Drejt luftës në Ukrainë edhe ushtaret femra ruse

Kush lufton për Rusinë në luftën e saj në Ukrainë? Deri më tani, përgjigja ka qenë e qartë: burra. Në mesin e ushtarëve rusë që kanë pushtuar territoret ukrainase kanë vrarë, janë vrarë dhe kanë kryer disa nga krimet më të tmerrshme të luftës që kemi parë në të kaluarën e afërt, mezi gjenden femra.

Por ka disa shenja që kjo mund të ndryshojë. Në tetor 2023, Batalioni "Borz i Redut", një grup mercenar nën kontrollin e Ministrisë së Mbrojtjes së Rusisë, postoi një reklamë në mediat sociale ruse, duke kërkuar gra për role luftarake në Ukrainë. Kjo pason raportimet në korrik 2023 se Ministria e Mbrojtjes po rekrutonte gra për të shërbyer në role mbështetëse si mjeke dhe kuzhiniere. Në mars 2023, të burgosurat nga burgjet e grave ruse po rekrutoheshin për të shërbyer në Ukrainë, ndoshta në luftime.

Rekrutimi i ushtarëve të rinj në forcat ushtarake të një shteti duket i thjeshtë: tërhiq (ose detyro) mjaftueshëm qytetarë me aftësitë e duhura (ose aftësinë për t'i fituar ato) dhe lër stërvitjen dhe disiplinën të bëjnë pjesën tjetër. Por ky proces në dukje i thjeshtë është i ndërlikuar nga idetë që shtetet, qeveritë dhe shoqëritë kanë për atë që e bën një ushtar ideal. Kjo ndodh sepse ushtarët nuk janë thjesht individë që janë të autorizuar të përdorin dhunën për të mbrojtur shtetin brenda kufijve të tij dhe për të projektuar fuqinë e shtetit përtej tyre. Ushtarët përfaqësojnë edhe shtetin, fjalë për fjalë dhe simbolikisht.

Që nga fillimi i presidencës së tij të parë, Vladimir Putin i ka vënë mision vetes ta kthejë Rusinë në një shtet të fortë dhe të rifitojë statusin e saj si një fuqi e madhe pas viteve të turbullta 1990. Në mënyrë thelbësore, përkufizimi i Putinit për një shtet të fortë është ai me tipare mashkullore si ashpërsia, të qenit i pamëshirshëm dhe, mbi të gjitha, aftësia dhe vullneti për të përdorur forcën për të arritur objektivat e tij.

Instrumentet kryesore të shtetit të fortë të Putinit janë Forcat e Armatosura, së bashku me forcat e tjera të sigurisë, ose "ministritë e pushtetit". Të gjitha dominohen nga meshkujt, si në përbërje, ashtu edhe në drejtimin e tyre. Është një grua zëvendësministre e Mbrojtjes, Tatiana Shevstova. Por detyra e saj është financa dhe ekonomia që rrjedhin nga formimi i saj profesional në Shërbimin Federal të Taksave. Shërbimet e sigurisë ruse nuk janë shembull i mirë për mundësinë që u jepet grave që të rriten në pozitat e tyre drejtuese.

Në vend të kësaj, grave në Rusinë e Putinit u kërkohet të jenë gra dhe nëna besnike, të ofrojnë mbështetje emocionale dhe praktike për të afërmit e tyre meshkuj që thirren për të luftuar. Mungesa e grave në hapësirat e dominuara nga meshkujt si Forcat e Armatosura është plotësisht në përputhje me përpjekjet e shtetit si miratimi i legjislacionit kundër homoseksualëve, dekriminalizimi i dhunës në familje dhe shkon paralel me përshkrimin e një zyrtari të lartë për feministet si ekstremiste.

Nuk është për t'u habitur, pra, që deri më tani Ministria Ruse e Mbrojtjes ka treguar pak interes për rekrutimin e grave në Forcat e Armatosura ose mbajtjen e atyre që i janë bashkuar. Edhe pse pati një rritje të shpejtë të numrit të grave që u regjistruan gjatë viteve 1990 dhe fillimit të viteve 2000, kjo ndodhi rastësisht dhe jo me plan. Futja e shërbimit vullnetar ushtarak në fund të viteve 1980 dhe në fillim të viteve 1990 përkoi me një rënie ekonomike që preku veçanërisht gratë, shumë prej të cilave e panë hyrjen në radhët e ushtrisë si një mundësi punësimi. Kjo ishte veçanërisht e vërtetë për gratë dhe vajzat e ushtarakëve të karrierës, të cilët ishin të vendosur në zona të largëta me pak punë civile lokale. Por nuk u bënë përpjekje reale për ndryshimin e politikave dhe hapjen e shtigjeve të karrierës për këto gra.

Fluksi i grave në Forcat e Armatosura të Rusisë u ngadalësua ndjeshëm. Këto qëndrime shpërfillëse ndaj roleve të grave dhe identitetit mashkullor të Forcave të Armatosura shpjegojnë se përse i është kushtuar kaq pak vëmendje synimit të grave për rekrutim ushtarak, pavarësisht vështirësive që ka hasur Ministria e Mbrojtjes në ruajtjen e numrit të ushtarëve që i nevojiten për luftën në Ukrainë.

Përkundrazi, fushatat e rekrutimit ushtarak janë mbështetur shumë në idenë se shërbimi është një thirrje karakteristike mashkullore. Megjithëse mobilizimi "i pjesshëm" i shtatorit 2022 përfshiu një numër të vogël grash me trajnim mjekësor, theksi kryesor ishte në grumbullimin e burrave, edhe nëse rekrutuesve iu desh të përfshinin burra që nuk ishin të aftë nga ana mjekësore për të plotësuar numrat.

Duke marrë parasysh rëndësinë e roleve tradicionale gjinore në Rusinë e Putinit, a mund të jetë kjo thirrje drejtuar grave që t'i bashkohen Redut për shërbimin luftarak në Ukrainë shenjë e një ndryshimi të rëndësishëm në qëndrimet ndaj barazisë gjinore?

Dihen vetëm pak detaje në lidhje me përpjekjet e rekrutimit të Redut. Por ato i referohen rekrutimit të grave për dy role specifike: snajper dhe operator droni. Të dyja janë zgjedhje interesante që do të bënin pak për të sfiduar perceptimet mbizotëruese të roleve gjinore në Rusi.

Ekziston një precedent i patëmetë për gratë snajperiste. Gjatë Luftës së Dytë Botërore, më shumë se 2000 gra shërbyen në atë rol dhe ishin ndër më të suksesshmet në ushtrinë sovjetike. Dhënia e kësaj detyre grave justifikohej me pretendimin se kërkonte tipare stereotipike femërore, si durimi dhe vëmendja ndaj detajeve. Është gjithashtu një rol që përfshin vrasjen e armikut në distancë dhe jo përmes luftimeve trup më trup.

Puna e një operatori droni ka shumë ngjashmëri me atë të një snajperi. Kërkon saktësi, durim për të pritur një moment të përshtatshëm për të goditur dhe, natyrisht, përfshin një distancë midis ushtarit dhe armikut.

Shenjat për rekrutimin e grave ruse janë, deri më tani, mjaft të kufizuara, megjithëse ato hedhin dritë mbi vështirësitë me të cilat po përballet shteti në luftën kundër Ukrainës. Ushtritë zakonisht i hapin dyert për gratë kur nuk mund t’i plotësojnë radhët me burra. Ne sigurisht duhet ta marrim praktikën e rekrutimit të ushtarëve nga burgjet e grave të Rusisë si një shenjë se ushtria nuk e ka të lehtë gjetjen e vullnetarëve.

Rëndësia e përpjekjes së Redut për të rekrutuar gra është më e vështirë të gjykohet. Kjo është një reklamë e prodhuar nga një pjesë e një kompanie private ushtarake nën kontrollin e Ministrisë së Mbrojtjes. Është larg nga një përpjekje në shkallë të gjerë për të mobilizuar gratë ruse. Për më tepër, gratë që po rekrutohen janë për role shumë specifike. Nëse mund të thuhet se ndonjë rol luftarak feminizohet, snajperi dhe operatori i dronëve do të ishin kandidatë të mirë.

Në ekuilibër, përpjekjet e Rusisë deri më tani për të rekrutuar gra që luftojnë në Ukrainë janë të kufizuara, mjaft margjinale dhe bëjnë pak për të prishur karakterin dominues mashkullor të shtetit dhe Forcave të tij të Armatosura.

Por nëse Moska i lëviz ingranazhet drejt një mobilizimi në shkallë më të gjerë të grave në ushtri, do të duhej të shoqërohej nga një narrativë e qartë për të justifikuar pse. Gjatë Luftës së Dytë Botërore, kjo narrativë ishte një emergjencë kombëtare dhe kërcënim ekzistencial. Angazhimi i një numri të madh grash ruse në luftime 80 vjet më vonë do të ngrinte pyetje serioze në lidhje me gjendjen e "operacionit special ushtarak" të Putinit dhe përkushtimin e tij ndaj vlerave tradicionale shoqërore.

​/ The Moskow Times / 

Përkthimi: ResPublica