Automjetet: Taksë baraz me zero për të kamurit (?!)

Ligji i ri në ndryshim të ligjit Nr.10 458, datë 21.7.2011 që u propozua nga Ministria e Financave ndonëse përgjysmon për qëllime elektorale koeficientin e taksës vazhdon edhe këtë radhë të ketë një diskriminim ekonomik midis shtresave të shoqërisë.

Formula e përllogaritjes ka një karakter progresiv në funksion të vjetërsisë automjetit. Pra, taksa e të njëjtit automjet ndryshon në rritje nga viti në vit (asnjë vend i B.E. nuk ka një taksë të tillë). Efektet e taksës jane proporcionalisht në rritje në kurriz të asaj shtrese të shoqërisë që jo për mungesë dëshire por për pamundësi ekonomike ka në pronësi një automjet të përdorur. Ndodh e kundërta me atë shtresë të shoqërisë që falë mundësisë ekonomike e kanë mundësinë të konsumojnë automjete të reja ose jo më të vjetra se 4 vjet, duke i përjashtuar fare nga taksimi. Ky ligj krijon një parajsë fiskale në këtë segment për një pakicë dhe  është antikushtetues pasi cenon fort principet bazë të ekonomisë së taksave përsa i përket barazisë vertikale të tatimpaguesve.

Ligji është shumë i vakët pasi nuk klasifikon madje as automjetet luksoze mjaft të shtrenjta të cilat për hir të kriterit nga 0 deri në 3 vjet nga data e prodhimit përjashtohen nga taksa. Automjetet luksoze në vendet e B.E. janë baza kryesore ku taksimi i tyre është tepër i fortë dhe i përshkallëzuar sepse ligjvënësi vepron mbi parimin kush shpenzon më shumë paguan më shumë. Për shembull në sistemin italian, ligjvënësi ka dashur t’i klasifikojë automjetet në bazë të potencës së deklaruar nga prodhuesi të shprehur në KW dhe mbi këtë parametër të përllogarisë taksën.  Taksa është mesatarisht 2,7 euro për KW deri në 100kw dhe bëhet 4.5 euro për çdo kw mbi 100 kw. Pra një automjet i vogël qyteti që mesatarisht ka 45kw paguan rreth 121 euro në vit ndërsa një veturë luksoze apo sportive që ka mesatarisht rreth 250kw paguan 945 euro në vit.    

Mbetet shumë e dyshimtë pse ligjvënësi shqiptar përjashton nga detyrimet atë shtresë të shoqërisë që falë mundësisë ekonomike mundet të ndërrojë çdo 3 vjet automjetin e tij duke mos paguar kurrë taksë. Kjo skemë e dështuar duket se është një shpikje e dobet e departamentit të makros ne Ministrine e Financave pasi nuk përmbush asnjë standard në përputhje me kapacitetin kontributiv të qytetarëve.

Kontradikta më e madhe është se Ministria e Financave ka kërkuar fort tatimin fiks mbi të ardhurat, duke kundërshtuar tatimin progresiv për shtresat më të pasura dhe tani paraqet për automjetet një skemë me taksë progresive por në sensin e kundërt, ku rritja shkon proporcionalisht tek më të varfërit dhe nga ana tjetër duke arritur kulmin me taksë baraz me zero për më të pasurit.