Samiti që nuk mbylli asgjë

“Kompasi strategjik” duket se është e vetmja arritje e Samitit të Sllovenisë, nëse mund të quhet e tillë, përsa kohë është thjesht një ide. Gjatë darkës në Brdo të Sllovenisë, më 5 tetor, krerët e shteteve dhe qeverive kanë ngarkuar shefin e politikës së jashtme të BE-së, Josep Borrell, të hartojë një "Kompas Strategjik" të shkruar, që do të paraqitet në nëntor dhe do të debatohet përsëri nga udhëheqësit në dhjetor me synimin për ta miratuar atë marsin e ardhshëm.

"Ne jemi shumë të vetëdijshëm se bota po ndryshon në ekuilibrin gjeopolitik të fuqisë. Ka një bipolaritet të madh mes Kinës dhe SHBA-së në njërën anë, dhe në anën tjetër ka një shumëpolaritet aktorësh, dhe evropianët duhet të veprojnë. Evropianët duhet të krijojnë një kulturë të përbashkët strategjike, për të ndarë sfidat me të cilat përballen, dhe kjo është ajo për të cilën u hodh ideja e Kompasit Strategjik".

Politico.eu citon një zyrtar të lartë nga një vend verior i BE-së, sipas të cilit darka nuk pati rezultate konkrete. "Diskutimi ishte shumë i shpërqendruar. Ishte e pritshme dhe kështu shkoi. Ishte një seancë e gjatë dhe e lodhshme pa ndonjë rezultat të qartë. Do të kishim vlerësuar një qasje më të orientuar drejt rezultateve", citohet ai.

Ndërsa një diplomat tjetër, i pyetur për diskutimet mes liderëve gjatë darkës, tha se "shumë çështje u ngritën, por mesa duket ato duhet të vazhdojnë".

Konkluzionet e këtij takimi u bënë të ditura nga presidenti i Këshillit Evropian, Charles Michel.

"Ne jemi të përkushtuar të punojmë me aleatët tanë dhe partnerët me mendje të njëjtë, në veçanti SHBA dhe brenda NATO-s që është themeli i sigurisë sonë", tha Michel, duke shtuar: "Duke nxjerrë mësimet e krizave të fundit, ne jemi të përkushtuar për të konsoliduar pikat e forta dhe forcimin e elasticitetit tonë duke zvogëluar varësitë tona kritike. Për t'u bërë më efektiv dhe më bindës në skenën ndërkombëtare, Bashkimi Evropian duhet të rrisë kapacitetin e tij për të vepruar në mënyrë autonome".

Por Michel kishte pak zgjedhje përveçse të pranonte dallimet që do të vazhdojnë ndërsa Borrell zhvillon busullën strategjike. "Ndërkohë, ne do të përparojmë në pista të ndryshme ekzistuese në fushën e mbrojtjes dhe sigurisë," tha Michel.

Kriza energjetike është diskutuar gjithashtu, por pa ndonjë konkluzion të qartë. Michel ka thënë se çështja e energjisë do të jetë në axhendën e një takimi të rregullt të Këshillit Evropian këtë muaj në Bruksel. Përpjekjet për ta fokusuar bisedën te kostot e energjisë, dhe veçanërisht për mbështetjen e BE-së dhe gazin natyror nga Rusia, parë në kontekstin e sigurisë ishin të pakta.

I paralajmëruar që para se të niste samiti, zgjerimi mbetet gjithashtu një çështje pezull. Kryeministri sllovak, Eduard Heger, tha se besueshmëria e BE-së varet nga hapat që ndërmerren për të forcuar lidhjet me vendet e Ballkanit, veçanërisht ato në rrugën drejt anëtarësimit në BE. "Pa dyshim që BE-ja duhet të bëjë çdo përpjekje për rolin e saj global. Por nëse e nënkuptojmë vërtet, së pari duhet ta provojmë këtë në shtëpi."

Përmbyllja e samitit sot nuk solli asgjë të re.

“Nuk ka asnjë rrugë tjetër për vendet e Ballkanit Perëndimor përveç Bashkimit Europian”, ishte mesazhi që përcolli presidentja e Komisionit Europian, pa folur për afate.