"Masakra" e salmonit, 62.7 milionë peshq të ngordhur në Norvegji
Në Norvegji, gjatë vitit që lamë pas, kulturat e salmonit kanë pasur humbje të mëdha. Sipas një raporti të Institutit Veterinar Norvegjez, 62.7 milionë salmonë kanë ngordhur në ferma në të ashtuquajturën 'faza e detit', pra në atë në të cilën peshqit jetojnë brenda gardheve të instaluara në zonat bregdetare. Shkalla e vdekshmërisë ishte 16.7%, duke shënuar një rritje si në terma absolute ashtu edhe në përqindje (në vitin 2022 shkalla ishte 16.1%).
Shkalla e lartë e vdekshmërisë është një problem i njohur për këtë lloj kulture, i pranishëm kryesisht në Norvegji dhe Kili, por i përhapur edhe në shumë vende të tjera, si në Skoci, Islandë, Ishujt Faroe dhe Kanada. Ndër shkaqet kryesore janë sëmundjet, të cilat mund të jenë për shkak të viruseve, baktereve dhe parazitëve, por një rol të rëndësishëm luajnë edhe kushtet e mjedisit detar në të cilin ndodhen rrjetat. Ndikim kanë edhe ngjarje të tilla si sulmet e kandilit deti, valët e të nxehtit ose zhvillimi i tepruar i disa algave.
Konsumi i salmonit në vitet e fundit vazhdon të shënojë rritje në nivel global. Shtetet e Bashkuara, Evropa dhe Japonia janë ndër konsumatorët kryesorë. Kjo rritje shpjegohet pjesërisht me popullaritetin e salmonit, i konsideruar si një ushqim i shëndetshëm dhe karakteristikat e të cilit konsumatorët vlerësojnë si përmbajtja e Omega 3, vitaminat dhe mineralet, por është gjithashtu pjesë e një zgjerimi më të përgjithshëm të tregut të akuakulturës. Lloji që ka tregun më të madh është salmoni i Atlantikut. Sipas FAO, salmoni i kultivuar i Atlantikut kishte një prodhim prej 2.7 milion ton në vitin 2020, duke arritur në 32.6% të të gjithë prodhimit të akuakulturës së peshkut detar dhe bregdetar.
Megjithatë, nga i gjithë salmoni i prodhuar globalisht, vlerësohet se rreth 70% vjen nga fermat, të cilat janë në gjendje të plotësojnë më lehtë kërkesën në rritje për produktin, i konsideruar si një burim më i qëndrueshëm i proteinave shtazore sesa mishi.
Kafazet e salmonit të kultivuar, në varësi të madhësisë, mund të përmbajnë deri në 100 ose 200 mijë ekzemplarë në të njëjtën kohë dhe fermat zakonisht përbëhen nga rrjete të shumta. Përqendrimi i lartë i peshqve në një hapësirë të vogël do të thotë se ata janë më të ndjeshëm ndaj sulmit nga morrat e detit, krustacet e ujërave të kripura që dëmtojnë lëkurën dhe mishin dhe që përhapen shumë më lehtë në ferma sesa në rastet e ekzemplarëve të egër.
Episodet e arratisjes së salmonit nga fermat për shkak të dëmtimit të rrjetave ose gabimeve njerëzore kanë ndikim në popullatën e egër, numri i ekzemplarëve të së cilës tashmë ka ardhur në rënie prej disa kohësh edhe për shkak të ndryshimeve klimatike, të cilat shkaktojnë ndryshime në ekosisteme.
Kur salmoni i kultivuar takohet me salmonin e egër, rreziku i transmetimit të sëmundjes nga një specie në tjetrën rritet. Për më tepër, kryqëzimi i tyre duket se dobëson gjenetikisht popullatën e egër.
Për këto arsye, disa vende kanë vendosur të ndalojnë instalimin e fermave të reja përgjatë brigjeve: ndër to janë Danimarka, Argjentina jugore, Alaska, shteti i Uashingtonit dhe Kalifornia. Megjithatë, disa vende, si Danimarka, po lëvizin drejt një lloji tjetër të bujqësisë, në sisteme të brendshme dhe në tokë, të cilat, megjithëse arrijnë të kufizojnë problemin e përhapjes së mbetjeve dhe atë të ekzemplarëve që ikin nga rrjetat, në mënyrë të pashmangshme, paraqesin kosto më të larta energjike dhe produktive.
Një nga arsyet pse salmoni i kultivuar konsiderohet një proteinë shtazore më e qëndrueshme është sepse kërkon afërsisht 1.15 kg ushqim për çdo kilogram. Një raport më i ulët i peshës se ai i nevojshëm për mishin e pulës, derrit dhe bagëtisë. Megjithatë, kjo ende do të thotë se një sasi e madhe e peshkut dhe burimeve të tjera ushqimore (si soja) përdoren për prodhimin e salmonit në vend që të shfrytëzohen drejtpërdrejt për konsum njerëzor.
Add new comment