Autogolat e Matoshit

Që reagimi do ishte kaq i ashpër ndaj peticionit, që kundërshton ndërhyrjen e shtetit turk në rishkrimin e historisë sonë pritej, ndryshe nuk do të justifikohej assesi nevoja për ta bërë atë. Nuk është çudi që historianët enveristë si Arben Puto, të ngriheshin kundër atyre që nuk duan tutorë turq në rishkrimin e historisë. Janë rritur me veprën e idhullit te tyre “Rreziku anglo- amerikan…”.
Fallsifikatorët më të mëdhenj të historisë, anatemuesit e Fishtës, Konicës, franceskanëve të mëdhenj, tradhtarët e çështjes çame, vrasësit e Bilal Xhaferrit, dhunuesit e Musine Kokalarit, izoluesit hermetistë të gjysmës së popullit të vet, shitësit e gjysmës tjetër, nuk përballen dot me të vërtetën. Ky do të ishte fundi i tyre i madh, i cili, për fatin që ia kanë hapur vetë vetes, është i pashmangshëm. Ata e kanë shkruar një herë një histori. Tash më e pakta që mund të bëjnë, është ta qepin gojën.
Por që ky kundërshtim të vinte edhe nga disa zëra, të spikatur me kundërshtimin e tyre ndaj “invazionit” modern turk, në emër të vlerave të përbashkëta religjioze, ishte befasia e radhës.
“Kosova lirinë dhe shtetësinë e saj e ka kërkuar dhe e ka krijuar me mund dhe mbi të gjitha duke u mbështetur në vlerat e qytetërimit perëndimor, pra duke u mbështetur në vlerat e përbashkëta evropiane dhe nuk mund të ketë flirte me asnjë vlerë tjetër ideologjike rajonale apo globale, siç po shfaqet tashmë neootomanizmi i Davutoglu dhe shefit të tij Erdogan, të cilët ia arritën që sulltan Muratin e Parë ta promovojnë si vlerë universaliste edhe në Kosovë”.
Kështu shkruan gazetari i zëshëm Halil Matoshi, i njohur mbi të gjitha si mbështetës (do kisha thënë themelues) i idesë së kombit kosovar. Ide që ka ngjallur shumë debate në Kosovë mes përkrahësve dhe kundërshtarëve të vet, të cilët nuk përtojnë të nxjerrin fjalën e fundit për të sulmuar tjetrin. Kjo nuk është ndonjë gjë e panjohur për ne shqiptarët, që nuk e kemi as idenë më të vogël të debatit konstruktiv, por sulmojmë aq ashpër, saqë ndodh të na kthehet edhe në bumerang.
Këtij fati nuk i shpëtoi as vetë Halil Matoshi, i cili nuk u ngut që Kadarenë nga komunist ta quante fashist (edhe pse kanë qenë dy kundërshtarët e LIIB), në shkrimin e tij “Hysteria: mirë se erdhët në orën e biologjisë”. Duke bërë një përzierje semash e termash, ai nuk dëshmoi ndonjë vlerë kulture të debatit, përveç një konfuzioni terminologjik e semantik, ku nënshkruesit e peticionit u vlerësuan si gjysmanalfabetë, gysmakademikë e më keq, përçarës e turkofobikë.
Po kthehem te ideja e kombit kosovar, të cilën Matoshi e mbështet në dhjetëra fragmente të dekontekstualizuara teorish, vetëm që t’i vijnë në funksion. Aq të ndryshëm jemi ne kosovarët nga shqiptarët, thotë Matoshi, sa më i afërt ndihem me një serb sesa me një tosk të jugut.
Madje ai shkon edhe më larg se kaq. Në një debat me shkrimtarin Mehmet Kraja, pikërisht për idenë e kombit kosovar, ai shkruan: E Kraja e ringrit mitin e Lidhjes së Prizrenit, që kishte kërkesa autonomiste dhe të mbështjella me një rrobë dhe mendësi “light talebane”!?. Jo vetëm që nuk përpiqet të zhvendoset në kohën e Lidhjes për ta kuptuar mendësinë islame të saj, por, sipas tij, i bie që qenkemi ne shqiptarët që e themeluam madje edhe talebalizmin para një qind vjetësh, ani pse ai lindi si lëvizje politike në Afganistan gjatë Luftës Soviete (1979-1989).
Por mua nuk më shqetëson fare ideja e kombit kosovar, pasi, tek e fundit, është e kotë t’i shtyshë njerëzit të ndihen ashtu sikurse nuk janë. Më shqetëson, që pa dashje apo me, Halili çon ujë në mullirin e talibalsave shqiptarë, të cilët nuk kërcënojnë vetëm me fjalë dhe këtë Halili e di mirë.
“Ka me u djeg në zjarr t ‘xhehenemit kjo qikë që shkrun kështu”, apo edhe “meriton m’u vra me gurë”, shkruhet në forumet ekstremiste neoislamike shqiptare për gazetaren Arbana Xharra, një nga pak zërat më të fuqishëm në Kosovë, e cila është e njohur për jokonformizmin e saj thuajse absolut ndaj çdo ideje politike a religjioze që dëmton shoqërinë.
Madje Forumi Rinor i Myslimanëve e kërcënon Arbanën në mënyrë më “të sofistikuar”: Jemi të mendimit që gazetarja Arbana Xhara është një shpifëse e ulët, mercenare, në shërbim të qarqeve fundamentaliste katolike dhe laike, të cilat duan të përulin, përbuzin dhe fyejnë muslimanët e Kosovës (25 dhjetor 2012). Vetë Halili kërcënohet e anatemohet në këto forume për shkrimet e tij “islamofobike”, mbështetur te një numër shkrimesh të tij, ku neootomanizmin e quan “një reminishencë e luftërave despotike e shkatërrimtare ndaj popujve të vegjël në fqinjësi dhe më larg, të Perandorisë Otomane”.
Por duket sikur këto gjëra, nuk po i bëjnë më përshtypje Matoshit, edhe pse dikur ai tërhiqte vëmendjen e shoqërisë indiferente e madje edhe naive shqiptare: “Dora e ngrohtë neootomane u ofrohet atyre si letër lakmuesi për depërtimin turk në thellësi, duke u rishfaqur si dominuese në ish-hapësirat perandorake, jo më me shpatë e topuz, por me diplomaci dhe politika të buta, gati përqafuese. Këto politika te disa liderë shqiptarë që s’kanë strategji për të prodhuar politika të jashtme, por vetëm konsumojnë, janë leva mbi të cilat këta mbështesin nepotizmin, kleptokracinë dhe pushtetin e tyre personal, pra për forcimin e pozicioneve të vetë atyre, karshi mungesës së legjitimitetit të plotë brenda shoqërive të tyre”.
Në kohën kur brenda shumë pak ditësh, një grup intelektualësh morën hapin për të bërë një kundërshtim publik, ndaj asaj për të cilën Matoshi kishte kohë që thërriste: Ministri turk i Arsimit, Omer Dinçer gjatë Ramazanit erdhi në Kosovë. ?Në pamjet televizive nga Prizreni ai u fokusua duke qarë kur disa të rinj prizrenas që identifikohen si turq kënduan ilahi.
Dinçer në Prishtinë, pati edhe një kërkesë në adresë të homologut të tij kosovar: të ndryshohen tekstet e historisë shqiptare, posaçërisht kapitujt ku përdoren fjalë fyese për Turqinë. Ramë Buja, nuk është se nuk e ka pranuar sugjerimin e “vëllait”, por as ai nuk e di nëse ka apo jo cilësime fyese për Turqinë në librat shkollorë të Kosovës. Por prapa shpinës së publikut dy komisione ndërqeveritare për ta ndrequr historinë!(As Enveri as Omeri, Koha Ditore, 2012), Halili, jo vetëm që bën një hap mbrapa, por hidhet në sulm.
Nuk shtrohet problemi pse Halili nuk e nënshkroi peticionin, por ç’ndodhi me të brenda këtij harku të shkurtër kohor?
Ai e justifikon qëndrimin e tij të sotëm me zhvillim të mendimit. Ky zhvillim ndoshta është “ëmbëlsuar nga hurmat në iftaret kosovare”, por shijen e hidhërimit të Halilit të para një viti, ku këtë mendësi e quante të gatshme t’ia presë udhën Kosovës drejt BE-së dhe ta rikthejë atë nga Orienti, duke e trajtuar si një gur në mozaikun e tërësisë gjeografike të sferës zonale turke”, është vështirë ta heqim ne lexuesit e tij prej gojës.
“Gati një shekull pas Ataturkut, pasardhësit e tij, “vëllezërit” turq të shqiptarëve, Recep Tayp Erdogan dhe Ahmet Davutogllu, i kanë hyrë misionit (të pamundur) t’ua rishkruajnë historinë shqiptarëve, për t’ua futur në hatër Perandorinë Otomane dhe sulltanët e saj, posaçërisht sulltanin “e martirizuar” në Fushë të Kosovës, (1389) Muratin e Parë dhe për t’i rikthyer ata nën influencën e Orientit (Koha Ditore, 2011). Sikur vetëm në argumentet e mëhershme të Matoshit të bazoheshim, peticioni më duket tepër i vonuar, derisa një nga pararojat a prijësit e tij, filloi të shënojë gola në portën e vet.

Zeri