Vuçiç gjeti derën e interesit dhe bleu. Kaq është demokracia

Çështja “Jadar” në Serbi ilustron me një forcë të re të aktualitetit demokratik se interesi mbetet i pandryshueshëm dhe se negocimi i tij nuk përfill shumë konsideratat e tipit zviceran që “duhet pyetur populli”. Mediat opozitare serbe po bëjnë çmos që të ekspozojnë marrëveshjes serbo-gjermane si një aferë të errët, e cila pavarësisht interesave që çliron është negociuar në kundërshtim me atë që është kriteri i transparencës.

“N1” shkuan referuar “Demostat” se ndonëse Vuçic deklaronte në janar 2022 se procesi i minierës së Jadarit ishte ndalur, disa muaj më vonë mes qeverisë serbe dhe KE-së  nënshkruar “në qetësi” një letë mirëkuptimi për partneritetin strategjik në bateritë dhe lëndët e para kritike. Në shkurt të vitit 2023 nisën negociatat mes "Mercedezit", "Rio Tintos" dhe Bankës Europiane për Rindërtim dhe Zhvillim për ndërtimin e një fabrike të makinave elektrike Mercedez në Serbi. Kushtëzuar kjo patjetër me hapjen e minierës së litiumit.

Kulmiancioni I kësaj që lexojmë është memorandum mes Scholz dhe Vuçiç që konfirmon se miniera e Jadarit do të hapet dhe se në thelb ai është interesi ekonomik strikt pas qëndrimeve të BE-së me Serbinë. Viti 2022, 2023 kanë qenë dy vite të tensioneve të larta në Kosovë dhe të propozimeve të ndryshme për Asocacionin, pra zgjidhjen e marrëdhënieve rajonale, çka nuk ndodhi.

Me hyrjen në lojë të britanikëve të "Rio Tinto" dhe "Mercedezit", si dhe deklarimin se miniera do të mbikëqyret nga gjermanët dhe aplikojë legjislacion gjerman, pala serbe duket se koaludon përfundimisht një partneritet strategjik ekonomik me Perëndimin në një sektor kritik, prej nga ku duhen pritur koncesione serioze politike. Iluzionit të një Europe të drejtë dhe me parime i është grisur maska përfundimisht, jo në emër të ndonjë mëkati, por të një realizmi që duhet të zgjojë nga gjumi edhe ata njerëz që ëndërrojnë me sy hapur te dashamirësia në politikë. Ne si shoqëri e kemi pak si zakon të mitizojmë partnerët si miq, miqësinë ta bëjmë të përjetshme e më keq, të shpallemi një familje.

Miti i SHBA që shpëtoi Shqipërinë është një ndër këta, edhe pse përtej optikës së interesave ne duhet të vlerësojmë vendimet që kanë ndikuar në ecurinë e shtetësisë sonë. Kështu është fakt se ndonëse SHBA mbështeti ‘çështjen shqiptare” në Konferencën e Paqes në Paris, ajo nuk vendosi marrëdhënie diplomatike dhe as e njohu Shqipërinë. Do të duhej të vinte viti 1922 dhe interesi për kërkime nafte i kompanisë “Sinclair” që çështja të vihej në lëvizje e madje të finalizohej(“Diplomacia e marrëdhënieve shqiptaro-amerikane”, fq.87).

Kështu ka qenë, e kështu është.

s.zaimi