,njerezve me leke ne xhep pak i intereson nga vjen;rendesi ka vezullimi i diamantit.Mund te tregoj plot raste </p><p>kur pasuria nuk eshte e atij qe e perfaqeson,por e nje tjeteri qe ka probleme me ligjin.Po te mos kete ligje veshtire te pasurit do gezojne makinat luksoze dhe femrat me</p><p>fustan te kuq,se nje plumb bakri peshon(ne mos gaboj 11.2 gr)-aq sa nje monedhe 2 euro.Pra,shteti duhet dhe eshte i nevojshem.Shteti eshte kontrata e perbashket qe te </p><p>lejon te pasurohesh.Me duket gabon kur perqs tycon-net e pasur me ujqit;ujku mendoj se eshte shteti dhe tycon-et duhet ti binden ligjit dhe jo ta anashkalojne.Nese ndodh kjo,do te thote qe shteti eshte manipuluar.Do shembuj industrish qe nuk bejne dot pa subvencione?Te parat bejne pjese ne konglomeratet qe merren me teknologjine ushtarake,qe nga Lockhead e deri tek kompania e vogel qe shpertheu Gerdecin.Pastaj industria farmaceutike.Me e shemtuara eshte loja qe behet me patentat(brevetet);zgjat mesatarisht 20 vjet.Po mire,dijet qe kemi ne mijera vjet sikur ti bleje ndokush,do na ndalohet ti perdorim?Nuk besoj se keto qe them une jane moralizma;po bej dhe une</p><p>apologjine e nje njeriu te ardhur rastesisht ne kete dynja,qe brenda nje 70 vjeçari do mesoje dhe do jape ne kete bote,qe do rrise femijet dhe se fundi,kur te plaket do ti </p><p>kthehet vetes e do thote;"Po mire,kur shikoje qe lumi ishte i turbullt,pse nuk u mundove te pastrosh nje grusht uje,me aq sa dije"!E thote Bibla"-Mos shko te vjelesh atje ku</p><p>nuk ke mbjelle",sepse nuk eshte moralisht e pranueshme qe pasurine e botes(mbi 80%te resurseve)e hane me pak se 17% te popullsise se saj;pra 83% hane 20%;a eshte e drejte?</p>
Atehere, me thua dot pak se
<p>Atehere,</p><p>me thua dot pak se ku eshte shkruar ne ndonje ligj natyror qe thote se pasuria duhet te ndahet ne proporcion te drejte (dmth. me rregull treshi) midis njerezve. Jo per gje, por me shtesen e popullsise i bjen te na ngeli hic gje :). As aftesite, as intuicionet, as kurajot, as deshirat, as virtytet, as te keqijat nuk vijne ne proporcion. E vetmja doktrine qe tentoi ta realizoi eshte komunizmi, dhe e pame se si perfundoi (te lutem mos hapim debat mbi kete ceshtje).</p><p>Une po pohoj nje fakt banal : because I can, so I must. Cdo biznesmen i sukseskshem vepron ne kete menyre. Shoh nje hapesire te ligjit apo te konkurrences, dhe atehere hidhem ne te me vrull. Kjo eshte pike nisja e cdo sipermarrje, e cdo inovacioni, e cdo revolucioni (mjafton te shohesh Edi Ramen per te verejtur sa pak ai e ka kuptuar; mos me thuaj qe preferon nje klase liderash si ai), e cdo arritje ne cdo fushe. Historia e njerezimit eshte plot me raste te tilla (shkencetare, gjenerale, artiste, biznesmene, etj...). Tani, ne nje shoqeri civile te avancuar, shteti mundet dhe atehere duhet (e shikon sa lezet qe ka nga ky kendveshtrim) te perpiqet per te kapul shkeljet, per te ndryshuar rregullat e lojes, per te korrigjuar rregullat e lojes, nqs. kjo i sherben avancimit te shoqerise, dhe nqs. kjo i perket edhe nje llogjike teknike-ekonomike-ligjore (dmth. llogjikisht qendron ne kembe). Por jo ama per te kenaqur nje llogjike te paster zilie dhe barazie. Amerika ka qene vendi i endrave per rreth 200 vjet. Mos deshironi te beni nje shkembim Bashkimin Sovietik?</p><p>Persa i perket shembujve te siperm te rasteve te keqija (jam plotesisht dakort me ty ne kete pike), te mos harrojme qe nuk eshte se nuk po denoncohen por nuk po behet asgje kundra tyre, nga qeveri te djathta apo te majta. A ka me te majte se sa Berisha, Nano apo Rama? Ama asnjeri prej tyre nuk shquhet se ka luftuar keto te keqija. Madje i ka dhe nje dore te mire. Kujto vetem denoncimet e bera ne gazeta gjate dy javeve te fundit kundra ministrave te Berishes, dhe per te cilet nuk u tha asnje fjale nga Edi Rama gjate editorialeve te tija te perjavshme.</p><p> </p>
shiko çfare vura re tek
<p>shiko çfare vura re tek llogaria jote e taksimit.1 milion $x30%=300 mije$ takse.Ti e ndave ne 800mijex30% dhe 200mije x15%,e doli 270 mije$.Mungojne 30mije$,se</p><p>nje punetori i taksohet e gjithe e ardhura me nje koefiçient unik;pse per nje person qe i kalon 800 mije$ ka nje trajtim ndryshe(pra me gjysem takse,se 15% eshte1/2 e 30?)</p><p>pra,e sheh qe ka nje kursim prej 30 mije$ kategoria,per te cilen flasim?</p><p> </p>
Te pakten ne kete blog ne
<p>Te pakten ne kete blog ne kenaqemi ne debatet tona. Se po te besh nje xhiro nga shekulli apo tema duhet te fillojme, sic thuhet nga Lapraka, me liber shpie. Falenderoj Mustafain per mundesine dhe per nivelin e lexuesve qe ka.</p><p>I kthehemi temes sone. Une mora nje rast te vecante: supozova per qellim ilustrimi qe fitimi prej 1.000.000 USD i te pasurit ne fjale eshte i formuar nga dy aktivitete te ndryshme (ose dy bashkesi aktivitetesh, kur bashkesia formohet nga aktivitete me te njejten norme taksimi). I pari aktivitet taksohet ne normativen fiskale te momentit me 30% nderkohe qe i dyti me 15% (psh. hedge fund). Le te supozojme qe aktiviteti i pare ka dhene 800.000 USD. Atehere i dyti ka dhene 1.000.000-800.000=200.000 USD. Taksa totale e ketij te pasuri eshte atehere:</p><p>800.000 * 30/100 + 200.000 * 15/100 = 270.000 USD.</p><p>Nqs. ky i varferi me fitim 10.000 USD do te kishte pasur nje fitim 1.000 (pjese e 10.000) si rrjedhim i nje aktiviteti le te themi me takse 22% (po e marr per shembull), atehere taksa totale e tij eshte:</p><p>9.000 * 30/100 + 1.000 * 22/100= 2.920 USD ne vend te 3.000.</p><p>Keshtu qe nuk eshte fjala per kursim, por per ndryshime te tilla taksash bota perendimore ka sa te duash, dhe nuk jane vetem per te pasurit. Franca ka TVSH=5.5% per ndertimin dhe restoracionin. Qellimi i ketyre ndryshimeve eshte qe te favorizohen kategori biznesi te vecanta (jo favorizim personash, sepse kur favorizon biznesin favorizon edhe punetoret...). Arsyet jane te ndryshme dhe shembujt jane pa fund. Mendo rastin e fasoneve ne Shqiperi qe s'lejne rast pa reklamuar problemet e tyre. Shiko Mimi Kodhelin e PS-se para nje jave me kerkesen e saj per TVSH te ulet per ushqim dhe per ilace. Tani per ushqim kemi Lefter Koken si shembull (sheqeri) dhe per ilace kemi Tom Doshin. Njeri LSI dhe tjetri PS. Atehere?</p><p>Once again, i kthehem mendimit tim te pare. Keto probleme diferencash te medha sociale korrigjohen duke i dhene mundesi te tera klasave te forcohen dhe jo duke ndaluar avancimin e te pasurit. Eshte njesoj sikur Interi te bej kerkese qe te mos lejohet Milani te bej ca ndeshje meqenese per gabimin e tyre morren nje pike ne 4 ndeshje.</p><p>Ne France kane edhe nje term per perpjekjet ne kete sens: ascenseur social. Dmth. mundesi per te hipur klasat e shoqerise. Perpjekjet e klasave politike duhet te vijne ne kete sens dhe jo te bejne thjesht politika me qellim zgjedhjet e rradhes.</p><p> </p>
Sic e thote cuja, hedge funds
<p>Sic e thote cuja, hedge funds bartin ne vetvete nje "risk" te larte. Por ato bartin edhe nje rrezik te larte. Eshte e vertete qe ato bejne cudira ne USA per nje kohe te caktuar, por kjo eshte vetem njera ane e medaljes. Pasi eshte gjithashtu e vertete qe jane po keto fonde qe e hodhen boten nje nje krize te pashembullt dhe teper te rrezikshme per stabilitetin e saj. Te marra pra ne teresi, cudira + krize, kjo te kujton ate fjalen shqipe: "Ku ishte? Asgjekundi. C'fare bere? Asgjekafshe."</p><p> </p><p>Ne fund te meselese, perfituesit e vertete te hedge funds jane vetem manageret e tyre. Pasi nese shtepia prej rere e ketyre fondeve bie (dhe nje dite do te bjere se s'ben - cudite nuk zgjasin perjete), dhe menaxheret ne rastin me te keq duhet te largohen para mbarimit te kontrates se punes, ata marrin serish shperblimin e fiksuar ne kete kontrate. Dhe ky shperblim ka raste qe arrin miliona.</p><p> </p><p>Njerezit e thjeshte, qe ne shembullin tuaj paguajne vertete vetem 6.000$, por per te jetuar i mbetet po vetem 14.000$, u duhet qe me taksat e tyre te mbulojne humbjet e spekulimeve te boseve te hedge funds, ne vend te qe keto taksa te shkonin ne investime publike per te mbajtur ekonomine vitale. Dhe ky lloj transfuzioni me parate e taksapaguesve duhet bere - per kete jam dakort - se ndryshe bie gjithe ngrehina social0-ekonomike e botes.</p><p> </p><p>Nga ana tjeter, aresyetimi i Warren Buffet me duket teper racional. Ai bazohet ne faktin qe ne njerezit biologjikisht jemi "kafshe te zakonit". Mesohemi me luksin shpejt, ashtu si edhe me varferine, me lirine si edhe me diktaturen. E thene ndryshe, nese rriten taksat per te pasurit, ne fillim tkurrja e fitimit te tyre do t'u bjere ne sy. Me kalimin e muajve do te mesohen. Ai qe do te investoje, do ta beje ate perseri.</p><p> </p><p>Ne fund te fundit, c'te keqe ka nese ne shembullin tuaj nje te pasuri ne vend te 730.000$ t'i mbeten vetem 700.000$ pas tatimit?</p><p> </p><p>Tung,</p><p>Blendi</p>
Nuk ka asnje te keqe nqs. u
<p>Nuk ka asnje te keqe nqs. u pagua 300K dhe jo 270K per nje te pasur te cilit i ngelen 700K. Problemi per mua eshte tek tentativa e Obames qe te mbuloje me kete manover probleme shume me te thella te ekonomise. Le te kthehemi prapa 3 vite e gjysem diku ne mars 2008 dhe t'i pergjigjem edhe Tanit me kete rast. Ne Angli u la te falimentonte Northern Rock dhe u shtetezua nga qeveria angleze. Ne USA me 15 shtator 2008 u la te falimentonte Lehman Brothers dhe me 16 shtator (nje dite me vone) u ndihmua me 85 Miliarde (jo miliona) AIG. Kush vendos ke te lejme te digjet dhe ke jo. Per mua ketu nis problemi: nderhyrja e shtetit eshte pak a shume arbitrare. Nqs. keto banka rrezikojne ne kurriz te popullit por per interes edhe te tyrin cfare duhet te bejme kur ato rrezikojne te falimentojne? Per hedge funds pergjigjja eshte me thjeshte: duke qene se nuk jane banka por grupe investimi totalisht private dhe me fond te formuar nga pjesemarrje masive te pak personave, lenja e tyre ne falimentim nuk krijon probleme ne nje mase te madhe popullsie. Keshtu qe kur demokratet e USA kritikojne keto hedge funds dhe na i paraqesin si fajtoret e cdo krize te mundshme (meqenese kane aftesi spekulimi te larte) vetem mashtrojne sepse le t'i lene ne fatin e tyre, le t'i taksojne dhe te mos llapin kot. Nderkohe, problemi i bankave te medha eshte me i komplikuar. Se pari duhet thene per korektese te historise qe subprime-t lindin me Bill Clinton i cili u kerkon (ashtu si Obama sot me ceshtjen e shendetit) bankave amerikane qe te japin kredi familjeve te varfra (kryesisht emigrant dhe zezake) per shtepi. Kjo meqenese Clinton eshte populist dhe i majte, dhe po qeveris ne nje periudhe prosperiteti dhe i duket se ky veprim nuk do te ndikoje per keq ne vitet qe vijne. Por nje kredi shtepie zgjat 25 vjet dhe nderkohe bankat nuk eshte se po ecin aq mire, dhe as ekonomia nuk mbahet aq mire (le te themi se jemi diku nga 2005-2007 kur pesha e luftes se Irakut po ndjehet mire, por edhe neper Europe e gjetke punet s'jane mire). Kush nga ju ka marre kredi e di cfare risku ajo paraqet ne kohe dhe shpresoj qe te kuptoni marrezine e Bill Clintonit. Do te thoni ju qe pse u la te bente. Njesoj si Obama me reformen e shendetesise do te thoja une. Kush e kritikon del o per budalle o per i pasur kurnac, keshtu qe perjashto politikanet republikane, shoqeria civile (term ne mode ky) nuk u ankua. Pavaresisht se te tere analistet ekonomike thone ne kor qe Obama nuk i ka 1 Mije Miliard dollaret qe duhen per te financuar reformen. Dhe jo vetem qe nuk i ka, por e pame me 2 gusht se sa keq ishte situata kur u shty limiti i debitit amerikan mbi vleren e 14 Mije Miliarde USD. Me pak llafe, nuk duhet ngateruar financa me deshirat e "mira" te te majtes amerikane apo evropiane. Ne nje periudhe kur te gjithe ekonomistet ne boten perendimore jane dakort me analizen mbi gabimet e kryera me sistemet shendetesore asistenciale, me sistemet e pensioneve absurde, dhe plot reforma sociale te mbrapshta, del Obama (per ta thene me Berlusconin) pak i zi, dhe thote qe zgjidhja eshte tek ajo taksa plus per te pasurit. Do te shihni qe asgje nuk ka per te zgjidhur. Se pari Obama duhet te thote sa USD mendohet qe do te vijne ne arken e shtetit si pasoje e kesaj reforme. A i zgjidh problemet strukturale te ekonomise USA kjo takse? Nuk besoj.</p><p> </p><p>Une jam i mendimit qe kjo takse nuk duhet kritikuar sepse u beri ca dem te pasurve. Te pakten nuk ishte ky mendimi im. Them thjesht qe eshte hi syve per te fituar kohe dhe per te kenaqur bazen. Dmth. ngjan me ato ngjarjet e viteve 46-50 pas luftes, kur Partia konfiskonte ca prona bejlereve dhe u thoshte popullit qe mos ki merak se keshtu do t;i zgjidhim problemet e Shqiperise. Demagogji e paster.</p><p> </p><p>Persa i perket Buffet, e thashe dhe me pare, pse u kujtua ne moshen 81 vjec per kete takse. Po fillon te kujdeset per imazhin e tij pas vdekjes?</p>
te pasurit kane raport
<p>te pasurit kane raport konfidence me bankat,per arsye te thjeshta fare qe nuk zgjatem kot ti them.Po bleu nje i pasur aksione,ai eshte gatii sigurte qe qiriri japonez shkon ne anen e tij.Pasi fiton,ka prane keshilltarin bankar qe i thote ti shese.Ai qe i ble ne fund do jete ndonje gjynahqar qe i ka bere leket me lopate llaçi,po bankieret gjejne gjithmone te tille per t'ua shkarkuar aksionet e keqija.Ka shume raste qe i kam degjuar,dhe ndonjeri qe ia ka blere agjentit bankar me mirebesim ka humbur mbi gjysmen e vleres.Po nuk eshte fjala ta pergjithesojme,se duket sikur une dua te fshij nga harta te pasurit.Jo,na duhen dhe ata,se me çfare do mbushen gazetat me ngjyra si Paloma...Pra,ato me risk fryhen kot qe ti zbrazen pastaj publikut,se psh,ne shume shtete aksionet e keqija i bleu fondi sovran;ashtu ndodhi dhe ne Amerike.</p>
Pak a shume eshte
<p>Pak a shume eshte keshtu.Facebook filloi me 1000 $te Eduardo Saverin,dhe suksesi i Google eshte merite e nje italiani(qe eshte i panjohur fare dhe punon si profesor universiteti ne Itali ne matematike);ky pergatiti algoritmin per Google.Natyrisht qe hapesira ngushtohet,sepse kinezet(dhe sidomos indianet ne informatike)po fluturojne.U fol se Dow Jones do bashkohej me Nasdaq ne nje burse te vetme,por merret me mend se trajtojne rrisqe diferente.</p>
Tani, sic e thua edhe ti,
<p>Tani,</p><p>sic e thua edhe ti, jemi jo larg per temen qe po flasim. Une thjesht mendoj qe nderhyrjet e shtetit te jene me shume praktike se sa filozofike. Te nderhysh me nje takse shtese se Warren Buffet zbuloi Jesu Christ ne moshen 80 vjecare me duket paksa perpjekje e kote dhe si e shpreses se fundit. Nderkohe qe Obama do te bente mire te punesonte financieret me te afte dhe te kapte, ndeshkonte Gekko-t e ndryshem. Pastaj une jam per korrigjim te sistemit sa te jete e mundur. Jam kundra monopoleve por jo si ne sensin e Microsoft. Per mua Microsoft nuk eshte monopol per aq kohe qe nuk eshte faji i tij se te tjere s'duan te hyjne ne treg dhe ta konkurojne. Plot here jepet si shembull historia e shtrengimit qe Bill Gates i beri Intel-it per te shitur Windows-in. Por askush s\po ankohet me google, apo facebook. Nderhkohe qe komisioni Europian per konkurrencen nuk ka lene gjobe pa i vene MS. Apo meqenese Bill Gates eshte paksa me antipatik sesa Steve Jobs, apo Zuckenberg meriton me shume gjoba?</p><p>Pyetja eshte: kush percakton se sili quhet privat i mire, dhe cili quhet privat i keq?</p><p>Mundohu te dallosh qe nuk eshte ndryshe nga situata e eksperteve informatike te ceshtjes Meta-Prifti per videon. Gjykata (dmth. Berisha) percakton konturet e llogjikes per te vepruar dhe thote qe keta te tre me pelqejne. Edhe Obama zgjedh dhe thote se cili i pasur i pelqen. Papritmas Buffet i cili ka rreth 45 Miliard USD na del zotni bure.</p>
Te pasurit ne USA jane
<p> Te pasurit ne USA jane njerez te pergjegjeshem ,nuk jane si te pasurit ne Shqiperi qe nuk ndertojne asnje gje falas per te varferit</p><p>--Te pasurit ne USA , bejne investime falas me qindramilione dollare --Psh Bloomberg qe eshte miliarder ka disa organizata joqeveritare qe japin me miliona dollare falas duke ndertuar neper bote dhe ne USA ,apo Soros qe jep qindra milione dollare falas neper OJQ te qe ka neper bote dhe ne USA -Po keshtu veprojne edhe te tjeret , sepse ketu eshte edhe shtypi qe te ngacmon ne kete drejtim</p><p>--Ketu nuk mund te konceptohet qe nje i pasur te mos investoje falas per shkollat, spitalet etj etj -------Ka pasur plot raste qe kur vdes ndonje i pasur ,shumicen e pasurise e fal per ndonje universitet apo spital falas etj etj</p><p>Vetem ne NY City ka rreth 100,oo0 organizata te tilla OJQ ne te cilat jane punesuar deri 30% e fuqise puntore te New Yorkut dhe ku paguhen me rroga te larta</p><p>-Ndaj sipas meje Obama e ka shume gabim qe i taxon te pasurit akoma me shume ,sepse ata taxat i paguajne ,dhe ne te njejten kohe bejne edhe donacione te fuqishme falas ne fusha te dnryshme te jetes se USA dhe ne Bote</p><p>-Kjo metoda e taximit te te pasurve eshte provuar edhe me pare dhe nuk ka dhene ndonje rezultat,megjithate te shofim si do shkoje</p><p> </p>
nuk kuptoj se per ç'barazi po
<p>nuk kuptoj se per ç'barazi po flasim kur pranojme qe nje i pasur do haje 1 milion dhe nje i punetor 10 mije.ç'te keqe ka qe i pasuri per 1 milion te paguaje taksa mbi te ardhurat</p><p>per 30%,njesoj si nje punetor qe paguan po 30%mbi te ardhurat?Komunizmi parashikon shtetezimin(apo socializimin)e mjeteve te prodhimit;gje qe s'po e veme si kusht</p><p>te debatit.Ne nje vend kam lexuar(mua me pelqejne librat se shpjegojne me imtesisht nga wikipedia)qe te ardhurat me te medha te 100 shumekombesheve amerikane sigurohen jashte Shba,gje qe lidhet direkt me politiken e jashtme amerikane.Pa ndihmen e shtetit(departamentit te shtetit) ne nafte dhe gaz nuk çan dot,ndaj nderhyrja eshte se pari,</p><p>politike,dhe jo rralle ushtarake,kur diktati nuk pranohet.Meqe Shba kontrollon mbi gjysmat e burimeve energjitike te botes(dhe po punon akoma per te kontrolluar akoma me shume),nuk besoj se kete e ka arritur nga bravura e bisnesmeneve,apo nga endrra amerikane qe ka veshtiresi ti dale gjumi.Eshte superfuqi,dhe ka njeqind vjet qe punon per kete.Kujtoj "bllokaden" e çelikut qe beri Bush per te shpetuar siderurgjine vendase,po keshtu favorizimin dhe subvencionet ne bujqesi;Shba jane eksportues </p><p>i pambukut nr.1 ne bote fale subvencioneve shteterore.Zakonisht familjet e pasura nuk lozin ruleten ruse,ata investojne ne fusha tradicionale(beni duraturi) dhe jo ne</p><p>fushen e teknologjive te reja;prandaj shpjegohet qe ne kete fushe kemi te pasur qe jane nisur nga hiçi.Nese personazhi i apologjise tende esht i fiksuar qe ne jeten e tij duhet te tentoje qiellin,ai se pari duhet te dije kufizimet e rruges dhe vijat e bardha,sepse po doli nga rruga,problemi nuk eshte se demton veten,porse behet shkak per demtimin e te tjereve.Tek e fundit,nese ky personazh mendon se duhet te behet patjeter i pasur dhe t'ia hedhe sistemit(shtetit)qe pranohet nga shumica,eshte me kollaj te merret me droge;aty risku eshte i larte,por dhe fitimi goxha i madh.Ka perdorues qe vdesin nga droga?Le te mendoje Zoti per ata..Po dhe argumentet e tua qendrojne,se gjersa nje njeri nuk shkel ligjin,ka te drejte te mendoje vetem per vete dhe te rroje ekskluzivisht vetem per vete.Me ka pelqyer thenia e nje bankieri,me duket Cassel mbiemri:"Kur isha i ri</p><p>me quanin lojtar bixhozi,pastaj kur u poqa me quanin spekulator,kurse tani qe u plaka me quajne bankier;ne fakt une gjithmone kam bere te njejten gje...".J.M.Keynes,kur flet per spekulacionin e shpjegon me nje konkurs bukurie(per femrat).Nuk zgjidhet gjithmone ajo qe eshte me e bukura,por ajo qe votohet me shume nga shumica.Pra,spekulacioni bazohet ne opinionin,qe siç e dime eshte lehtesisht i manipulueshem.Per mua eshte kenaqesi qe debatuam!Po mund te lexosh dhe Tanin,qe sjell shembuj jo te majte,qe qendrojne dhe s'mohohen dot.Gjithe te mirat!</p>
Edhe per mua kenaqesi! Eshte
<p>Edhe per mua kenaqesi!</p><p>Eshte me se e vertete qe plot biznesmene te "suksesshem" s'do te ishin te tille pa ndihmen e shtetit. Edhe shteti kur i zgjedh sheh interesin e vet (ne sensin qofte politik, qofte per te miren e ceshtjes). Sidoqofte, per mua problemi qendron tek njefare menyre perverse te te shikuarit te parase dhe atij qe kerkon me shume pare. Pak a shume cdo kush ne nje moment te jetes se tij kerkon te bej dicka te tille por pastaj per arsye nga me te ndryshmet nje pjese e mire e njerezve terhiqen nga nje aventure e tille. Ama, ai qe vazhdon, nuk duhet te shihet nga te tjeret si nje djall qe ecen mbi toke. Suksesi i tij mund te jete nga shume faktore por askush nuk ia mohon dot kembenguljen dhe pasionin e zjarrte qe ai ka per punen qe kryen (apo per lekun). A kryen hile ai gjate karrieres se tij? Qe c'ke me te. Kape dhe ndeshkoje (shiko e rastin e pronarit te Fastweb-it , i cili ka rreth nje vit qe eshte ne burg ne Itali me nje akuze per hile me TVSH-ne; behet fjale per rreth dy miliarde euro evazion; plot biznesmene shqiptare e dine per cfare eshte fjala: shkarkim TVSH dhe blerje TVSH). Sa artiste bejne hile per karrieren e tyre? Sa muzikante kopjojne gjate karrieres se tyre? Sa modele bejne prostituten gjate karrieres se tyre? Psh. Flavio Briatore ka kalaur neper shale Naomi Campbell, Heidi Klum por askush nuk e akuzon per nderhyrje favoritizimi per dashnoret e tija. Madje vetem per keto lidhjet me boten mondane eshte me pak i kritikuar se sa te tjere miliardere. Ka nje klub qe quhet "miliarderi". Por vetem 125 milione euro ka. Dhe madje ai krimineli amerikan Bill Gates as nuk pranoi veren e 2010 te shkele ne lokalin sepse i kerkuan nje takse te larte.</p><p>Do te ishte mire te ndahej ipokrizia e urrejtjes ndaj pasurise nga ata qe bejne biznes. Eshte ne kete sens qe une e shoh reformen e Obames si puro ipokrizi. Dhe prandaj nuk me pelqen. Ama po te ishte e mbrojtur nga analiza ekonomike cdo gje do te ndryshonte.</p>
Briatoren e kapen duke bere
<p>Briatoren e kapen duke bere loje jokorrekte dhe e nxorren nga formula1.Ndoshta ben lojen e tij brenda nje sistemi,por nuk eshte shembull per tu marre.Shiko pak Carlyle(duhet ta kete Wikipedia)se eshte nje Fond qe ka lidhje me politikanet e ish-presidentet e Amerikes,duhet te jete dhe nje vella i Bin Ladenit,dhe ka bere bisnes me shtetin kur ata ishin ne detyre.Presidenti i fastweb ishte gje e vogel,perse nuk ndodhi me ate te Pirelli-t,kur u hap skandali i pergjimeve ne telefoni(kur Pirelli ishte padron i TIM-operatori kryesor i celulareve)?Pirelli bleu Tim,psh(dhe u favorizua nga shteti per gjoja mbajtjen italiane te kompanise)dhe pas tre-kater vjetesh ia shiti telefonica(spanjolle),duke marre plusvalencen.Opinioni italian ishte;pse duhej tia jepnit Pirellit kur ia shitnit direkt Telefonica-s dhe e merrte shteti plusvalencen?Gjithe te mirat!</p>
Backa, duke dhene shembuj te
<p>Backa,</p><p>duke dhene shembuj te pasurish me probleme nuk zgjidhet debati yne. Ke deshire te te jap ca shembuj te varferish akoma me plehra se sa keta te pasurit qe permende? Nuk besoj se eshte nevoja se te gjithe jetojme ne nje shoqeri ku sikur thjesht te numeronim problemet me komshijnte behet encikopledi (jo me e mire se wikipedia :) ). Problemi nuk eshte tek rasti tek. Ti thua disa histori korupsioni privat-shtet qe kane dale neper media. Po emra mesuesish italiane te emeruar pa pik merite neper gjimnaze apo shkolla te ciklit te ulet thjesht se jane te majte. E majta italiane dhe franceze ka 50 vjet qe shkateron sistemin arsimor vetem qe te ruaj nje numer sa me te larte te punesuarish. Idem me sistemin shendetesor.</p><p>Zgjidhja e ketyre problemeve (te tuat dhe te miat) ka per te qene ceshtja kryesore e Perendimit (i pare si qyteterim) ne vitet qe po vijne. Por konfirmoj mendimin tim qe zgjidhja nuk duhet te jete e forcuar dhe nuk duhet te vije nga nje ideologji of Hate.</p><p>Ne cdo rast problemet qe ne permendim ngelen probleme te natyres umane dhe jane pasoje e dobesise sone dhe jo e sistemit ekonomik. Obama me veprimin e tij deshiron te afirmoje nje ndeshkim ndaj sistemit, nderkohe qe une jam per nje vijim te punes per te permisuar sistemin (Po, jam kaq mendjemadh sa te kritikoj edhe Obamen!). Dmth. e thene me fjale te varfera: une e pelqej kete loje dhe e pranoj edhe arbitrin te me ndeshkoje, nderkohe qe Obama deshiron ta zhduke lojen fare. Ky ishte qellimi i komunizmit dhe e kam te veshtire te mos dyshoj per te tilla ide kur shohen demagogjine e demokrateve amerikane te ketyre koherave.</p><p> </p>
cuja,ndoshta u zgjata
<p>cuja,ndoshta u zgjata shume,po per mua urrejtja ndaj te pasurit ose moszotesia per tu pasuruar me marifete jane faktore shume sekondare;sistemi ekonomik eshte ne</p><p>kolaps dhe duhet gjetur shpejt nje rruge e ndermjetme.Renia shpejt ne varferi ekstreme do shtyje popujt ne revolucione,ndaj Warren Buffet nuk eshte se takoi Krishtin ne ndonje kishe,por parandjen qe shigjeta e peshores po anon shume dhe kjo sjell revolucione.Ndoshta dhe une qesh duke menduar se kush do beje revolucione.duke qene se</p><p>rinia eshte mesuar me Coca-cola dhe hamburger,por kohet po pertypen shpejt.Qe kenaqesi vertet;tregon qe shiptaret,edhe te ekstremeve politike,kur duan mund te debatojne</p><p>me kulture.falemnderit!</p>
Marksi e ka parashikuar anen
<p>Marksi e ka parashikuar anen e erret te kapitalizmit qe ushtrohet ne "token e premtuar"</p>
Add new comment