Blloku Kulturë

Muzeu i Kulturës Françeskane përfaqëson një koncept e brendi muzeale me peshë dhe vlerë kombëtare. Vetëdija themeluese e ideatorëve të tij sot i ka rrënjët te po ajo vetëdije zanafillore, e cila gjatë shekullit XIX u shndërrua në motiv jete e vepre te françeskanët shqiptarë. Prej saj, historia e kulturës shqiptare u pasurua me një dukuri unike gjatë gjysmës së parë të shekullit XX, homazh dhe krenari legjitime e së cilës synon të jetë pikërisht ky muze sot. [në këtë kumtesë dua të sjell disa nga tiparet dhe përfaqësuesit kryesorë të kësaj dukurie].

Sot kryebashkiaku i Tiranës Erjon Veliaj ka nderuar ish-gjeneralin Rrahman Parllaku me titullin “Simbol i qytetit të Tiranës”. Si një figurë e mëkuar gjatë dhe me lavde nga e majta e veteranëve socialist, ai mbetet edhe sot një simbol elektoral në një politikë shqiptare që simbolet e veta origjinale ka hajdutët dhe kriminelët. Ndaj tek akti i z. Veliaj, një injorant i shquar në çështjet e historisë, duhet parë aspekti elektoral.

Kolaboracionistë apo nacionalistë?! Bashkëpunim me armikun kundër interesave të atdheut, apo zgjedhje për të mirën e vendit?! Pikëpyetje të tilla mund të ngrihen për shumë figura të njohura të historisë shqiptare, të cilët jo rrallë etiketohen si kolaboracionistë dhe stigmatizohen, ndërsa here të tjera ndodh të rehabilitohen shumë lehtësisht. Shoqëria shqiptare është gjendur shpesh mes debatit përballë figurave të ndryshme të ashtuquajtura kolaboracioniste, për të cilat duket se ka ende për të zbuluar.

Bernard-Henri Levy është një nga intelektualët më të mëdhenj të Francës së katër dekadave të fundit. Ai ka drejtuar lëvizjen Nouveaux Philosophes (Filozofët e Rinj), që u shkëput nga rrënjët e saj komuniste dhe u përpoq të krijonte një pikëpamje të re mbi marksizmin. Si interlokutor i të gjithë presidentëve francezë që nga fundi i viteve ‘70 dhe autori i 40 librave, ai ka përkrahur të ashtuquajturat "ndërhyrje humanitare" nga NATO-ja në Ballkan dhe Lindjen e Mesme.

Dramaturgun më të madh të të gjitha kohërave e ka mbuluar përgjatë historisë një vel misteri. Kush ka qenë në të vërtetë autori i veprave të jashtëzakonshme të Shekspirit? Aktori nga Stratford (Britani), i adhuruar nga anglezët, por gjysmanalfabet, ka lënë pas një testament në të cilin nuk thuhet asgjë për veprat dhe disa kontrata për të dhënë para me fajde.

Ka edhe një listë alter egosh të mundshme, që qarkullon prej pothuaj 400 vitesh, pjesë e të cilës janë emra nga të katër anët e botës: Francis Bacon, konti i tretë i Southampton, madje edhe vetë Christopher Marlowe.

Besueshmëri në rënie, integritet që gjithashtu vjen duke rënë, lidhje me biznesin dhe politikën etj. Këto janë vetëm disa nga problemet me të cilat përballet media shqiptare sot, ndërkohë që mungesa e reporterëve profesionistë në media, në disa raste është një tjetër problem i kësaj të fundit.  Reporterët duket se vuajnë gjithashtu krizën, për vetë mënyrën se si media funksionon, për mënyrën se si trajtohen dhe vlerësohen. Shtrohet pyetja, cili është roli i reporterit në ditët e sotme dhe si ka ndryshuar ai ndër vite?!

INTERNETI, TEKNOLOGJIA DHE ROLI I REPORTERIT

Mbi një statujë të Indro Montanellit është hedhur një kovë me bojë rozë. Ngjarja ka ndodhur në Milano në 8 mars dhe ka provokuar një lloj debate në Itali. Bojën e kanë hedhur anëtare të lëvizjes feministe “Non Una di Meno” gjatë një manifestimi  sepse sipas tyre, Montanelli ka qenë një pedofil dhe përdhunues.

Një grua mund të ketë qenë frymëzimi i Sokratit, filozofit të Greqisë së Lashtë, për idetë e tij për të vërtetën, dashurinë, drejtësinë, kurajën dhe dijen. Një libër i studiuesit britanik Armand D’Angour, profesor në Universitetin e Oksfordit konkludon se një grua e zgjuar, e quajtur Aspasia e Miletusit, ka ndikuar idetë e një prej figurave themelore të filozofisë perëndimore.

Hapja e dosjeve të ish-Sigurimit të Shtetit dhe informimi mbi këto dokumente ka qenë prej vitesh një nga dilemat e mëdha me të cilat është përballur shoqëria shqiptare pas periudhës së komunizmit. Edhe pse një proces tashmë i vonuar, hapja e dosjeve duket se ka filluar të japë informacion dhe të hedhë dritë mbi vitet e diktaturës përmes ngritjes së institucionit të Autoritetit për Informim mbi Dokumentet e ish-Sigurimit të Shtetit.

Njihet si kafeja greke për grekët dhe qipriotët, kafeja boshnjake për boshnjakët, kafeja armene për armenët, kafeja arabe për arabët, por si kafja turke përveç turqve e njohin edhe kroatët, shqiptarët dhe serbët. Në mesin e shekullit të XVI, ajo ishte vetëm kahve - kafe. Në atë kohë, popujt e e mësipërm sundoheshin nga Perandoria Osmane, e cila kishte nën varësi adhuruesit e kafesë nga Evropa Juglindore deri në Persi. Por nga fillimi i shekullit XIX, perandoria nisi të krisej. Kafeja turke ka luajtur rolin e saj në këtë aspekt, por ai pak është njohur.