Moisiu: Berisha shtet tribal. E drejton me telefon

Në prag të zgjedhjeve të 23 qershorit,  ish –Presidenti i Republikës, Alfred Mosiu, shprehet se vendit i duhet rotacioni.  Në një intervistë për gazetën “Shekulli”,  ish-kreu i shtetit i cili është zgjedhur me  konsensusin e të gjitha palëve, thekson  se rotacioni duhet, jo thjesht për të ikur  njëri dhe të vijë tjetri, por për të ndërtuar shtet. Sipas tij, sot për sot shqiptarët  nuk kanë shtet ligjor, por një shtet tribal.  

Kur na ndajnë vetëm 4 ditë nga data  e zgjedhjeve, si e shikoni klimën aktuale të zgjedhjeve?

Klima në përgjithësi nuk duket keq, në ra-port me zgjedhjet e kaluara, paraqitet më  e mirë. Megjithatë ditët e fundit ndonjëherë krijohen edhe probleme që nuk ta  merr mendja. Por ajo më shqetësuesja  është çështja e KQZ-së. KQZ-ja mbeti me  4 anëtarë dhe me sa duket kështu do të  vazhdojë, të paktën deri në 23 qershor,  më vonë nuk e dimë çfarë do të ndodhë.  Kjo KQZ, me këtë përbërje nuk është në  gjendje që të marrë vendime që kërkojnë shumicë të cilësuar. Deri tani disa  vendime i ka arnuar si ka mundur, por  kur të vijë puna për certifikimin e zgjedhjeve, atë nuk e bën dot. 

Varianti që çertifikimi i zgjedhjeve t’i dërgohet gjykatës  nuk shkon, është i kundërligjshëm, pasi  gjykata nuk mund ta kryejë atë. Fillimisht  çertifikimi duhet të shqyrtohet nga ana  e institucioneve administrative, siç është  KQZ-ja dhe pastaj, nëse ka kundërshti,  atëherë kërkesa mund t’i shkojë gjykatës.  Kurse këtu, kjo KQZ s’ka çfarë të diskutojë, as të vendosë , sepse këtë kompetencë  nuk ia jep Kodi, rrjedhimisht mendohet  që t’i përcillet Kolegjit Zgjedhor. Por Kolegji Zgjedhor, çfarë do të shqyrtojë, kur  nuk ka kundërshtime ose pretendimesh  të ndryshme? Pra, ky problem nuk mund  të shtrohet në një KQZ me katër anëtarë.  

Për fat të keq, megjithë thirrjet që janë  bërë, edhe nga ana jonë si Forumi Civil 2010, nga politikanët e ndryshëm si  dhe nga ana e institucioneve ndërkombëtare, asgjë nuk ka ndryshuar dhe nuk  po shohim të reagohet. Këtë e kanë vënë  në dukje të gjithë. Edhe aleatët tanë, si  SHBA, BE etj, kanë thënë kjo nuk shkon.  Jo se e thonë ata, por nuk shkon vërtet.  Edhe ditët e fundit, Fule bashkë me baroneshën Ashton bënë një thirrje, por të  gjitha shkojnë në vesh të shurdhët. Sigurisht kjo situatë për mendimin tim u  krijua si pasojë e një ndërhyrje pa takt  dhe jo ligjore që bëri mazhoranca për  shkarkimin e ish- anëtarit të KQZ-së, Ilirjan Muhos. Kjo precipitoi dhe krijoi këtë  situatë që kemi. Për mua përgjegjësia  kryesore për këtë punë i mbetet mazhorancës. Por edhe opozita ka përgjegjësinë  e saja. 

Ajo në asnjë mënyrë nuk duhet të  rrinte kaq indiferente, por duhet të bënte  përpjekjet e saj maksimale për t’u ulur  bashkë me mazhorancën për të zgjidhur  problemin. Mendoj se këtu rol të rëndë-sishëm mund të luante edhe Presidenti i  Republikës, i cili pavarësisht nga thirrjet  që i janë bërë, nuk po shohim të reago-jë. E vërteta është që në një situatë të  tillë, që duhet thënë hapur se rrezikon  zgjedhjet, Kryetari i Shtetit nuk mund të  rrijë indiferent, pasi kjo cenon uniteti e të  popullit, çështje për të cilën ai përgjigjet  sipas kushtetutës. 

Nuk e di se çfarë do të  bëhet pas datës 23, ndoshta politikanët  mund t’i japin një zgjidhje, por me këto  veprime klasa politike shqiptare krijoi një  përshtypje tepër negative, e cila do ta  dëmtojë rëndë çështjen e integrimit në  BE. Problemet që krijohen nga paaftësia  e politikës tonë duhet ne t’i zgjidhim vetë.  Me to duhet të merren njerëzit tanë. Mos  të presim nga Zoti. Perëndia na ka dhënë  mend në kokë dhe njerëzit do të duhet t’i  zgjidhin problemet, aq më tepër kur ato  i krijojnë po vetë. 

Prekët çështjen e Presidentit. Mendoni se mosndërhyrja e kreut të shtetit  vjen si pasojë e frikës për të mos u  bërë palë, apo nuk ka arritur që të  kapërcejë të kaluarën e tij politike?

Këtë e kam të vështirë që ta them. Nga  përvoja ime si kryetar shteti, mendoj se  ai duhet të ndërhynte. Këtu jo vetëm nuk  ka asgjë antikushtetuese, por përkundrazi  sikurse e përmënda më lart ajo e obligon  Kryetarin e Shteteit të bëjë përpjekjee tij.  Me politikanët tanë kjo nuk është edhe  aq e lehtë, por mendoj se nuk është edhe  e pamundur. 

Në raportin e fundit të ODIHR-it, raportohet për shfrytëzim të administratës publike dhe angazhim të saj  në çështjet zgjedhore? 

Kjo është një shkelje katërcipërore e  Kodit Zgjedhor, e ligjeve tona dhe e  Kushtetutës. Administrata ka të tjera  detyra. Fushata është detyrë e partive,  nuk është detyrë e administratës. Por siç  është katandisur administrata jonë, ajo  përbëhet kryesisht nga militantë, kështu  partitë, janë bërë njësh me militantët në  administratë. Shumë pak mund të kesh  në administratë njerëz që nuk janë mili- me zor që të dalin në manifestime. Unë  them që pas zgjedhjeve këto gjëra duhet  të marrin fund. Administrata është administratë. Ka detyrat e saj, ajo duhet  të ketë profesionalizmin e saj, sepse nuk  bëhet shteti me militantë, të cilët i marrin  vendet e punës si shpërblim të dedikimit  ndaj partisë në pushtet dhe jo si pasojë  e aftësive të tyre profesionale. 

E njëjta gjë vlen edhe për forcat e  policisë dhe të ushtrisë?

Ligjet dhe Kushtetuta e kanë të shprehur edhe më qartë që policia dhe ushtria  janë të depolitizuara. PAMECA, që këtu  ka shumë vite që shpenzon lekët e taksapaguesve europianë, tashmë s’ka bërë  gjë. Jo se s’ka punuar, por nuk i shihet  rezultati. Ne praktikisht kemi dy polici,  një në detyrë dhe një në shtëpi. Por këto  nuk janë polici shtetërore, këto janë polici partiake Vërtet policia ka vartësinë e  caktuar sipas Kushtetutës nga Ministria  e Rendit dhe Kryeministri, por kjo s’do të  thotë që Policinë ta kthesh në një vegël,  pjesë të partisë për të bërë detyrat e saj.  

Të njejtin defekt ka patur në punën e tij  edhe ICITAP. Kjo ne na nxjerr shumë zbuluar në raport me kërkesën tonë për  integrimin në BE. Unë mendoj se edhe  ky është një nga ata kapituj që duhet ta  rregullojmë, ndryshe s’na pranon Europa  kurrë. Edhe ushtria, e cila duhet detyrimisht të zbatojë rregullat e NATO-s, po  tentohet të kthehet në një levë partiake.  Shkarkimet e fundit të gjeneralëve janë  një tregues i qartë për këtë. 

Në fushate kemi akuza të ndërsjella  nga të gjitha palët, por asnjëherë  nisje të hetimeve nga Prokuroria… 

Drejtësia ka rrëshqitur shumë në drejtim  të negativitetit. Ajo është kompromentuar, sigurisht jo të gjithë, por një pjesë  e mirë, edhe ata i shërbejnë partisë në  pushtet, jo ligjit, jo kushtetutës, jo popullit që e kanë për detyrë. Por atyre që  mund t’u krijojnë favore për promovime  të mëtejshme. Pra, edhe këtu ka hyrë  në fuqi emërimi korruptiv. Ky nuk është  korrupsion thjesht ekonomik, por politik.  Që në vitin 2006, kur kam qenë president, kam tërhequr vëmendjen për ten-tativat që bënte politika për të futur me  çdo kusht korrupsionin politik në radhët  e drejtësisë. Kjo në kohën e sotme është  trashur shumë. 

Kur thoni se policia, ushtria, administrata janë kapur nga politika, men-doni se gjatë këtyre 8 viteve institu-cionet po tentohen që të kapen nga  forca që është në pushtet ? 

Kjo nuk është tentativë, ato tashmë janë  të kapura. Ky fenomen është përmendur  edhe në disa dokumente të rëndësishme  ndërkombëtare, pra nuk është thjesht  një konstatim yni. Unë jam shprehur di-sa herë për rotacionin, duke thënë hapur  dhe duhet ta theksoj se rotacionin ne e  duam, jo thjesht për të ikur njëri dhe të  vijë tjetri, por për të ndërtuar shtet. Sot për sot ne nuk kemi shteti ligjor, por një  shtet tribal. Nuk drejtohet shteti me telefon, por sipas ligjit, kushtetutës. 

Si e shikoni ndërhyrjen e ndërkombëtare, pasi është bë traditë që në  raste krizash, i kthejmë sytë nga ata?  

Këtu ka faj edhe media, sepse tek ne  ndërkombëtarët janë hyjnizuar. Edhe ata  habiten me rëndësinë që ju jepet, gjë që nuk  e shikojnë asgjëkundi. Ata vërtet janë miqtë  tanë, na kanë ndihmuar dhe do na ndihmojmë, por një fjalë e popullit thotë që “Gomarin nga balta e nxjerr i zoti”, dhe të zotët e  punës janë shqiptarët. Ne jetojmë këtu,  ne punojmë këtu. Ne jemi ata kryesorët .

 Megjithatë ndërkombëtarët gjërat duhet  t’i thonë troç. Nëse i thonë në mënyrë të  kamufluar, më mirë të mos i thonë fare,  por të mbajnë ato shënimet e tyre dhe të  bëjnë raportet që u duhen shefave të tyre.  Ato lloj vrejtjesh e konstatimesh të shprehura në mënyrë diplomatike nuk na vlejnë  Popullit i duhet thënë hapur që kjo është e  gabuar dhe kjo e mirë. 

Duket se drejt zgjedhjeve do të shkohet me këtë kuadër zgjedhor, por  pas 23 qershorit, a ka nevojë për një  ndërhyrje Kushtetuese, apo në Kod? 

Situatat që po përjetojmë flasin qartë se  ka nevojë që të ndërtojmë Republikën e  Katërt. E para është ajo e kohës së Zogut,  e dyta pas Çlirimit dhe e treta u bë pas  vitit 1991. Në kuptimin që ne duhet vërtet  që Kushtetutën ta regullojmë. Ligjet ne  i kemi shumë të mira, se i kemi bërë me  asistencën e ndërkombëtarëve, por puna  është se ato nuk zbatohen. Te ne ka dalë  në plan të parë, dhe e ka marrë shpatën  “Maliqi”. Tek ne ligji është bërë për arkiv,  për t’ia treguar atyre që vijnë këtu për të  inspektuar. Ndërsa në praktikë ne kemi  Maliqin. Me këtë rotacion, ne duhet të arrijmë, jo vetëm ndryshim njerëzish, por  ndryshim konceptimi, botëkuptimi mbi  ndërtimin e shtetit ligjor, të një shteti  demokratik të vërtetë. 

A ka nevojë për një Kushtetutë të re? 

Duhet thënë se Kushtetutën nuk e ke-mi të keqe, shumë të mirë madje. Por,  amendimet e bëra duhen rregulluar. Gabimet që u bënë në 2008-n duhen rregul-luar. Presidenti është bërë tek ne si nëpunës. Mendimi im është që ai të zgjidhet nga populli. Edhe te Policia, drejtorët  kryesorë të saj, duhet të dekretohen nga  Presidenti.

Të mos ia lëmë kryeministrit,  pasi kryeministrat tanë duan që çdo gjë  ta kenë nën komandë. Me kalimin e kohës  mbase mund të kalojë një gjë e tillë, por  tani jo. Të tjerët kanë shekuj që i kanë  vendosur parimet e demokracisë dhe i  kanë larë me gjak. Ne nuk është nevoja  të bëjmë revolucione, këtë e kanë bërë  të tjerët, ne na mbetet t’i marrim ato  mësime dhe t’i zbatojmë ashtu siç duhet. 

Shohim që futen deputetë dhe dalin  milionërë. Por s’ka hetime nga akuza  dhe nga ILDKP-ja?

Forumi Civil e ka thënë, se për fat të keq tek  ne politika është bërë mjet pasurimi, kurse  politika është detyrë. Është shërbim ndaj  popullit dhe t’i do të marrësh atë lek që të  takon , as më shumë dhe as më pak. Ndërsa  tek ne në politikë hyjnë ose për të mbrojtur  pasurinë, ose për t’u pasuruar. Pra kemi një  koncept anadollak, nëse do të shprehemi  kështu mbi politikën. Ndërsa përsa i përket ILDKP-së, duhet thënë se edhe ajo deri  tani nuk ka pasur guximin dhe nuk ka bërë  përpjekjen e duhur për të kryer detyrën që  këta politikanë të mos kthehen në zhvatës. 

SHEKULLI