“Grupi i senatorëve”, Majko: Ekziston si definicion kur unë i them kolegëve më të vjetër, hajde pimë një ‘kafe senatorësh’

Ish-kryeministri, Pandeli Majko në emisionin ‘Tet a tet’ të “A1 Report” ka hedhur poshtë zërat se ka përplasje brenda grupit të Partisë Socialite.

Sipas tij nuk ekziston termi “senatorë” teksa thotë se pritshmëritë ndaj qeverisë Rama janë të mëdha. Madje dhe për ministrat e rinj në kabinet ai thotë se sheh veten e tij kur pa eksperiencë administrative kishte hyrë në qeveri.

Intervista

Nura: Zoti Majko ne sapo përcollëm dy vizita shumë të rëndësishme nga pikëpamja ndërkombëtare, dje ishte presidenti Napolitano, i një vendi nga kontributorët më të rëndësishëm të zhvillimeve shqiptare, dhe sot kishim komisionerin Fule, dhe sipas analizës që unë personalisht i bej meqë ndoqa në vetën e parë, mund të nxjerr një rezultante qe thotë se kemi zhvillime pozitive nga fokusi ndërkombëtar. Por në fakt ne shqiptarët, dhe ju politikanët në veçanti, e shikoni në shumë dimensione politikën tonë. 

 
Ju si do ta gjykonit, si do ti interpretonit këto zhvillime, por duke ju referuar edhe jetës suaj parlamentare e cila nuk është aq rozë sa e shohin ndërkombëtarët?
 
Majko: "Po ta nisësh nga jeta parlamentare fjala rozë është shumë diplomatike. Por le të kthehemi tek dy vizitat siç e thatë edhe ju është vizita e presidentit italian e cila, nuk e di, por edhe për arsye të cilat nuk i shpjegoja dot përpara se të vinte në sallë presidenti Napolitano! Po, automatikisht kur bisedonim me kolegët, i thamë njëri- tjetrit cfare perfaqeson Napolitano, edhe aty na kapi një emocion i veçantë. Ishte domethënë dje në parlament foli një president italian dhe për ne ishte pak e veçantë sepse ai ka qene partizani i fundit i luftës së dytë botërore, që fliste, në këtë post dhe në politikë njëkohësisht në politikën e sotme. Dhe kur ja përmendëm njëri- tjetrit këtë...,  po ta vinit re nuk besoj se ka pasur ndonjë president italian që është duartrokitur aq shumë sa është duartrokitur dje Napolitano ne parlament. 
 
Nura: Ka pasur edhe një vizitë tjetër të një presidenti tjetër italian, por pa dyshim që Napolitano ka një dimension te vecante edhe në Itali, por sigurisht edhe në Shqipëri për shkak edhe të historisë së përbashkët të luftës së dytë botërore.
 
Majko: Po po, dhe kjo edhe mesazhet ishin të një karakteri jo vetëm njerëzor por edhe shumë strategjik. Nuk është sekret të thuhet që Italia edhe në 'korridoret' e BE jo vetëm supozohet, apo nënkuptohet qartazi por është e vlerësuar si një ndër avokatët kryesore të Shqipërisë qoftë në ditë të mira qoftë në ditë të vështira. 
 
Tani po flasim për situatën e proçesit të integrimit europian si një moment i politikës së ditës dhe mendoj se ne përballë BE dhe Brukselit edhe Brukseli përballë nesh ka një histori pak të vështirë për tu shpjeguar. Nëse mund të flasim nga pikëpamja rajonale  Shqipëria është i vetmi vend anëtar i NATO-s, që ka të drejtë e votës në tavolinën e të mëdhenjve, dhe që në proçesin e integrimit europian, është një hap më pas se sa vendet tjera që në marrëdhëniet me Brukselin kanë qenë shumë herë më kontradiktorë apo me probleme. 
 
S'dua të vendos listën, por besoj që është shumë e vështirë të analizosh edhe nga pikëpamja historike edhe nga pikëpamja me marrëdhëniet me Brukselin, faktin që psh Serbia, apo Mali i Zi që është një shtet që sapo ka rifituar pavarësinë e vet të, apo Maqedonia, të jenë me statusin e kandidatit.
 
Nura: Maqedonia ka vite, por ka hasur vështirësi të një lloji tjetër...
 
Majko: Ajo është një histori tjetër, megjithatë ne jemi përballë Brukselit si një vend anëtar i NATO-s, dhe ai nuk po tejkalon këtë në marrëdhënie me ne dhe ne në marrëdhënie me atë, për arsye dhe teknalitete, një herë disa ligje, një herë disa kushte e kështu me rradhë, faktin që Shqipëria është në një proçes të pandalshëm... 
 
Ne jemi pjesë e padiskutueshme e gjeografisë europiane dhe nuk mund të diskutohet fakti që për Shqipërinë mund të ketë një status tjetër përveç të ardhmes europiane. Është si t'ju them unë që kjo pjesë e trupit këtu nuk është pjesë e trupit tim. Gjeografikisht Shqipëria dhe gjithë hapësira ballkanike që është jashtë BE është e rrethuar nga vende të BE. E ardhmja, gjeografikisht, psikologjikisht, politikisht, ekonomikisht është në BE. 
 
Detajet, unë mendoj sot se komisioneri europian foli sot me një gjuhë shumë më optimiste. Sinqerisht prisja disa diksione negativiteti edhe falë polarizimit të shprehur më të cilën e nisëm bisedën në parlament. Por mendoj se tanimë Europa na njeh mjaft mirë për të kuptuar detajet e asaj vërtet shkon mirë apo shkon keq. 
 
Është tjetër të diskutosh një krizë politike si krizë politike dhe tjetër të diskutosh një proçes integrimi në krizë apo jo. Proçesi i integrimit nuk do të bëhet për politikanët, edhe pse duket se po bëhet për politikanët, bëhet për qytetarët.
 
Nura: Në fakt në një këndvështrim të caktuar, me lëvizjen e lirë,  Europa ia dha vizën shqiptarëve, të cilët duke iu referuar gjeopolitikës rajonale janë më pro europiane, më pro amerikane se te tjeret... 
 
Majko: Në pikëpamjen psikologjike, dhënia e vizave edhe kur diskutohej proçesi i integrimit, si integrim, si fjalë, momenti kryesor që diskutonin qytetarët shqiptarë ishte momenti i lëvizjes së lirë. Sigurisht tani ka një moment tjetër, mbase brezi jonë mund ta konsiderojë veten të vonuar në këtë pikë, por brezi i fëmijëve tanë që po vjen, nuk po diskuton lëvizjen e lirë por çështjen e shkollimit, apo të punësimit dhe ky është një moment tjetër që do të vijë natyrshëm me integrimin e Shqipërisë në BE. 
 
Unë shpresoj që ne  të jemi mirë, kur shqiptarët të votojnë vendet e tyre në Parlamentin Europain...
 
Nura: Sigurisht që do të ishte një ditë historike, por që për mua është akoma e largët. Në fakt le ta sjellim problematikën edhe në retrospektivë. Jo rastësisht ju referova vizitës së presidentit italian Napolitano, i cili kishte pasur eksperiencën e parë te nje vizite zyrtarë në Shqipëri kur ishte ministër i brendshëm në 1996. Dhe në një takim të mbyllur me prezencën italiane në Shqipëri, ai tha se, sot Shqipëria ka një nivel zhvillimi krejt tjetër, dimensionet e 96 janë të harruara. 
 
Në fakt, ju keni hyrë në politikë që në hapat e para të pluralizmit në Shqipëri, nga student keni filluar së bashku me z.Meta, keni drejtuar FRESSH. Kujtoj që eksperiencat para  politike, ju personalisht i keni pasur në Romë. Tashmë në Romë nuk është më mikja juaj personale ministre e jashtme, por kemi një ministre tjetër. Por, si e shikoni  rolin edhe lidhjet tuaja personale, me Romën, historinë tuaj politike me Romën atëherë?
 
Majko: Unë humba një mike ministre, por ministrja e jashtme e Italisë është Frederica, është kryetare e delegacionit në asamblenë e NATO-s të Italisë, kolegia ime dhe mike po ashtu si Emma. 
 
Nura:. Si e shikoni rolin e Italisë në avokatinë? Presidenti Napolitano tha se ne e pranojmë këtë detyrë dhe si çdo avokat punojmë për ta fituar këtë detyrë....
 
Majko: Për mua është gjëja më e mirë, që ky zë që erdhi nga presidenti italian dje, por është thënë në mënyra të ndryshme nga krerë të politikës italiane. Politika italiane problemin e Shqipërisë nuk po e sheh si një problem të një fqinji, por të një fqinji strategjik dhe e ka konsideruar si sfidë të veten këtë proçes. Dhe mendoj se ky bashkë-udhëtim i Italisë me Shqipërinë na jep vetëm pozitivitet dhe asnjë notë negative. Është gjëja më e rëndësishme që Roma, që është një nga qendrat më të rëndësishme të politik-bërjes në Europë, është kaq fortë në përkrahje të Shqipërisë. 
 
Pavarësisht vështirësive të njohura që po kalon jo vetëm Italia por e gjithë Europa, edhe në këtë rast politika italiane nuk harron të kthejë sytë nga fqinji i saj shpesh problematik ,por që ajo  nuk e ka harruar asnjëherë, sidomos pas viteve 90.
 
Nura: Në fakt edhe Fyle, në konferencën e shtypit, në fokusin tim u demonstrua optimist për qershorin. Sipas të gjitha gjasave , edhe perfomancës në Tiranë, Fyle demonstroi pozitivizëm. Le të flasim për politik-bërjen në Shqipëri. Ju si ish-kryeministër, si kontributor i rëndësishëm i historisë së PS, si e shikoni performancën e qeverisë së re, e cila ka një dimension disi të veçantë, ka djem e vajza  të reja që vijnë nga një jetë akademike e rëndësishme por nuk kanë eksperiencë  politike. Ju si do ta përkufizonit performancën e qeverisë Rama në këto 6 muaj? 
 
Majko: Të jem i sinqertë, nëse do të diskutoja me një lloj ironie, duke përdorur fjalën eksperiencë politike të kolegëve të mi që aktualisht  administrojnë  shtetin, mendoj se do të ironizoja edhe eksperiencën time politike personale. Unë e kam filluar pa ndonjë eksperiencë të jashtëzakonshme administrative, por mendoj se pritsh-mëritë për këtë qeveri kanë qenë jashtëzakonisht të larta. 
 
Ne erdhëm në pushtet pas zgjedhjeve të 2013, në një situatë nga pikëpamja politike tepër të depresionuar dhe sigurisht 8 vjet në opozitë, kanë bërë të vetën. Unë kam një kontakt permanent me njerëzit e zakonshëm, dhe sigurisht pritshmëria është në vazhdim dhe ngandonjëherë ne jemi të prirur, dhe është njerëzore, që ska të bëjë me faktin se kush qeveris, jemi të prirur të vëmë re gjithmonë atë se çka nuk shkon. 
 
Ndonjëherë edhe për arsye mediatike të caktuara që janë të prirura të vënë re atë që nuk po shkon e krijon ndonjëherë idenë se a po shkon mirë situata, pikëpyetje të cilat nuk trokasin vetëm tek ata që nuk e kanë votuar qeverinë tonë, por edhe te njerëzit tanë. Unë mendoj se e kemi kaluar fazën e parë atë të përshtatjes, Mund të themi që  përshtatja është shumë e rëndësishme, dhe krijimi i një administrate të balancuar. Unë i mirëkuptoj ata që kritikojnë dhe dëshirojnë të kthehen në vendet e punës. Dëshiroj të them se kjo situatë që kemi aktualisht në administratë, është një prodhim i një polarizimi që ka lëvizur me 'zembrek', vinte një palë, ikte  një palë tjetër dhe në momentet që po flasim pas 8 vjetësh në opozitë, krehja e administratës nga socialistët, po flas,  nga njerëz që janë rikthyer në punë me vendime të gjykatës, ose që presin të rikthehen në punë, të dhimbsen faktikisht. Kontraktimi është i natyrshëm dhe ky duhet parë si pjesë e realitetit dhe jo si një histori e çuditshme.
 
Nura: Zoti Majko, një shqetësim tjetër, në analizën fine të politik-bërjes në Shqipëri, në fakt ka ardhur nga burime anglosaksone, artikujt e parë që i referohen senatorëve, pra atyre me më kontribute në PS,  si ju personalisht edhe ish ministrave të tjerë, analizohet përgjithësisht sikur ju keni një shqetësim të caktuar pse jeni lënë në hije dhe se keni rezerva karshi qeverisjes së z.Rama i cili është një frymë e re në PS. Ju si do i përgjigjeshit këtyre aludimeve që senatorët janë të pakënaqur me këtë qeverisje, apo akumulojnë shqetësim?
 
Majko: Unë e kam lexuar këtë artikull të "The Economist" por për mua ja ka futur kot. Mund të bësh këtë analizë për të krijuar një histori gjysëm dramatike, por kam përshtypjen se duke kërkuar të krijojë një histori dramatike në PS, kjo rrezikon të kthehet në të kundërtën e vet, në komike. Nuk besoj se diskutohet se dikush mund të të lërë në hije ose të të nxjerrë nga hija në politikë. Vendos ti nëse dëshiron të jesh në hije apo të dalësh nga hija e fikut. 
 
Problemi që shtrohet për një njeri që merret apo dëshiron të merret me politikë, është se sa e aktivizon veten, sa ndihet i pranueshëm, i nevojshëm dhe në momentet të caktuara edhe i domosdoshëm. Ky është maksimumi që mund t'i kërkosh një politikani. Në momentet që po flasim, mendoj që grupi parlamentar i PS-së nuk funksionon i shtresëzuar, por funksionon sipas njerëzve që janë aktivë, kanë eksperienca, flasin më shumë apo flasin më pak dhe më pas gjithçka gjenerohet në gjirin e votuesve tanë të cilët nuk i ndan në të vjetër dhe të rijn, i cili nuk i ndan në senatorë dhe kongresmenë, në hije ose pa hije, por i ndan në njerëz që vlejnë dhe njerëz që nuk vlejnë. Në fund është vota ajo që të ndan nëse je ose s'je, nëse jë me hije ose je pa hije, je senator ose savator.
 
Nura:.Pra nuk të rezulton që ka një shqetësim në grupin e senatorëve..termi lënia në hije...?
 
Majko: Nuk ekziston si definicion. Maksimumi që mund të ekzistojë si definicion është kur unë i them kolegëve më të vjetër, hajde pimë një kafe senatorësh.
 
Nura: Do ju bëj një pyetje ne lidhje me nje zhvillim që bëri përshtypje shume pozitive në shtypin italian. Fakti që zëvendësja juaj ne Ministri te Mbrojtjes zonja Mimi Kodheli, eshte një grua për herë të parë në historinë e shtetit shqiptar. Ju jeni qe jeni familje ushtarakësh, dhe e keni pasur pasion raportin me historinë shqiptare ushtarake, si e gjykoni performancën e zonjës Kodheli?
 
Majko: Mendoj se është një nga cilësitë pozitive që ka sjellë qeveria, është pjesëmarrja e grave në politikë. Është absolute. Kjo është pranuar edhe nga kundërshtarët tanë. Me të thënë të drejtën, mendoj se pjesëmarrja e grave në politikë është një surprizë edhe për ata që kanë një perceptim të caktuar për Shqipërinë. Por mendoj se surpriza është akumuluar edhe brenda shoqërisë shqiptare. Dhe mendoj se për teknikat që zotëron gruaja, pavarësisht se nuk është shumë e dukshme në historinë e Shqipërisë, gruaja është prezente. Mos të harrojmë se ata që e kanë konsideruar veten burra me dy 'rr' janë bij të nënës, pra nje gruaje...
 
Nura: E kuptoj qartazi pozicionin dhe interpretimin tuaj mjaft fin politikisht. por ka edhe një element tjetër që duhet ta diskutojmë që hyn në politikën globale, që e kalon tangecialisht politikën e ditës shqiptare, Ukraina. Ju jeni kryetar i delegacionit parlamentar për NATO-n. Si i keni ndjekur zhvillimet në Ukrainë, zhvillimet e veçanta në Krime, krahinë autonome që sot votoj edhe për tu bashkuar me Rusinë, në fakt politikbërja në Bruksel, në Ëashington, ka rreth 24 orë që lëviz në mënyrë shumë dinamike?
 
Majko: Do të kemi një sistem domino dhe kam përshtypjen se ky sistem ka filluar të funksionojë. Është e drejtë ta themi fjalën "Një Zot e di", pasi aktualisht  në Ukrainë kemi dy palë të armatosura. Rusia formalisht nuk ju del për zot njerëzve të armatosur që kanë kapur bazat ushtarake. Mendoj se departamenti i shtetit ka bërë një sqarim goxha të hollësishëm në këtë drejtim, por mendoj se sistemi do jetë domino. 
 
Kjo do të formoje edhe cilësi të reja në politikën europiane dhe në këtë pikë ne do të kemi përfitimet tona. Për disa arsye mendoj se Brukseli ishte i prirur të bëntë kompromise, të njihte influencën, edhe brenda vetes, influencën e politikës ruse, e cila në marrëdhënie me BE kishte një marrëdhënie të diferencuar. Ishte shpesh Moska që përcaktonte se kush do të ishte lojtar më i dobët apo më i fortë në marrëdhënien e vendimmarrjes europiane dhe shpesh ishte hapësira atlantike pra Shba + Kanada e Britani që vendosnin ekulibrat. 
 
Mendoj se pas luftës në Irak  dhe Afganistan, dhe situata në Ukrainë, kemi një ndryshim shumë të rëndësishëm. Nuk e di sa e kujtoni, pas fillimit të luftës në Irak, është bërë një takim mes Rusisë, Francës e Gjermanisë, i cili nuk u publikua shumë, por krijoi një definicion, një marrëdhënie e cila u bë pjesë e brendshme, e dukshme dhe e padukshme, e prodhimit të politikës nga ana e BE në një marrëdhënie specifike me Moskën. 
 
Kurse tani mendoj që pavarësisht nga kontraktimet, situata që po precipiton në Ukrainë, është duke sjellë ndryshime të jashtëzakonshme dhe duke krijuar një balancim dhe reagim të politikës europiane, nuk pres më shumë se sa reagim të politikës europiane. 
 
Nura: Ndoshta nuk do të kemi luftë, por role të reja...
 
Majko: Nuk e di të të them nëse do kemi luftë ose paqe në këtë histori që po zhvillohet, pas vendimmarrjes të Krimesë për të shpallur pavarësinë, por që në fakt nuk është as pavarësi. Unë shoh dy vendimmarrje, të cilat duken sikur nuk kanë lidhje por që janë në funksion situatës në Ukrainë. Së pari është vendimi që sapo thamë i Krimesë për të shpallur bashkimin me Rusinë, dhe mbledhja e qeverisë ruse për të ndërtuar urën që do të lidhë pjesën e Rusisë me Krimenë, një projekt goxha i diskutuar. Mendoj se këto dy vendimmarrje kanë lidhje me njëra tjetrën dhe që shprehin një intencion në vazhdim.
 
Nura:. Nuk e di në e dëgjuat kryeministrin e ri të Ukrainës, në Europë dhe duke ju referuar dinamikës së Ëashingtonit, edhe të Brukselit, ju referua edhe një dinamikes më pozitiviste të Rusisë, e konsideroi edhe atë partnere në këtë dialog. Kemi edhe një shmangie të Lavrovit, një tërheqje... Në fakt dinamika po shkon drejt Ëashingtonit dhe BE, kemi 11 miliardë euro ndihma për Ukrainën....
 
Majko: Jemi te konsumimi i fjalëve diplomatike, se sa tek një histori substanciale për sa i përket një dialogu të mirëfilltë të Ukrainës dhe Moskës. Përshtypja ime është se dy vendimmarrjet që thashë, ndërtimi i urës dhe shpallja e bashkimit, do të thotë që situata do të precipitojë.  Për momentin nëse do të ecet në këtë drejtim, do të kemi një rritje të tensionit, dhe qoftë NATO,  që sot përsëri ka bërë një takim me kryeministrin e ri ukrainas, po ashtu ka dalë sekretari i përgjithshëm i NATO-s ka bërë edhe një deklaratë shumë të qartë që NATO ndodhet në krah të Ukrainës për të mbrojtur sovranitetin...
 
Mendoj se situata është ende herët për ta analizuar në të gjitha detajet. Është bërë takimi mes sekretarit të shtetit dhe ministrit të jashtëm por me sa di unë pa konkluzion.
 
Nura: Ka një analizë që i referohet Timoshenkos si protagoniste e mundshëm për të ndërtuar dialogun me Putinin, sepse ju e dini shumë mirë që në Moskë është Putini. Piramida e pushtetit atje është me shumë majë...
 
Majko: Më dukët një imitim i filmave të Hollivudit se sa një ndërmarrje thelbësore. Për momentin, Ukraina, nga balanca e re politike, që ka në parlamenin e vetë ka një president dhe një kryeministër. Aktualisht Ukraina qeveriset nga njerëz që të paktën në perceptimin tim nuk e kanë shumë frikë faktin e përplasjes. Të paktën ajo që dëgjova nga kryeministri i ri ukrainas, të gjitha opsionet janë në tavolinë dhe kur thua që të gjithë opsionet janë në tavolinë, i fundit por që është i pranishëm është edhe lufta. Unë shpresoj që të mos ndodhë por nuk mund ta shmangësh tashmë.

Nura:  Mendoni se mund të ketë përplasje ushtarake Ukraina me Rusinë?
 
Majko: Do ishte shumë problematike. Dhe ajo që tha presidenti amerikan që ditën e parë mbetet në definicion. Do të jetë një kosto shumë e madhe për Rusinë zyrtare...
 
Nura: Pra nuk keni aspak besim te presioni perëndimor siç u tërhoq në fakt Rusia?
 
Majko: Do të doja ta definoja në këtë mënyrë. Historia e Rusisë është e lidhur shumë me personalitetin e atij që e ka qeverisur atë. Dhe shpesh forca e ligjit apo forca e shtetit është e lidhur me forcën e personalitetit e atij që e ka qeverisur dhe po ta ndjekësh kurbën e ndërtimit të personalitetit të Putinit ajo lidhet me disa momente kruçiale përballë publikut rus që fillon nga republika çeçene lufta me çeçeninë, dhe ka mbaruar me Krimenë, duke pasur në mes historinë me Gjeorgjinë. 
 
Por mendoj se ndryshe nga Çeçenia, Gjeorgjia, Ukraina është një model shumë i hapur i shkeljes së rregullit ndërkombëtar, i shkeljes së marrëveshjes pavarësisht se ti si fqinj mund të kesh rezerva të natyrave të ndryshme, për mënyrën se si u ndryshua presidenti, për mënyrën se si u mor vendimi, për mënyrën se si respektohet apo nuk respektohet një marrëveshje politike midis palëve që bëjnë demonstrata karshi njëri tjetrit, shprehin forcë karshi të njëri tjetrit në shtetin e Ukrainës, ai mbetet shteti i Ukrainës.
Nura: Pra, sipas jush mund të kemi tejkalim të kontrollit të situatës?
 
Majko: Mund të kemi dhe kur thua mund nuk ka negativitet, është thjesht kujdes dhe realizëm. Unë përgjithësisht i shikoj informacionet, por ajo që vërej është së pari paqartësia në atë që po vjen. Së dyti qartësi në atë që e konsiderojnë si konkrete, faktin që po kemi një lëvizje të politikës ruse, dhe mendoj që po ta vini re shqetësimi më i madh brenda kupolës së BE dhe NATO, janë fqinjët e anëtarëve të NATO DHE BE me Rusinë si Letoni, Lituani, Estoni dhe veçanërisht Polonia.