Opinion

Pak më shumë se një javë nga raundi i parë i zgjedhjeve presidenciale, sondazhet japin një tjetër panoramë nga ajo e fillimit të fushatës në Francë. Emmanuel Macron ka humbur katër pikë dhe rivalja e tij më e fortë, Marine Le Pen ka fituar tetë, sipas institutit IFOP. Edhe pse nuk dihet nëse pallati "Elize" po e dramatizon situatën për të mobilizuar votuesit apo frika është vërtet reale, megjithatë e sigurt është se Macron nuk do të ketë plebishitin e pesë viteve më parë, kur mundi Le Pen 66 me 34.

Lufta e Putinit, shtypja e disidencës dhe heroizmi ukrainas kanë një efekt të dobishëm në Perëndim. Një aleancë më e fortë atlantike, një Evropë më kohezive, vlera të mbrojtura dhe të larta të demokracisë dhe lirisë.

Në fund të janarit, Rusia kishte rezerva valutore me vlerë 469 miliardë dollarë. Ky akumulim lindi nga maturia që imponoi kriza e vitit 1998 dhe, siç shpresonte Vladimir Putin, njëkohësisht edhe një garanci për pavarësinë financiare. Por, kur filloi "operacioni special ushtarak" në Ukrainë, Putin u gjet para faktit se më shumë se gjysma e rezervave të tij valutore kishin ngrirë. Monedhat e armiqve të tij pushuan së qeni para të përdorshme. Kjo nuk ka rëndësi vetëm për Rusinë. Një demonetizim i shënjestruar i monedhave më të përdorura globalisht ka implikime të mëdha.

Përpara se të filloj do të dëshiroja të theksoj rëndësinë që ka trajtimi i tematikës në fjalë nga auditorin shqiptar, për të paktën katër arsye kryesore. 

Së pari,  sepse  idetë e Iluminizmit, mbi të cilat u brymos Revolucioni Grek, mbeten aktuale edhe sot, sepse karakterizojnë shtetet e civilizuara dhe demokratike.

Së dyti, sepse gjatë tre dhjetëvjeçarëve të fundit kontaktet ndërmjet popullit grek dhe atij shqiptar janë zgjeruar dhe përmirësuar në mënyrë të ndjeshme.

Sot 99 vjeç, Henry Kissinger mbetet ende njëfarë orakulli në fushën e marrëdhënieve ndërkombëtare. Ish-sekretari amerikan i Shtetit ka këshilluar të gjithë ata që janë ulur në tryezën e presidentit në Shtëpinë e Bardhë që nga Kennedy e këtej. Një nga shkrimet e tij mbi Ukrainën, edhe pse i përket vitit 2014, është sërish aktual.

Përgjatë gjithë mandatit, lideri më i ri i Francës që nga koha e Napoleonit ka mbajtur rolin që i dha vetes pas fitores së tij të papritur në 2017: atë të një ndërmjetësi të rëndësishëm, duke e vendosur diplomacinë franceze – dhe veten – në mënyrë të vendosur në qendër të vëmendjes.

Ndërsa misioni i fundit i Macron-it – shmangia e pushtimit më të madh ushtarak të Evropës që nga Lufta e Dytë Botërore – përfundoi me dështim, kjo nuk erdhi për mungesë përpjekjesh.

Pushtimi gjithnjë e më i mundshëm rus i Ukrainës është një thirrje zgjimi për Perëndimin, një shkatërrim i iluzionit se fantazmat e luftës mund të dëbohen nga Evropa moderne. Me dhjetëra mijëra njerëz mund të vdesin në altarin e ambicieve të kota perandorake të një regjimi të egër në Moskë, në krye të të cilit qëndron një tiran brutal. Kievi, një nga qytetet më të mëdha në Evropë, mund të pushtohet nga trupat ruse në atë që mund të jetë beteja më e madhe urbane që ka parë kontinenti evropian që nga Lufta e Dytë Botërore.