Blloku Kulturë

Arrestimi disa ditë më parë i një piktori italian me akuzën e falsifikimit të veprave të artit është kulmi i një investigimi  që përfshin disa nga muzetë, koleksionistët, tregtarët dhe shtëpitë më të famshme të ankandeve në botë.

Më 10 shtator, një piktor i panjohur, 61-vjeçari Lino Fronzia, u arrestua nga policia në veri të Italisë dhe po mbahet në paraburgim në pritje të ekstradimit të tij në Paris për t’u marrë në pyetje nga autoritetet lokale që kanë hetuar për pesë vjet çështjen e një rrjeti ndërkombëtar të falsifikimitë të veprave të artit.

Publicisti kosovar, Nexhmendin Spahiu shkruan së fundmi për natyrën antosmane dhe antiturke të historiografisë shqiptare.  Pasi rendit disa të dhëna që sipas tij legjitimojnë këtë tezë, Spahiu thotë se përhapja e kësaj lloj historiografie u konceptua nga Aleks Buda, Arben Puto dhe Kristo Rashëri në Tiranë, për t’u përhapur nga Ali Hadri në Kosovë.

Holokausti po bëhet një fiksim për izraelitët. Këtë mendon dhe shpreh shkrimtari hebre Abraham Yeshoua që merr pjesë në Festivalin e Letërsisë në Mantova me librin e tij “Tuneli”. Një kritikë jo për resepektin dhe përkujtimin e një ngjarjeje të tmerrshme historike, por ndaj një sjelljeje që po krijon patolgji. 

Muzika xhaz në Shqipëri është një prej atyre zhanreve  që nuk ka një traditë të vetën, por megjithatë duket se muzikanti Markelian Kapidani ka nisur të hedhë shtratin për këtë lloj muzike, tashmë edhe në rrafshin teorik.

 Në SHBA është zbuluar së fundmi një dorëshkrim i panjohur i folozofit të mirënjohur të shekullit të 17-të, John Locke. I titulluar “Arsyet për tolerimin e njëjtë me të tjerë të katolikëve”, dorëshkrimi mendohet se daton në vitet 1667-1668 dhe është poseduar nga pasardhësit e një miku të Locke deri në vitet ’20 të shekullit të 20-të. Në këtë kohë dorëshkrimi iu shit në një ankand ndaj një tregëtari librash dhe nga ai qarkulloi në koleksione private deri sa iu dhuar kolegjit St John në Annapolis.

A është e mundur të humbasësh gurin e themelit të kulturës, madje pa e kuptuar? Ky vit do të jetë i fundit për mua si lektor në universitet. Kam vendosur të tërhiqem tre vjet para moshës së pensionit. Janë disa arsyet pas këtij vendimi, por padyshim njëra prej tyre është ndryshimi që ka pësuar situata në klasë. Edhe në nivelin pasuniversitar, po bëhet gjithnjë e më e vështirë të ndiesh se ke vëmendjen e studentëve ose se diçka me të vërtetë e dobishme po ndodh gjatë leksionit.

Në një intervistë për revistën e përjavshme “ExLibris”, gjuhëtari Rexhep Ismajli thotë se gjuha shqipe ndodhet në një moment sprove të paprecedentë për shkak të zhvillimeve të mëdha në botën e komunikimit. Duke bërë një vlerësim të dinamizmit social dhe kulturor, Ismajli konstaton se orientimi me karakter normativist që ka gjuhësia shqiptare dhe akademia në raport me shqipen, nuk është më i mjaftueshëm.

“Nusja dhe shtetrrethimi” është përzgjedhur si ilustrim për kategorinë e filmit “O Partigiano”, në kuadër të filmit paneuropian për partizanët në Festivalin Ndërkombëtar të Filmit në Austri. që zhvillohet në dhjetor të këtij viti. Në faqen e festivalit bëhet një përshkrim për zhanrin në fjalë që mori hov në vendet e Europës Lindore pas Luftës së Dytë Botërore. Por edhe vende si Franca dhe Italia prodhuan filma me temë nga rezistenca antifashiste, madje disa prej tyre konsiderohen si kryevepra të neorealizmit.

Në një rajon që përfshin shkretëtirën deri në malësitë e asaj që sot quhet Peru dhe Bolivia veriore, tekstilet kanë luajtur - dhe vazhdojnë të luajnë - një rol të rëndësishëm, si në jetë edhe në vdekje. Tekstilet janë bërë një mjet thelbësor komunikimi në qytetërimin e lashtë të Amerikës së Jugut, një gjuhë vizuale që përshkruan konceptet themelore të jetës së përditshme, botët e natyrshme dhe ato të mbinatyrshme dhe jetën e përtejme. Ata zbukuronin muret e shtëpive dhe tempujve, visheshin si rroba dhe përdoren edhe sot në rite fetare, përfshirë edhe ceremonitë e varrimit.

Një përkthim i plotë i Biblës nga gjuhët origjinale, në një libër ku do të përfshihen së bashku Dhjata e Vjetër dhe Dhjata e Re do të vijë gjatë 2020 për lexuesin shqiptar. Projekti, një nismë e Shoqërisë Biblike Ndërkonfesionale Shqiptare është një punë e filluar që në vitin 2000 dhe që tashmë është në hapat e fundit.