Arvizu: Misioni në Shqipëri, një aventurë. Nuk e prisha gjumin kur kërkuan të shpallesha "non-grata"

Ambasadori amerikan Aleksandër Arvizu ka komentuar gjerësisht zhvillimet kryesore përgjatë 3 viteve që ai ndodhet në Shqipëri. Arvizu e cilëson 21 janarin e vitit 2011 si momentin më të vështirë të detyrës së tij në Shqipëri, ndërsa nuk ngurron të zbardhë detaje të tjera gjatë zhvillimeve të asaj kohe. Po ashtu, Arvizu shpjegon marrëdhënien e tij me “ulje-ngritje” me Berishën, të cilin pak kohë më parë e vizitoi në zyrë, ku qëndroi disa orë për një “bisedë të këndshme”, siç e cilëson ai vetë.

Duke iu referuar marrëdhënieve me qeverinë e re, Arvizu zbardh detaje të metejshme për atë që ndodhte në korridoret e politikës ndërsa njerëzit protestonin për armët kimike të Sirisë. E duke qenë se kjo mund të jetë “intervistë lamtumire”, Arvizu thotë se “nuk e ka prishur gjumin” kur publikisht qeverisë shqiptare iu kërkua që të shpallej “person non grata” për shkak të një deklarimi të bërë pak orë para vendimit të qeverisë shqiptare për armët kimike. E meqë është në pritje të largimit, Arvizu thotë se po ikën me përshtypjet më të mira nga Shqipëria, që e cilëson jo vetëm si përvojë por si aventurë…

 

Intervista e plotë e ambasadorit:

Blendi Fevziu: Do t’ju pyes për kujtimet e bukura në Shqipëri në këto 3.5 vite, por në fillim dua t’ju pyes cili ka qenë momenti më i vështirë gjatë mandatit tuaj këtu?

Ambasadori Arvizu: Momenti më i vështirë?

Blendi Fevziu: E mbani mend?

Ambasadori Arvizu: Duhet të jetë 21 Janari…

Blendi Fevziu: 21 Janari. Pse?

Ambasadori Arvizu: Sapo kisha arritur dhe e dija nga informacionet, nga materialet që njerëzit kishin përgatitur për mua, se palët ishin shumë larg njëra-tjetrës, shumë konfrontuese, dhe unë e prisja këtë – kam shërbyer në vende me konflikte më parë.

Blendi Fevziu: A kishte Ambasada juaj informacion, më shumë informacion se qeveria, për zhvillimet e 21 Janarit një ditë më para?

Ambasadori Arvizu: Problemi është se – unë kam mbajtur shënime shumë të mira gjithë kohën, dhe qëllimisht nuk u jam rikthyer për t’i rishikuar; ndoshta një ditë do ta bëj – kishte shumë informacione që binin në konflikt. Kishte megjithatë një ndjesi, ndoshta mund ta quaja instinkt…

Blendi Fevziu: Që vinin nga media, nga aktorë të tjerë apo nga agjencitë e inteligjencës?

Ambasadori Arvizu: Nga media, nga vëzhgues, nga burime zyrtare – nga policia dhe shërbimet e inteligjencës. Por kishte shumë informacion kundërshtues. Më dukej se diçka nuk shkonte. Dhe kjo ishte arsyeja pse ngulmoja fort, por informacioni nuk ishte konsekuent. Disa thonin “diçka nuk shkon”, të tjerë thonin “jo, nuk ka problem”. Një mik i emisionit tuaj – jam i sigurt se nuk do i vijë keq që po e përmend këtë, Guvernatori Fullani, i cili është një mik i mirë. Më 21 Janar kishim një takim me të. Kishte ardhur një zyrtar i lartë i Departamentit të Thesarit. Edhe pse nuk e njihja atëherë aq mirë sa tani – ju e dini që Guvernatori Fullani është mjaft social dhe kishim krijuar tashmë një miqësi – e pyes, i them “Miku im, çfarë mendoni për ditën e sotme”? Dhe ai më thotë, “Aleksandër, shqiptarët, ne, e kemi nxjerrë mësimin nga e shkuara. Asgjë nuk do të ndodhë. Ndoshta do të ketë pak përplasje, por asgjë nuk do të ndodhë”. Dhe zakonisht, ai është i saktë, siç e dini, por jo këtë radhë. Kemi folur disa herë për këtë dhe ai vetëm tund kokën dhe thotë “Sa keq që ndodhi”. Ja dikush që ka shumë eksperiencë dhe që zakonisht nuk gabon, por, jo atë ditë, fatkeqësisht.

 Blendi Fevziu: Dhe ende mendoni, z. Ambasador, se gjatë asaj ditë, në demonstratën e 21 Janarit, kishte një grup me një axhendë të dhunshme?

Ambasadori Arvizu: Kur shikon protestat e ndryshme gjatë kohës time këtu, kur shikon protestën e fundit të Partisë Demokratike…

Blendi Fevziu: Shumë e ndryshme nga ajo e 21 Janarit.

Ambasadori Arvizu: Ishte shumë e ndryshme dhe ndoshta disa do të thonë që ishte spontane. Pati spontanitet deri diku, por, le ta pranojmë, ishte e organizuar, dhe në fakt kjo nuk është gjë e keqe. Dhe shumica e protestës të PS-së ishte e organizuar dhe kjo është arsyeja pse në periudhën para saj, dukej që ajo protestë mori një tjetër karakter.

Blendi Fevziu: Z. Ambasador, do t’ju pyes më vonë për zhvillimet më të fundit në Shqipëri. Si fillim, dua t’ju pyes për armët kimike. Ky ishte një tjetër moment i rëndësishëm i mandatit tuaj këtu, mendoj. Dua t’ju pyes, pse nuk e informuat Presidentin Nishani për prezencën e armëve kimike në Shqipëri, apo, më saktë, për kërkesën për t’i sjellë këtu. Presidenti ishte i painformuar për këtë operacion.

Ambasadori Arvizu: E saktë. Ky ishte një tjetër moment i shënuar, të themi, i turit tim këtu. Ishte një periudhë shumë e ngarkuar. Çështja, Blendi, është se të gjitha këto diskutime ishin shumë paraprake.

Blendi Fevziu: Çfarë doni të thoni me paraprake?

Ambasadori Arvizu: Epo, këto ishin diskutime të nivelit shumë të lartë, sigurisht dhe shumë sensitive, në nivelin qeveri me qeveri. Z. Rama, si Kryeministër, dhe deri diku dhe disa nga ministrat e tij – znj. Kodheli dhe z. Bushati ishin sigurisht të informuar. Por, në fakt ishte Kryeministri dhe unë dhe disa nga këshilltarët e mi të ngushtë në Ambasadë dhe disa nga këshilltarët e ngushtë të Kryeministrit, që po diskutonim këto çështje dhe të gjitha mundësitë. Ne përcillnim mesazhet e Uashingtonit, diskutonim. Nuk kishte kurrë asnjë qëllim, të paktën në mënyrën time të të menduarit, për të përjashtuar Presidentin e Republikës, Kryetarin e Parlamentit, apo dikë tjetër.

 Blendi Fevziu: Ai nuk ishte person i besuar?

Ambasadori Arvizu: Jo. Mendoj se kishte të bënte me afatet kohore dhe me faktin se ne kurrë nuk arritëm një pikë të caktuar ku të ishte me vend të bëheshin konsultime më të gjera. Sigurisht, nëse do e kishim arritur atë pikë, atëherë konsultime më të gjera, jo publike, por me Presidentin e Republikës, me Kryetarin e Parlamentit, dhe ligjvënës të tjerë kyç, do të kishin qenë të përshtatshme. Tani, është sigurisht e drejtë që njerëzit të thonë, duke hedhur shikimin pas, “Epo, ndoshta duhej, nëse do ishit konsultuar me këtë grup më parë”…

 Blendi Fevziu: Kryetarin e Parlamentit, kryetarin e PD…

Ambasadori Arvizu: …Kryetarin e opozitës, Kryetarin e Parlamentit, më herët, në një mënyrë më formale. Mendoj se është e ligjshme që të debatohet kjo, por njerëzit duhet të mbajnë mend se ne po merreshim me këtë në kohë reale. Kishte mjaft ndjeshmëri kohore për shkak të afatit të Organizatës për Ndalimin e Armëve Kimike (OPCË), dhe ishte një çështje shumë sensitive dhe delikate.

 Blendi Fevziu: Si filloi kjo histori? Ishit ju që i kërkuat Ramës të merrte armët kimike në Shqipëri apo ishte Rama, i cili doli vullnetar për ta bërë Shqipërinë pjesë të operacionit?

Ambasadori Arvizu: Në shtator apo tetor, pas Rezolutës së Këshillit të Sigurimit të Kombeve të Bashkuara, pas diskutimeve midis Rusisë dhe SHBA dhe marrëveshjes për mundësimin e shkatërrimit të armëve kimike nën mbikëqyrjen e OPCË, ne – pra ishin SHBA që e nisën këtë – ne iu afruam disa vendeve mike dhe aleate për t’u konsultuar me ta se si mund të punonim së bashku për ta trajtuar këtë…

 Blendi Fevziu: Për të gjetur një zgjidhje.

Ambasadori Arvizu: Për të gjetur një zgjidhje. Nuk ishte kurrë një operacion i NATO-s, nuk ishte kurrë një operacion i BE-së, nuk ishte kurrë një operacion i OSBE-së. Ishte diçka të cilën e kishte mandatuar Këshilli i Sigurimit dhe për të cilën Shtetet e Bashkuara dhe Rusia kishin rënë dakord.

 Blendi Fevziu: Një marrëveshje midis Shteteve të Bashkuara dhe Rusisë.

Ambasadori Arvizu: Dhe ishin Shtetet e Bashkuara që morën përsipër që të kontaktonin disa nga aleatët dhe partnerët tanë për të kërkuar një zgjidhje. Pra, ishte në këtë kontekst që ne filluam diskutimet me Qeverinë Rama dhe ata kishin ardhur në detyrë vetëm në datë 9 shtator apo diçka e tillë…

 

Blendi Fevziu: 12 shtator.

Ambasadori Arvizu: 12 shtator. Pra, ishte një moment i vështirë për ata dhe për atë personalisht si Kryeministër. Pavarësisht kësaj, ai tregoi interes që të përpiqej të punonte me Shtetet e Bashkuara dhe komunitetin ndërkombëtar për të gjetur një zgjidhje dhe unë jam i bindur sot e kësaj dite që ai meriton vlerësim për faktin që punoi shumë. Siç e tha në fjalimin e tij shumë prekës, thjesht rezultoi jo e mundur, por ne e vlerësuam shumë faktin që nën qeverinë e tij, Shqipëria shqyrtoi shumë seriozisht mënyrat në të cilat mund të ndihmonte për ta zgjidhur këtë.

 Blendi Fevziu: Negociatat filluan gjatë vizitës në selinë e OKB-së në Neë York?

Ambasadori Arvizu: Kjo do të ishte e saktë, po.

 Blendi Fevziu: Dhe, a ishin këto negociata vetëm midis Shqipërisë dhe Shteteve të Bashkuara, apo gjithashtu dhe midis Shqipërisë dhe rusëve? Sepse në atë kohë, Kryeministri Rama u takua gjithashtu me Ministrin e Jashtëm të Rusisë, z. Lavrov.

Ambasadori Arvizu: Nuk kam dijeni për këtë takim, por, ju mund të pyesni mikun tonë të mirë, Ambasadorin e Rusisë. Por, përsa i përket diskutimeve që patëm me Shqipërinë, ato ishin vetëm dypalëshe.

 Blendi Fevziu: A morët ju z. Ambasador një “Po” të sigurtë nga z. Rama?

Ambasadori Arvizu: Nuk arritëm kurrë në atë pikë.

 Blendi Fevziu: Nuk arritët kurrë në atë pikë?

Ambasadori Arvizu: Ne nuk arritëm kurrë në atë pikë. Siç e thashë, Kryeministri tregoi vullnetin për të punuar me zell. Mendoj që ai e kuptoi se çfarë luhej.  Ai pa një mundësi për Shqipërinë që ajo të tregohej në lartësinë e duhur, të tregonte që edhe pse një vend i vogël dhe pa shumë ekspertizë apo kapacitete teknike, Shqipëria mund të kontribuonte si një aleat i NATO-s, si një vend që aspiron të bëhet pjesë e BE-së. Ky ishte motivimi dhe mbi këtë punuam, por, siç dhe ngjarjet provuan, ishte thjesht shumë e vështirë  për t’u realizuar.

Blendi Fevziu: Çfarë ndodhi realisht me armët kimike? A u tërhoq Rama për shkak të protestave apo sepse SHBA nuk iu përgjigjën në kohë kërkesave të tij?

Ambasadori Arvizu: Mendoj se nëse pyet njerëz të ndryshëm, do të japin interpretime paksa të ndryshme. Ndjesia ime është, dhe mjaft e fortë madje, se të gjithë ne punuam shumë që të arrinim në një zgjidhje që sigurisht merrte parasysh sigurinë këtu në Shqipëri, por që gjithashtu adresonte në mënyrën e duhur këtë kërcënim ndërkombëtar. Ishte e vështirë sepse pasi doli lajmi, shumë nga raportimet e medias ishin të gabuara…

Blendi Fevziu: Shumë kaotike…

Ambasadori Arvizu: Dhe ato nuk ishin të vërteta. Por, ne nuk mendonim se ishim në një pozicion të tillë që të dilnim në publik dhe të adresonim disa nga këto raportime. Plus, mendoj se duhet të kuptojmë se armët kimike janë një çështje shumë e rëndësishme. Është një nga ato gjëra që nëse ia paraqet dikujt, ata do të thonë “Një minutë, jo në oborrin tim; diku tjetër”. Është një çështje shumë e rëndësishme para së gjithash. Që të kishte sukses, do të duhej përsosmëri në kohë, në ekzekutim dhe pak fat. Dhe fatkeqësisht, neve na mbaroi koha. Ishte një çështje e vështirë. Ne e vlerësuam shumë atë që qeveria po përpiqej të bënte.

 

Blendi Fevziu: Z. Ambasador, a kishit frikë nga protestat ju dhe z. Rama? Për herë të parë në 23 vjet u mbajt një protestë para Ambasadës së SHBA. Pak njerëz, por ishte një protestë, gjithsesi.

Ambasadori Arvizu: Unë nuk mund të flas për atë dhe ka të ngjarë ai të ketë një tjetër llogaritje ose një vlerësim të ndryshëm. Unë nuk u shqetësova. Në fakt, e thashë publikisht se ishte një shenjë e mirë, dhe mjaft interesante, që njerëzit po protestonin. Ishte paqësore, ishte mjaft paqësore. Media sociale luajti një rol të madh. Mendoj se në një masë të madhe ishte spontane, dhe, edhe pse ndodhem në anën tjetër të debatit, Shtetet e Bashkuara gjithnjë do të mbështesin të drejtën e njerëzve për të protestuar në mënyrë paqësore, edhe nëse është diçka për të cilën Shtetet e Bashkuara ndodhen në krahun tjetër. A kishte presion nga jashtë? Mendoj se në fazat më të mëvonshme të protestave kishte disi presion nga jashtë, por nuk ishte kurrë…

Blendi Fevziu: Çfarë doni të thoni me presion nga jashtë?

Ambasadori Arvizu: Mendoj se disa panë aty një mundësi politike dhe u munduan të përfitonin. Ose ndoshta kishte një ndjesi të atmosferës në rrugë për të…

Blendi Fevziu: Kush janë këta njerëz?

Ambasadori Arvizu: Disa politikanë, duke përfshirë disa nga koalicioni qeverisës. Mbaj mend z. Besnik Baraj dhe disa të tjerë që ngritën pyetje të vështira për rrugën që ata mendonin se qeveria po merrte.

 Blendi Fevziu:A i mirëkuptuat ju protestuesit ose protestat atë periudhë, z. Ambasador?

Ambasadori Arvizu: Ne i morëm shumë seriozisht shqetësimet e tyre.

 

Blendi Fevziu: Disa nga ata thanë “Ne po protestojmë sipas Vepro Tani!”

Ambasadori Arvizu: Kjo është gjë e mirë, në një farë mënyre, sepse koncepti i Vepro Tani! është që të marrësh përgjegjësi. Nëse është diçka ku ti beson, ti duhet të… Unë nuk kam fare keqardhje për këtë, por gjithmonë kam menduar – i rikthehemi raportimit të medias – mbaj mend që flisja me z. Rama për këtë, dhe ndërsa po shihnim lajmet në televizion në zyrën e tij, i them “90% e kësaj nuk është e vërtetë”. Dhe ai më thotë: “E di këtë”. Dhe kështu ndoshta e kuptuam që nëse do të kishte qenë momenti i duhur, nëse do të kishim mundur të dilnim në publik dhe ta paraqisnim çështjen në mënyrë shkencore…

 Blendi Fevziu: Por informacioni është prioritet në këto raste.

Ambasadori Arvizu: Në mënyrë të kuptueshme. Dhe kjo është ajo që kam parasysh kur flas për momentin e duhur.

 Blendi Fevziu: Askush nuk kishte informacion të bazuar tek faktet. Kishte informacion të marrë nga media të ndryshme, që nga Al Jazeera tek Neë York Times, por nuk kishte informacion faktik nga institucionet.

Ambasadori Arvizu: Ishte një çështje e vështirë dhe ishte mjaft irrituese, dhe kjo ishte arsyeja pse unë dola në televizion disa herë, siç mund ta mbash mend. Një mesazh që u përpoqa ta nënvizoja herë pas here ishte: ky është një prioritet i rëndësishëm por Shtetet e Bashkuara e kanë shumë për zemër Shqipërinë, vendin dhe qytetarët e tij. Shtetet e Bashkuara nuk do të ndërmerrnin kurrë diçka, apo të sugjeronin që vendi të merrte përsipër diçka që në mënyrë të panevojshme do të vinte në rrezik sigurinë e shqiptarëve. Ne thjesht nuk bëhej fjalë ta bënim këtë.

 

Blendi Fevziu: Ishte vërtet një operacion i sigurt?

Ambasadori Arvizu: Operacioni nuk është kryer ende por siç e vumë në dukje atë kohë, teknologjia më e mirë në botë do të bëhej bashkë për të shkatërruar këto armë, dhe ka llojë të ndryshme lëndësh kimike. Asnjë nga këto gjëra nuk janë gjëra të mira; askush nuk do të donte të lante rrobat me to, por, disa prej tyre janë më pak të rrezikshme, më pak toksike se të tjerat, dhe mekanizmi i asgjësimit për trajtimin e agjentëve të rrezikshëm apo shumë të rrezikshëm është krejtësisht i ndryshëm nga trajtimi i kimikateve të tjera të dëmshme.

Blendi Fevziu: Një tjetër politikan shumë i rëndësishëm në Shqipëri, shefi i Partisë Demokratike, tha se ai nuk dinte asgjë për çështjen e armëve kimike. A diskutuat ju me të?

Ambasadori Arvizu: E di që kjo ka qenë një tjetër histori interesante.

Blendi Fevziu: Ai bëri një ndërhyrje direkte në studio gjatë një emisioni dhe tha se nuk kishte asnjë informacion nga Ambasada e SHBA dhe se nuk kishte folur kurrë për këtë çështje me Ambasadorin Arvizu.

Ambasadori Arvizu: Nuk dua të hyj në diskutime të gjata se çfarë tha ai, e çfarë thashë unë, por, dua të bëj një sqarim nga pikëpamja ime, që ne patëm një diskutim shumë të shkurtër. Sigurisht, nuk dua të jap përshtypjen që ne patëm një diskutim të gjatë prej dy orësh; jo. Ishte një bisedë shumë e shkurtër në kontekstin e protestës që PD-ja kishte. Nuk e mbaj mend datën e saktë, por…

 Blendi Fevziu: Protesta ishte për…

Ambasadori Arvizu: Pra, ishte një bisedë shumë e shkurtër, dhe si për çdo protestë, mesazhi i parë nga unë ishte që shpresoja të ishte e organizuar dhe paqësore dhe ai më siguroi që do të ishte e tillë, dhe pika e dytë që vura në dukje ishte… Dhe protesta ishte në fakt më shumë për votimet në Korçë, mesa mbaj mend. Ky ishte mesazhi kryesor i protestës; nuk ishte për armët kimike, por kjo ishte koha kur debati për armët kimike po nxehej dhe mendoj se kishte disa njerëz në PD që po flisnin për këtë dhe ndoshta po nxisnin disi protestuesit. Dhe unë thashë, sërish: është protesta juaj por ne po mbajmë diskutime me qeverinë. Këto sigurisht janë diskutime shumë sensitive dhe kanë rëndësi për Shtetet e Bashkuara. Ne nuk do ta bënim këtë nëse nuk do të ishte një prioritet kombëtar për Shtetet e Bashkuara. Kaq ishte. Kjo ndodhi gjatë pak a shumë…

 Blendi Fevziu: Ishte një bisedë telefonike?

Ambasadori Arvizu: Ishte një bisedë telefonike.

Blendi Fevziu: Z. Ambasador, mendoni se përfundimi i kësaj historie do të kishte qenë i ndryshëm nëse do të kishit kontaktuar me zyrtarë të tjerë të lartë të këtij vendi, Presidentin, Kryetarin e Parlamentit, apo dhe ish-kryeministrin, z. Berisha, i cili ka ende ndikim të madh në PD dhe opozitë?

Ambasadori Arvizu: Është e lehtë të shohësh pas dhe të thuash “Po sikur”. Qartazi, nëse rrethanat do të kishin lejuar, që të kishte diskutime më të hershme, në kohën e duhur, me këta persona që ju përmendët, sigurisht, ndoshta shanset do të ishin më të mira. Por, siç e thashë, kjo ishte një çështje shumë e vështirë. Nuk jam i sigurt se mediat, njerëzit në rrugë do të ishin bindur. Ishte thjesht një çështje shumë e vështirë. Koha ishte vendimtare. Kjo po ndodhte, dhe praktikisht, çdo dy orë kishte nga një zhvillim të ri; kishte presion për shkak të kohës. Ne bëmë më të mirën e mundshme. Jam i bindur se qeveria Rama dhe vetë Kryeministri bënë më të mirën e mundshme. Unë jam mirënjohës që ai dhe qeveria e tij e morën aq seriozisht; ata u përpoqën. Së fundmi, siç e thatë dhe ju, ne nuk mundëm t’ia dilnim. Por ne e vlerësuam atë që ata bënë.

Blendi Fevziu: Çfarë ndodhi me letrën që Presidenti Obama i dërgoi z. Rama?

Ambasadori Arvizu: Shpresoj që është arkivuar diku…

Blendi Fevziu: Pse nuk u bë publike?

Ambasadori Arvizu: Shumica e letërkëmbimit zyrtar – në fakt nuk do të thoja shumica, por, me siguri një pjesë e madhe e saj, mund të konsiderohet komunikim privat. Ka raste kur palët bien dakord që të bëjnë publike përmbajtjen, për t’i publikuar ato, por, shumicën e rasteve komunikimi diplomatik është i rezervuar.

Blendi Fevziu: A ishte kjo letër për Kryeministrin tonë edhe një ftesë që ai të vizitonte Shtëpinë e Bardhë?

Ambasadori Arvizu: Goxha përpjekje kjo. Mendoj se është më mirë që përmbajtja e asaj letre të mbetet aty ku është. Siç e thashë, shpresoj, që të ketë një kopje e arkivuar në mënyrë të sigurt në Uashington. Me gjasa, ka dhe një të tillë të arkivuar në mënyrë të sigurt në zyrën e Kryeministrit.

Blendi Fevziu: Po, por Kryeministri ishte mëse i lumtur të publikonte një kartolinë nga Presidenti Obama për Vitin e Ri, por nuk po bën publike një letër që është më e rëndësishme, në mendimin tim…

Ambasadori Arvizu: Edhe unë mora një kartolinë nga Shtëpia e Bardhë për Krishtlindje…

Blendi Fevziu: Ju nuk e publikuat…

Ambasadori Arvizu: Duhet ta kisha bërë…

Blendi Fevziu: Z. Ambasador, a mendoni se historia e armëve kimike krijoi një hije në marrëdhëniet mes SHBA dhe Shqipërisë?

Ambasadori Arvizu: Jo, jo.

Blendi Fevziu: Jeni i sigurt?

Ambasadori Arvizu: Jam. Po, jam.

Blendi Fevziu: A ishte e vërtetë se në Departamentin e Shtetit, pas përgjigjes “Jo” të qeverisë së Shqipërisë, kishte zëra që thoshin “ta harrojmë Shqipërinë?”

Ambasadori Arvizu: Jo, nuk mendoj se ka qenë kështu. Që të jem, sërish, tejet i sinqertë dhe i hapur, pati shumë njerëz në Shtetet e Bashkuara që u përfshinë në këtë proces – nivele shumë të larta në Shtëpinë e Bardhë, nivele shumë të larta në Departamentin e Shtetit, nivele shumë të larta në Pentagon, si edhe agjenci të tjera. Jo vetëm nivelet e larta, por edhe disa ekspertë teknikë.Për shkak se diskutimet shkuan deri atje ku shkuan, mendoj se shumë njerëz ishin, unë isha me shumë shpresë, dhe me dëshirë për të shkuar më tej.Pra, kur Z. Rama morri vendimin se ishte e pamundur të shkohej më tej, mendoj se të gjithë në anën e Shteteve të Bashkuara mund ta kuptonin arsyen pse.Ky vend është i pavarur. Ky Kryeministër është zgjedhur në mënyrë demokratike. Duhet të marrë parasysh përparësitë e qeverisjes dhe politikave të tjera, prandaj e respektuam atë vendim. A pati njerëz të zhgënjyer që projekti nuk mund të realizohej? Sigurisht, por, është tjetër gjë të veçosh ndjesinë e shfryrjes “Zot, mund t’ia kishim dalë” dhe tjetër të thuash “Jemi vërtet të pakënaqur dhe do ta shikojmë Shqipërinë ndryshe” Nuk ishte kështu.

 Blendi Fevziu: Cila është ndjesia e vërtetë në Uashington në lidhje me këtë përgjigje “Jo.”

Ambasadori Arvizu: Punuam shumë deri në fund, duke e ditur se ishte çështje shumë e vështirë dhe kështu deri në fund shpresuam se Kryeministri do të ndjente se kishte një rrugë që të mund të realizohej ky operacion, por, kur ai tha, dhe na e komunikoi atë vendim neve përpara se të dilte në publik, sigurisht që ne e pranuam dhe respektuam vendimin e tij.

 Blendi Fevziu: A e dëgjuat komentin e Lubonjës për ju personalisht, se ju duhet të deklaroheni person non-grata?

Ambasadori Arvizu: Ai është i ftuar i shpeshtë në këtë program dhe një prej gjërave që më pëlqen tek ai është se flet hapur dhe nga zemra.

Blendi Fevziu: Gjithmonë.

Ambasadori Arvizu: Gjëja tjetër është … e mendoj veten shumë të afërt me të. Por, e keni parasysh, dikush si Fatosi, dikush si Spartak Ngjela me të cilin nuk kam asnjë lloj afërsie, por, duke patur parasysh atë që kanë kaluar gjatë regjimit komunist, gjithmonë them, edhe pse nuk jam dakord me ta, respektoj rreptësisht të drejtën e tyre të kenë një mendim. Për Lubonjën, deri më sot, nuk e kuptoj se mbi ç’bazë e bëri komentin për mua që të isha non-grata, por, herën e fundit që e pashë ishte i ftuar i rastit si komentues në “Opinion;” ai nuk është kryeministri apo ministri i jashtëm, prandaj nuk e prisha shumë gjumin për këtë.

 Blendi Fevziu: Z. Ambasador, cili është shqetësimi më i madh i SHBA në lidhje me politikën shqiptare në këto momente?

Ambasadori Arvizu: Më i madhi…

 Blendi Fevziu: Le të themi çështja kryesore që duhet të ndiqni me qeverinë shqiptare…

Ambasadori Arvizu: Nuk është çështje e veçantë apo grup çështjesh i veçantë por ka të bëjë me vendin në përgjithësi dhe në veçanti me qeverinë Rama-Meta që të çojnë vendin përpara, të përparojnë në axhendën e BE-së…

 Blendi Fevziu: Nga ana ekonomike, politike apo të dyja?

Ambasadori Arvizu: Siç i themi ne, ‘deri te lavamani’, ose ‘e gjithë sipërfaqja’. Më falni që përdor shprehje amerikane, por, e keni parasysh, duam të them gjithçka. Kjo qeveri, ky koalicion, mori mandat të fuqishëm në 23 qershor. Kjo pasqyron dëshirën e popullit për ndryshim, për një drejtim të ri. Në disa mënyra është si barrë për këtë qeveri sepse pritshmëritë për të janë ndoshta më të larta se sa mund të shpresohet të arrijë qeveria në mënyrë të arsyeshme. Megjithatë, ky mandat iu dha. Kjo qeveri trashëgoi një situatë ekonomike shumë të vështirë, e keni parasysh, nga ana fiskale, dhe sa i përket buxhetit, ishte vërtet keq.

Blendi Fevziu: Dhe, tani për shkak se kodi i ri fiskal do të jetë edhe më kaotik se më parë…

Ambasadori Arvizu: Njerëzit mund të diskutojnë se cila është kura më e përshtatshme, por, mendoj se nuk ka dyshim, kur shikon shumën që detyrohet qeveria – të prapambeturat, jo vetëm për shërbimet që nuk janë paguar, por edhe taksa e vlerës së shtuar, ripagimet e TVSH-së, etj.  Është një shifër e jashtëzakonshme. Është shumë më e madhe nga ç’mendohej më parë. Dhe si rrjedhojë e kësaj – Guvernatori Fullani mund ta shpjegojë këtë shumë më mirë – kërkesa e brendshme është shumë e sheshtë. Kjo ka pasoja në shpenzime dhe në aktivitetin e konsumit. Për më tepër, më duhet të them se niveli i korrupsionit, bazuar në atë që dimë tani, është më keq nga ç’e kemi menduar më parë. Gjithmonë kemi menduar se ka patur një masë korrupsioni por bazuar në informacionin që kam marrë…

 

Blendi Fevziu: Po flisni për informacionin e marrë nga qeveria shqiptare, apo për informacionin tuaj?

Ambasadori Arvizu: Të dyja, të dyja, por do të thoja, tani, në shkurt të vitit 2014, jo vetëm tani por në dy muajt e fundit, ndërsa vazhdon të dalë në dritë informacioni, masa e korrupsionit më parë ishte më e thellë, më e përhapur se sa e kishim menduar ne.

Blendi Fevziu: Si ju duket deklarata e Z. Moore se korrupsioni nuk luftohet duke akuzuar qeverinë e mëparshme?

Ambasadori Arvizu: Z. Moore ka në plan të bëjë një vizitë këtu pas afro dy javësh kështu që mund të pyesni vetë atë.

Blendi Fevziu: Por, ishte deklaratë në emër të Shteteve të Bashkuara…

Ambasadori Arvizu: Ishte, ishte. Ai po fliste në emër të SHBA, por, po them që për më shumë detajim mund të pyesni atë drejt për drejt. Argumenti i tij ishte që, dhe ky është shumë i thjeshtë dhe i saktë, që nëse jeni një qeveri e re dhe zbuloni një lloj mashtrimi, korrupsioni, ryshfeti, abuzim sistematik, nëse në nivel drejtori apo ministri, apo ndërmjet këtyre, jo vetëm duhet ta referoni tek prokurori nëse ka prova, por ju jeni të detyruar ta bëni. Kjo mund të ishte baza për një hetim penal. E kemi thënë dhe më parë, se një mënyrë efikase për të luftuar korrupsionin janë arrestimet, procedimet dhe dënimet e suksesshme për korrupsionin në nivele të larta. Por, mendoj se argumenti i z. Moore– ai nuk u fut në një nivel kaq të detajuar, por me qenë se më pyetët – ishte që, në rregull, nëse shkoni në një ministri të caktuar dhe kërkoni të shihni të gjithë regjistrin e prokurimeve të vitit të kaluar, i shihni ato dhe thoni, prit një minutë, kjo kërkon dy firma dhe firma e dytë nuk është vënë. Duhet të vlerësoni a është kjo një shenjë e korrupsionit sistematik?  A është kjo diçka që mund të ndodhë kudo? A është kjo …

Blendi Fevziu: Apo është në fakt një problem administrativ?

Ambasadori Arvizu: Po. A ia vlen të shpenzosh kohën tënde për këtë? Le ta pranojmë. Aktualisht ka një situatë të keqe ekonomike. Ka mënyra më efikase për të luftuar korrupsionin, për të nxitur rritjen ekonomike, se sa të ndjekësh fantazma. Pra, mesazhi i tij është, dhe mesazhi i SHBA gjithashtu, se, po, ka indikacione të një ryshfeti e korrupsioni sistematike të përhapur dhe kjo qeveri është e detyruar t’i ndjekë dhe t’i referojë këto raste pranë zyrës së prokurorit dhe pastaj ta lejojë drejtësinë të bëjë punën e saj. Nëse ekzistojnë provat e duhura, personat duhet të mbahen përgjegjës. Në tërësi çështja e luftimit të korrupsionit përfshin shumë më tepër sesa thjesht ndreqjen e abuzimeve të shkuara.

Blendi Fevziu: Z. Ambasador, si përfaqësues i SHBA në Shqipëri, jeni ju të shqetësuar për situatën e rendit publik në Shqipëri? Kemi patur një numër shpërthimesh në muajt e fundit. Grupet kriminale janë shumë aktive. Cili ështe mendimi juaj për këtë?Shtetet e Bashkuara gjithnjë kanë qënë shumë të ndjeshme ndaj situatës së krimit dhe rendit publik në vend.

Ambasadori Arvizu: Bazuar në statistikat që kam parë, në disa zona, disa lloje krimi, kanë pësuar rritje. Disa të tjera kanë shënuar ulje. Ka qënë pak a shumë kështu. Sigurisht që ne jemi të shqetësuar. Kam mësuar dhe fjalën “tritol”.

Blendi Fevziu: Shumë popullore së fundmi…

Ambasador Arvizu: Po. Më parë nuk ia dija kuptimin por tani e di.  Kjo është sigurisht diçka që na shqetëson, që shqetëson qeverinë. Mendoj se është diçka që duhet të shqetësojë çdo qytetar shqiptar. Nuk jam ekspert i luftës kundër krimit. Jam konsultuar me ekspertët tanë të ICITAP. Mendoj se ka arsye të shumta për këtë. Mendoj se kushtet ekonomike ndikojnë. Mendoj se ndryshimet në Policinë e Shtetit, dhe në gjyqësor, gjithashtu. Shqipëria është një vend shumë i vogël kështu që mund të ketë njerëz që përpiqen të përfitojnë nga boshllëqet ose nga fakti se dikush është i ri, ose që nuk ka shumë eksperiencë, në një pozicion të caktuar.  Por, të mos harrojmë, të mos neglizhojmë faktin që policia në javët e fundit ka shënuar disa arritje të mëdha përsa i përket arrestimeve. Më bëri shumë përshtypje shtrirja e disa prej këtyre arrestimeve. Nuk i zgjidh problemet, nuk i zgjidh çështjet, por mendoj se duhet të marrim një përqasje të balancuar ndaj çështjes së krimit. Është një çështje shumë serioze, pa dyshim.

 Blendi Fevziu: Ka akuza të forta midis qeverisë dhe opozitës lidhur me emërimet në piramidën e Policisë së Shtetit. Ka edhe një komision parlamentar për këtë çështje. Çfarë mendoni për çështjen e ndryshimeve në radhët e policisë shqiptare?

Ambasadori Arvizu: Kemi biseduar, unë vetë disa here, dhe ICITAP drejtpërdrejt me Drejtorin e ri, Z. Didi, dhe disa nga zëvendësit e tij. Shumë prej niveleve më të larta janë ndryshuar. Nuk ka pikëpyetje për këtë. Mendoj që në disa raste ndryshimet kanë qenë të justifikuara dhe të nevojshme; disa raste janë më të hapura për debat. Por, nga pikëpamja e përqasjes strategjike ndaj luftës kundër krimit, krimit të organizuar dhe të gjitha llojeve të aktivitetit të jashtëligjshëm, mendoj se qeveria ka një përqasje të mirë. Iu duhet pak më shumë kohë për të konsoliduar përpjekjet e tyre. Mendoj se në total, është e drejtë të thuhet se jemi të kënaqur, jemi të kënaqur. Sigurisht e vlerësojmë faktin që Ministri Tahiri, Z. Didi dhe të tjerë janë konsultuar gjerësisht me ne, mendoj edhe me të tjerë partnerë ndërkombëtarë, lidhur me disa politika dhe pjesë të personelit. Ajo për të cilën kam paksa shqetësim është që kurdo që ndodh një ndryshim i gjithanshëm si ky, ndikohen shumë njerëz, policia e trafikut, e kufirit, andej e këndej. Mendoj që në shumë raste ka pasur disa përmirësime, por në anglisht ekziston një term – jo të gjithë e kanë marrë mesazhin! E dini ç’do të thotë, por kemi Kryeministrin, Ministrin e Brendshëm, Drejtorin e Policisë së Shtetit që thonë se kjo do të jetë përqasja jonë e re. dhe ne themi, ne jemi të kënaqur me këtë përqasje, por jo çdo person në Policinë e Shtetit e ka marrë këtë. Kam dëgjuar histori nga qytetarë të zakonshëm që thonë se janë ndaluar në mënyrë arbitrare, për ndonjë gjobë parkimi që iu është thënë se nuk e kanë paguar dhe këta thanë – s’kam marrë asnjë gjobë parkimi dhe policia nuk më dëgjoi dhe i pyeta – çfarë duhet të bëj? Nuk e pranoj këtë! Nuk kam për ta paguar gjobën! Nuk jam unë! Dhe ata i përgjigjen, duhet të shkosh në këtë vend, të rrish në radhë dhe në fund të arrish përpara një personi përpara një kompjuteri që të thotë: e di çfarë, s’ka asnjë gjobë! Është ai lloji i kombinimit të arbitraritetit dhe keqfunksionimin dhe çorganizimin. Mendoj që nuk është diçka e re; është diçka që ka qenë tepër e zakonshme, por thjesht është diçka që të tregon se ndryshimi është i vështirë.

 Blendi Fevziu: Po, është i vështirë, por është edhe një moment i rëndësishëm për Shqipërinë këto ditë – ligji për nëpunësin civil. I dimë ndryshimet që bëri qeveria dhe vendimin e Gjykatës Kushtetuese. Cili është opinion i SHBA për këtë ligj, i cili është shumë i rëndësishëm për Shqipërinë?

Ambasadori Arvizu: Siç e dini, ky ligj është shumë kompleks. U miratua mbi bazën e konsensusit në parlamentin e mëparshëm. Ekzistonte një pikëpyetje lidhur me zbatimin e atij ligji dhe qeveria ishte shprehur se iu duhej njëfarë hapësire, njëfarë lirie për ta zbatuar ligjin, me të cilën opozita sigurisht nuk binte dakord. Bashkimi Europian pati një vlerësim shumë kompleks për këtë dhe kjo për mua nënkuptonte që nuk ishte një çështje e thjeshtë. Është e qartë që do të ishte e papërshtatshme që të veprohej për ta zbatuar ligjin në një mënyrë që nuk do të ishte në përputhje me konsensusin fillestar, por është diçka e arsyeshme edhe që qeveria e re ka nevojë të ketë fleksibilitet për ta zbatuar atë në një mënyrë sepse ka ndryshuar disa ministri dhe nuk ka asgjë që thotë se nuk mund ta ndryshosh strukturën e qeverisë. Pra, në mënyrë të përshtatshme shkoi në Gjykatën Kushtetuese dhe ishte një votim shumë i ngushtë, siç e dini, ishte votim pesë me katër vota. Mua kjo më thotë se nuk ishte një çështje e lehtë për t’u gjykuar. Ishte një çështje e vështirë.

 Blendi Fevziu: Por në fund, ishte një vendim.

Ambasadori Arvizu: Ishte një vendim dhe duhet respektuar. Tani, lidhur me çështjen e ligjit për nëpunësin civil dhe opinionin e SHBA për të, kemi folur edhe më parë për këtë. E dini, në çdo shtet demokratik, një prej themeleve të një burokracie të suksesshme është pasja e një shërbimi civil themelor që është apolitik. Kjo nuk do të thotë që nuk duhet të kenë preferenca politike – sigurisht shpresoj që të votojnë 100% e tyre – por jo që të veprojnë për interesa partiake. Në Shqipëri, një prej problemeve të shumta është mungesa e një shërbimi civil themelor, sepse e tillë ka qenë natyra e politikës shqiptare gjatë viteve – kurdo që vjen një qeveri e re, sjellin të rinj nga pastruesit e shoferët tek nivelet e larta. Mendoj që në shumicën e shoqërive demokratike shikon, në një nivel të caktuar të lartë, si drejtor i përgjithshëm apo më lart…

 Blendi Fevziu: Po, nivelin politik …

Ambasadori Arvizu: Të emëruarit politikë dhe disa vazhdojnë të qëndrojnë por shumë prej tyre në fakt ndryshojnë sepse është e rëndësishme për … më parë ka qenë Z. Berisha, tani është Z. Rama … të kesh njerëz që iu beson, jo thjesht besim politik, por njerëz që ndajnë vizionin tënd për ta çuar vendin përpara. Dhe askush nuk mund ta kundërshtojë këtë. Prandaj, kemi pasur biseda të gjera me qeverinë gjatë periudhës së tranzicionit të pushtetit. Më duhet të them që në shumë raste që di, për disa poste të larta, persona që ishin trajnuar nga SHBA, në këtë apo në atë ministri apo që kanë pasur përvojë të mëparshme me SHBA dhe që ne mendojmë se janë të dobishëm për Shqipërinë – në disa raste kam folur me Ministrin ose Henri, Zv. Ambasadori, ose ICITAP ka folur në shumë raste, ata njerëz vazhdojnë të jenë aty ku kanë qenë. Mendoj se kjo është diçka e mirë.

 Blendi Fevziu: Pra pas ndërhyrjes tuaj?

Ambasadori Arvizu: Jo, është vështirë ta thuash, por u konsultuam dhe dhamë mendimin tonë dhe ata njerëz vazhdojnë të jenë atje duke bërë punën e tyre. Por mendoj për çdo rast pozitiv, kemi dëgjuar edhe një rast për dikë që ka qenë një zyrtar i mirë, punëtor, jo politik, dhe që nuk është më aty. Ose di nga miq personalë të mitë që thonë, daja im apo i afërmi im, që në fakt është me PS ose LSI, ose ka votuar PD, ka punuar shumë vite në mënyrë të përkushtuar, jopartiake, nuk janë më aty. Prandaj, përsëris, e gjitha vë në pah se sa e vështirë është kjo çështje. Mendoj që qeveria erdhi me qëllime të mira dhe vazhdon të përpiqet t’i zbatojë ato, por është e qartë që u pushuan më shumë njerëz, më shumë njerëz humbën vendet e tyre të punës se sa ndoshta ishte e nevojshme, apo se sa është e mirë për vendin. Me gjasë janë disa njerëz të mirë që duhet t’i kishin ende vendet e tyre të punës, por që nuk janë më aty.

 Blendi Fevziu: Me këtë deklaratë, Z. Ambasador, shumë nga njerëzit që kanë lënë zyrat do të mblidhen përpara ambasadës amerikane për të gjetur një zgjidhje.

Ambasadori Arvizu: Mendoj që për këtë është Avokati i Popullit, por jo, është një fakt i pafat i jetës këtu që ndryshimi është më i madh se sa duhet të jetë. Nuk dua të veçoj posaçërisht këtë qeveri. Nuk kam qenë këtu në vitin 2005 dhe jam i sigurt që nuk ka qenë shumë ndryshe në atë kohë. Le të shpresojmë që pas çdo…

 

Blendi Fevziu: Por kanë kaluar 9 vjet që atëherë… Shoqëria shqiptare ka ndryshuar. Në fillim të dhjetorit, humbëm shansin që Shqipëria të ishte vend kandidat për në BE. Ka shumë zëra ose komente që ka qenë ndikimi i Shteteve të Bashkuara pas ‘Jo’-së për armët kimike.

Ambasadori Arvizu: Vërtet?

Blendi Fevziu: Po. Është e vërtetë apo jo?

Ambasadori Arvizu: Mendoj që është totalisht e gabuar. Mendoj që është totalisht gabim.

 Blendi Fevziu: Disa artikuj thonë se ka qenë ndikimi i amerikanëve mbi parlamentin holandez që të mos pranohej Shqipëria…

Ambasadori Arvizu: Pra, po thonë që ishin Shtetet e Bashkuara që në njëfarë mënyre…

 Blendi Fevziu: …punuan me qeverinë holandeze, britanike, ose gjermane për të mos e pranuar Shqipërinë.

Ambasadori Arvizu: Kjo është jo 100 përqind, por 200%, 300% e pasaktë.

Blendi Fevziu: Kemi ngecur.

Ambasadori Arvizu: Kjo mbivlerëson tërësisht nivelin e ndikimit që SHBA kanë për këto vendime. Mendoj që të gjithë nxorëm një mësim për integrimin, procesin e kandidimit, sepse siç e dini, Komisioni Europian, për herë të parë në mos gaboj, rekomandoi pa ekuivok, pa kushte, që Shqipërisë t’i jepej statusi i vendit kandidat në Dhjetor. Ishte e qartë si kristali. Tetë ministra të jashtëm i shkruan Presidentit të Komisionit, duke përkrahur fort statusin kandidat për Shqipërinë. Përsëris, SHBA nuk kanë një vote, por ne e mirëpritëm vendimin e Komisionit që rekomandonte Shqipërinë për statusin kandidat, por BE-ja është e strukturuar në mënyrë të tillë që 28 qeveri sovrane duhet të marrin një vendim dhe pesë prej tyre nuk e përkrahën. Ishte një ilaç i hidhur për Shqipërinë.

 Blendi Fevziu: A varet nga ne statusi në qershor? A mund të bëjmë ne diçka apo është vendim i BE-së?

Ambasadori Arvizu: Është kryesisht një vendim shqiptar. Shqipëria mund ta ndikojë përfundimin më shumë se kushdo tjetër, por është e qartë që është një vendim europian.

 Blendi Fevziu: Këto javë ka një diskutim të fortë lidhur me reformën e re territoriale. Çfarë mendoni për këtë reformë?

Ambasadori Arvizu: Kjo reformë është shumë e rëndësishme dhe më lejoni të marr pak minuta për të shpjeguar pse. Pikë së pari, e kuptoj që, për arsye politike, ka mosmarrëveshje mes palëve, por nëse faktikisht flet me njerëzit, kushdo në Shqipëri që e kupton si funksionojnë gjërat, secili bie dakord që nuk ka kurrfarë kuptimi që një vend me përmasat e Shqipërisë, ku, sa janë që banojnë këtu, 2.5 deri 2.8 milionë …

 Blendi Fevziu: 2.8, po.

Ambasadori Arvizu: 2.8 milionë, që të ketë 385 juridiksione, nënndarje administrative të veçuara.  Nuk ka kurrfarë logjike. Është joeficiente, joekonomike dhe promovon korrupsionin. Disa do pyesin, pse ka rëndësi kjo? SHBA, Zvicra, Suedia, ne jemi përfshirë në një projekt të veçantë ku PNUD është zbatuesi, por e di që edhe austriakët, gjermanët dhe disa nga vendet e tjera po ashtu kanë ndihmuar projekte të tjera që lidhen me decentralizimin. Dhe, kur flasim për decentralizimin, është e lehtë të mendosh për nënndarjet politike, por në fakt në radhë të parë ka të bëjë me decentralizimin financiar, aftësinë e një lokaliteti apo bashkie për të qenë në gjendje të marrë hua, të ngrejë fonde, pra të ketë një qeveri më tradicionale që ofron shërbime për qytetarët, që mbledh taksat, etj. Dhe është pothuajse një mit tani sepse disa nga këto organe janë tepër të vogla; është një organ vetëm me emër. Prandaj, është logjike që ky proces të ecë përpara.

 Blendi Fevziu: A ka nevojë ky proces për konsensusin e dy forcave kryesore politike?

Ambasadori Arvizu: Më vjen mirë që e përmendët atë fjalë. Më lejoni të them dy gjëra. Është e rëndësishme të ketë konsensus që kjo është një çështje e rëndësishme, apo që kjo reformë është në interes të Shqipërisë. Dhe, ky konsensus qartësisht ekziston sepse edhe PD ishte në favor të kësaj kur ishin në qeveri dhe nuk kanë shprehur kundërshtime për konceptin e reformës…

Blendi Fevziu: Jo, kanë kundërshtim për vetë konsensusin.

Ambasadori Arvizu:Kjo më çon në pikën time të dytë që është – është diçka acaruese. Nuk e kuptoj gjuhën shqipe por në tre vite e pak kam mësuar disa fjalë këtu. Shumë shqiptarë duket se i përdorin fjalët konsensus dhe kompromis në vend të njëra-tjetrës. Janë dy fjalë të ndryshme. Janë dy procese shumë të ndryshme. Konsensusi është për shembull – A ka konsensus kombëtar që Shqipëria dhe SHBA duhet të jenë partnerë strategjikë? Po, nuk është 100% – do jenë disa njerëz që nuk bien dakord, por do jetë 98-99%! A ka konsensus që e ardhmja e Shqipërisë është në integrimin e mëtejshëm në BE? Po! Interesat e popullit Kosovar, Kosovës si shtet, po! Ky lloj konsensusi ekziston, demokraci më e madhe, sundim i ligjit, etj. Por, kur zbret tek faktet, kur zbret tek rritja e ligjeve, legjislacionit, marrëveshjeve politike, atëherë konsensusi është një term çorientues. A u zgjodh Presidenti Nishani me konsensus?Sa vota mori, 74, ose diçka e tillë?

 

Blendi Fevziu: U zgjodh sipas ligjit…

Ambasador Arvizu: Po, u zgjodh sipas ligjit.

Blendi Fevziu: Kjo reformë kërkon mbështetjen e gjysmës së politikës shqiptare. Nëse kjo reformë kryhet me votat e, gjithashtu sipas ligjit, të shumicës, ndoshta opozita mund të mos marrë dot pjesë në zgjedhjet vendore. Cila është kostoja e kësaj reforme nëse opozita nuk merr pjesë në zgjedhjet vendore?

Ambasadori Arvizu: Ja çështja kryesore këtu është dhe pata edhe një bisedë të gjatë me Kryeministrin Rama dhe Ministrin Çuçi. Së pari, mendoj se ishte një lëvizje shumë e mençur e qeverisë që të ngrinte komisionin parlamentar sepse në fillim pati zëra që qeveria kishte një draft për të paraqitur dhe që PD nuk ishte e kënaqur që nuk kishte pasur konsultime. Qeveria tha, shumë mirë, do krijojmë këtë komision parlamentar ad hoc. Në një pikë, mendoj që Z. Meta madje sugjeroi që Z. Berisha të ishte personi kryesor në komision nga ana e PD-së. Pra, ideale do të ishte që komisioni të ecë përpara; të konsultohet me ekspertë ndërkombëtarë, me OJQ. Duhet që procesi të dalë në terren. Diskutimi nuk duhet të zhvillohet vetëm në Tiranë. Duhet të shkojë në Shkodër, në Korçë, në Sarandë, kudo anekënd vendit sepse aty do të ndihet ndikimi, por pika që unë dhe kolegët e mi ndërkombëtarë i kanë ngritur Ministrit Çuçi sidomos është – ju i keni votat për ta miratuar këtë legjislacion, të jemi të ndershëm! I keni këto vota dhe nëse e miratoni vetëm me votat e shumicës, është e qartë që do të pasqyrojë atë që doni ju. Por kjo nuk është e mirë për vendin. Nuk është vërtet në përputhje me konsensusin që ekziston për vetë reformën ndaj ajo që duhet të ndodhë është një negociatë serioze midis palëve. Për shembull, nëse është shumica, do të thonë që mendojmë se ndarja duhet bërë kështu; por opozita do thotë, jo sepse po të bëhet kështu, ndahen votat. Dhe pastaj shkohet në çështjen e vjetër të manipulimit të zonave për qëllime politike. Ndaj, jo, për këtë paguhen dhe për këtë zgjidhen. Për të bërë gjëra si këto. Dhe ajo që i kam shprehur Z. Rama dhe Z. Çuçi është që po, mund të miratoni diçka vetëm me votat e shumicës, por kjo nuk do të jetë aq e mirë për integrimin. Nuk do të jetë e mirë për administrimin e duhur të vendit. Është shumë më mirë të kesh diçka ku jo gjithçka është siç e doje, por që përfshin, pranon diçka që e do opozita. Pra, në fund, duhet diçka që do t’i lërë të gjithë pak të pakënaqur sepse kjo do sugjeronte që është arritur një kompromis! E di, keq më vjen, por në 23 qershor kishte një koalicion fitues dhe një koalicion humbës.

Blendi Fevziu: Dhe mendoni që shumica mund ta miratojë ligjin vetëm me votat e veta?

Ambasadori Arvizu: Shpresoj që nuk do ta bëjnë. Shpresoj që nuk do të arrijë atje. Nuk mendoj se është e nevojshme, por reforma është e rëndësishme dhe ka një kalendar. Nënndarja e re administrative e vendit, çfarëdo forme që të ketë – të shpresojmë të jenë shumë më pak se 385 njësi – do të ketë ndikim në zgjedhjet vendore të vitit 2015. Çdo parti ka nevojë të ketë kohën për t’u përgatitur për ato zgjedhje. Nëse ky legjislacion miratohet në këtë sesion dhe pastaj vjen pushimi në gusht dhe kthehen në shtator, mendoj që do të jetë kohë e bollshme për cilëndo parti që të përgatitet për raundin e ardhshëm të zgjedhjeve vendore.

 Blendi Fevziu: Ju e vizituat Shpëtim Idrizin vetëm për ta bindur të marrë pjesë në këtë reformë territorial?

Ambasadori Arvizu: U takova me të. Sigurisht ishte një nga çështjet që diskutuam. Sigurisht që nuk ishte tema e vetme e diskutimit. Ata ishin të interesuar edhe për çështjen çame dhe pikëpamjet e deputetëve të tij për atë çështje janë diçka me interes për ne, por, po, folëm për atë çështje.

 

Blendi Fevziu: Për historinë apo për pjesëmarrjen e PDIU në këtë komision?

Ambasadori Arvizu: Ia shpjegova Z. Idrizi pozicionin e SHBA se pse ne besojmë që kjo reformë është me rëndësi, pse është me rëndësi që sa më shumë parti, fraksione, grupe, deputetë individualisht – sepse përfaqësojnë qytetarët – që të jetë një trupë e gjerë dhe që të konsultohet me të tjerët. Ata janë të dytët – një parti e vogël, kanë pesë deputetë, por kanë një grup parlamentar.

Blendi Fevziu: Kanë edhe një votë në këtë komision që mund të ndryshonte balancën.

Ambasadori Arvizu: PDIU, edhe pse bënë punë mjaft të mirë në zgjedhjet e fundit, Z. Muhedini u zgjodh në Tiranë…

Blendi Fevziu: Po, nga zona të ndryshme …

Ambasadori Arvizu: Tirana, Elbasani… Por është e qartë që baza e partisë së tyre është më në jug dhe i thashë, po të isha ti – e kuptoj që je në opozitë tani – por po të isha ti, dhe nëse kjo do dukej se po ecte përpara, do të doja të kisha një vend në tryezë në mënyrë që të thoja: Prisni pak! Duke ditur ku është baza e partisë sime, dua të sigurohem që ajo do të dalë në fund do jetë në një mënyrë që nuk i paragjykon interesat e mia. I thashë – përsëris, ngaqë ka konsensus që kjo është diçka e mirë për vendin – kam folur me Z. Basha për këtë, por meqenëse jeni pjesë e koalicionit, dhe ai tha se mendoj që është diçka për të cilën mund të flasim në mënyrë legjitime. Diçka për të qeshur – piva një kafe dje dhe më zuri syri Alfred Lelën e Mapo-s pranë meje. Kishte shkruar një editorial që ishte kritik për të. Më pëlqen shumë Alfredi; mendoj që shkruan në mënyrë solide. Shkova drejt tij, buzëqeshi kur më pa dhe tha: Tungjatjeta, Z. Ambasador! Si je, Alfred, i thashë? Pastaj i thashë – E lexova editorialin tënd pas takimit tim me Z. Idrizi. Dhe më tha, Ambasador, siç keni thënë ju më parë, ‘Është ok të biem dakord për të mos rënë dakord’. Dhe i thashë, prandaj të pëlqej.

Blendi Fevziu: Z. Ambasador, besoj jeni informuar për një incident që ka ndodhur me serverat e Drejtorisë së Përgjithshme të Tatimeve. Ç’mendoni për këtë histori? Dhe, a është e vërtetë që FBI do të përfshihet në hetimin e çështjes?

Ambasadori Arvizu: Së pari, mendoj se ka shumë që nuk e dimë. Qartësisht, çfarëdo ndërhyrjeje në një server që përmban dokumente zyrtare…

 Blendi Fevziu: Dokumente zyrtare sensitive…

Ambasadori Arvizu: Të dhëna sensitive, personale, informacion zyrtar… Nëse ka pretendime për vjedhje apo ndërhyrje, është shumë serioze.

Blendi Fevziu: Sipas informacionit që ne kemi, kanë qenë të dhëna nga viti 1996 deri më sot; të themi 18 vjet deklarata biznesesh dhe të njerëzve.

Ambasadori Arvizu: Ajo që është çorientuese për ne, dhe e di që opozita ka ngritur disa pretendime si dhe kjo video e pretenduar që tregon hyrje të paautorizuar, por di që edhe qeveria, të paktën në një pikë, edhe ata kanë thënë që kishte pasur një ndërhyrje në server, që të dhënat ishin kompromentuar. Pozicioni im, dhe këtë ua kam thënë njerëzve, është që do të ishte e preferueshme që kjo të trajtohej në sistemin ligjor shqiptar. Pra, nëse ka një pretendim për ndonjë kundravajtje, ka plot ekspertë kibernetikë që mund të merren me të. E di që ka gjithmonë pyetje për paanësinë por në një pikë Shqipëria duhet të arrijë një nivel pjekurie ku ekspertët e saj mund të merren me këtë. Po të kishte një kërkesë formale nga një qeveri tek tjetra, sidomos në një kategori të zbatimit të ligjit, drejtuar tek ne për ndihmë… Së pari, me sa di, nuk ka pasur ndonjë kërkesë zyrtare drejtuar tek ne. Nuk kemi marrë ndonjë kërkesë zyrtare.

Blendi Fevziu: Nuk keni marrë kërkesë?

Ambasadori Arvizu: Jo, nuk kemi marrë.

Blendi Fevziu: Po ta merrnit, do ishit dakord të bashkëpunonit me Prokurorinë e Përgjithshme shqiptare për këtë?

Ambasadori Arvizu: Përpiqem të mos iu përgjigjem pyetjeve hipotetike, por mendoj që kjo është ndryshe. Nëse do të merrnim një kërkesë zyrtare nëpër kanalet e ligjzbatimit, apo kanale të procedurës penale, është e qartë që do ta trajtonim seriozisht si mik i Shqipërisë. Kjo nuk garanton që do të ishim në gjendje të vepronim, por do ta merrnim seriozisht. Mendoj disa njerëz kanë në mend ekspertizën mjekoligjore që FBI ofroi për 21 janarin. Në atë rast kishim disa rrethana të ndryshme. Kishte të bënte me çështje të sigurisë, sigurimit fizik dhe mirëqenies. Ju e mbani mend. Ishte situatë shumë e tensionuar. Mendoj se situatat ishin shumë të ndryshme. Do të ishte gabim të thuhej, ‘FBI na ndihmoi atëherë, pse të mos…” Janë shumë të ngarkuar, kanë shumë gjëra. Megjithatë, nëse do të na vinte në kanale zyrtare, do ta trajtonim si duhet.

Blendi Fevziu: Z. Ambasador, Zana Xhuka, kreu i ILDKP u shkarkua të enjten e kaluar. Çfarë mendoni për këtë vendim të parlamentit?

Ambasadori Arvizu: U takova me të rreth dy javë përpara se të shkarkohej ndaj dëgjova drejtpërdrejt nga ajo, këndvështrimin e saj. E pashë atë që bëri parlamenti. E ka apeluar vendimin në Gjykatën Kushtetuese? Sikur kisha dëgjuar…

 

Blendi Fevziu: Mendoj se do të jetë Presidenti që do ta apelojë vendimin e parlamentit sepse rivotuan dekretin e Presidentit.

Ambasadori Arvizu: Mendoj se për sa i përket Zana Xhukës dhe ILDKP – të paktën, nuk duket sikur ka qenë ndonjë situatë fort e mirë brenda ILDKP-së, por kjo është një histori disi e ndryshme. Komenti im për rastin e saj është le të shohim si do zhvillohet procesi gjyqësor, por nëse më lejoni, do të doja të bëja një koment mbi rolin e institucioneve të pavarura…

Blendi Fevziu: Nuk ka të bëjë vetëm me Zana Xhukën. Shtypi po flet edhe për kreun e shërbimit të inteligjencës dhe të tjera institucione të rëndësishme të pavarura … Çfarë mendoni për të gjitha këto lajme?

Ambasadori Arvizu: Në çdo shoqëri demokratike, ose në një demokraci të suksesshme do të ketë – ju e keni dëgjuar më parë këtë –një sistem ndarjeje pushtetesh (kontrolli dhe balancash) për të parandaluar grumbullimin e pushtetit absolut në një degë. Jam i sigurt që Presidenti Obama, Kryeministri Kameron, Kryeministri Rama, jam i sigurt që zgjohen në mëngjes dhe thonë, “Epo, shpresoj të bien të gjithë dakord me mua, se do ta kisha jetën shumë më të lehtë,” por, fakti është që gjërat kështu janë, sepse ka kontroll dhe balanca. Në një vend si Shqipëria, institucione të caktuara – ju përmendët nja dy, ka edhe disa të tjera; ka edhe agjenci të tjera që teknikisht nuk janë të pavarura, por janë gjysmë të pavarura – sigurisht, pika e nisjes duhet të jetë që të gjitha ato të lejohen të funksionojnë në mënyrë të pavarur, pa ndërhyrje nga jashtë, sidomos ndërhyje politike nga jashtë; shumicën e rasteve, cilado qeveri qoftë në pushtet, kanë nevojë ta kenë atë hapësirë për të funksionuar në mënyrë të pavarur. Për këtë, nuk ka diskutim. Por, ana tjetër e kësaj monedhe është që koj nuk i jep kreut të një institucioni, apo vetë institucionit, licencë për të bërë çfarë të dojë. Institucioni duhet të mbajë parasysh integritetin profesional. Në mos gaboj, ata betohen për besnikëri ndaj kushtetutës. Janë rojtarë të shtetit. Kryeministri, Kryetari i Parlamentit, këta janë zgjedhur. Ndërsa këta nuk janë zyrtarë të zgjedhur në atë kuptim. Presidenti përbën një kategori disi të veçantë. Ata kanë detyrimin përpara shtetit.

Blendi Fevziu: …që të respektojnë ligjin.

Ambasadori Arvizu: Po, të respektojnë ligjin, të respektojnë kushtetutën. Ata janë rojet. Kanë një përgjegjësi të veçantë. Dhe le të përballemi me të vërtetën – jo të gjitha institucionet e pavarura kanë të njëjtën performancë.

 Blendi Fevziu: Keni ndonjë koment specifik?

Ambasadori Arvizu: Patjetër. Guvernatori i Bankës së Shqipërisë – po flas hapur këtu, është një mik personal; jam tifoz i Guvernatorit Fullani. Me qeverinë e mëparshme, shpesh më thoshte që kishte marrëdhënie të mira me Z. Bode, me Z. Berisha, por më thoshte edhe që nuk do të isha në këtë detyrë nëse nuk do të kisha kompetencën, dhe nëse nuk do të më jepnin hapësirën që më duhet për të funksionuar. Siç e dini, ai ishte kritikuar nga socialistët dhe kur erdhi u paraqit për mandatin e tij, mendoj vetëm Arben Malaj dhe Ben Blushi votuan për të. E mbaj mend këtë. Ja ku është Guvernatori Fullani tani. Dëgjoni ndonjë kritikë për të nga qeveria e tanishme, për atë që po bën, për diskutimet me FMN-në, me Bankën Botërore? Jo. As edhe një. Sepse, para së gjithash, është teknikisht shumë kompetent dhe ka një personel shumë kompetent, por është duke mbrojtur integritetin e Bankës së Shqipërisë dhe është në interesin e tij, është në interesin e Bankës që të punojë për vendin, duke punuar me këtë qeveri për të trajtuar situatën makroekonomike të vendit. Në një farë mënyre, është diçka që nuk do fare mend, por këtë ka detyrë të bëjë dhe këtë supozohet të bëjë Banka dhe duket se atë po bëjnë. Ndërsa me disa nga këto institucionet e tjera, nuk e di. Mendoj se ka nivele të ndryshme; disa prej tyre mund të kenë njëfarë anshmërie politike… Njerëzit duhet të kenë hapësirën për të funksionuar, po, duhet të kenë pavarësi nga presioni i jashtëm, por duhet edhe të veprojnë me integritet. Shikoni vendimin e marrë nga Këshilli i Lartë i Drejtësisë.

Blendi Fevziu: Vendimi për Ina Ramën?

Ambasadori Arvizu: Vendimi në lidhje me Ina Ramën. Ligji është shumë i qartë se cilat janë të drejtat e saj për ripunësimin. Ka kaluar mbi një vit që ka qenë pa punë. Ligji është shumë i qartë. Të paktën, do të mendoja – dhe nuk po them se duhet të ketë ndonjë komision parlamentar – por, Këshilli i Lartë i Drejtësisë, nga të gjitha institucionet në Shqipëri, nuk është mbi ligjin. Ata duhet të jenë respektuesit më rigorozë të ligjit.

 Blendi Fevziu: Sipas ligjit, duhet të kthehet në të njëjtin vend ku ka qenë përpara emërimit si Prokurore e Përgjithshme…

Ambasadori Arvizu: Ose një gjykatë ekuivalente apo më të ulët.

Blendi Fevziu: Po, por jo në një gjykatë më të lartë. Në të njëjtën kohë, nuk besoj se mund të kthehet për shkak të disa hetimeve që janë në konflikt me disa nga vendimet e marra nga prokurorët në kohën që ajo ka qenë Prokurore e Përgjithshme. Dua t’ju pyes edhe dy a tri pyetje të tjera meqë jemi afër fundit. A keni informacion se ka persona të inkriminuar në parlament, Z. Ambasador?

Ambasadori Arvizu: Nuk i njoh të gjithë 140, ndonëse mbaj…

Blendi Fevziu: Por keni dëgjuar informacione mbi ta?

Ambasadori Arvizu: Mendoj se janë disa njerëz, le të themi, me një histori interesante si nga shumica edhe nga opozita.

 

Blendi Fevziu: Por kjo pjesëmarrje e personave me probleme në të kaluarën në politikë, është si trend tani; a është kjo e rrezikshme për vendin?

Ambasador Arvizu: Nuk është gjë e mirë; nuk është gjë e mirë për vendin. Por, është e pamundur të ndash paratë nga politika. Është një problem që e kemi edhe në vendin tonë. Nuk mendoj se është i njëjti nivel kriminaliteti, por shumë amerikanë, përfshi edhe mua, nuk ndihemi rehat me mënyrën se si paraja duket se dominon konsideratat politike dhe konsideratat zgjedhore. Dhe, mendoj që kjo është ajo që po shohim këtu. E kuptoj atë që thoni; mendoj se duhet të kemi edhe disa zgjedhje të tjera përpara se të arrijmë ndonjë përfundim të përgjithshëm, por qartësisht nuk është e shëndetshme. Mendoj se sa më pak individë me këtë lloj historiku të jenë në parlament, aq më mirë për vendin.

Blendi Fevziu:Javët e fundit në Shqipëri ka një diskutim lidhur me gratë që duhet të hyjnë në parlament dhe që janë larguar sepse, sipas fjalëve, janë kërcënuar nga burrat. Çfarë mendoni ju?

Ambasadori Arvizu: Së pari, ligji shprehet qartë që të gjitha partitë duhet të bëjnë përpjekje për të pasur një nivel të caktuar të përfaqësimit të femrave – më duket është 30%, çka është e vështirë – dhe kur paraqiten listat e partive, ka gra që ndoshta janë poshtë në listë dhe në rastin e kësaj qeverie ku Z. Rama dhe Z. Meta kanë vendosur që, më duket, 16 anëtarë të Këshillit të Ministrave do të heqin dorë nga mandate – mënyra si është ndërtuar ligji është që nëse janë të gjithë meshkuj, si në Gjirokastër ku janë të gjithë meshkuj dhe mandate shkoi direkt tek ata për Erion Veliajn dhe Arben Ahmetajn; nëse në listë ka femra, ato kanë përparësi. Ishin disa femra që u promovuan si të tilla; Kejdi Mehmetaj ishte njëra, pati disa…

 

Blendi Fevziu: Pati edhe disa të tjera…

Ambasadori Arvizu: Pati edhe disa të tjera. Ishte një nga ana e PD-së, një nga ana e LSI-së, dhe një socialist. Sipas meje, keq për të tri palët.

Blendi Fevziu: Sipas informacionit tim ishin dy PS dhe LSI. Ndoshta kemi të njëjtën histori në Durrës së fundi. A shqetësoheni për shqiptarët që luftojnë aktualisht në Siri?

Ambasadori Arvizu: Së pari, kriza në Siri është një krizë e vërtetë humanitare. Ka kaq shumë nivele të ndryshme shqetësimi atje, por lidhur me pyetjen tuaj specifike për luftëtarët e huaj, po, është një shqetësim i madh për SHBA, për të gjithë ne…

 Blendi Fevziu: Pse?

Ambasadori Arvizu: Së pari, nuk është e kufizuar vetëm tek Shqipëria. Ka amerikanë që luftojnë që nuk duhet të jenë atje. Nuk e di sa janë numrat e fundit, por janë disa dhjetëra vende me shtetas të tyre që dyshohen se janë atje, të angazhuar në luftime, për çfarë arsyeje? Pra, është shqetësim. Di që në disa vende, kanë miratuar legjislacion për t’i ndaluar njerëzit ta bëjnë këtë. Është e qartë që ky është një mjet, por duhet të ketë edhe mjete të tjera. Mendoj edukimi – ka gjithmonë një shqetësim lidhur me çfarë lloj ideologjie do të sjellin njerëzit me vete pasi të kthehen nga këto zona. Megjithatë, po konsultohemi nga afër me shqiptarët, sigurisht me qeverinë, por dje isha në Shkodër ku u takova me Myfti Sytarin; më duket ka qenë i ftuar në programin tuaj më parë. Është një person shumë i thellë. Ka kaluar disa vite në Siri ndaj e di që personalisht i dhemb trazira që ndodh në atë vend. Do të vazhdojmë të punojmë me njerëzit, për të vendosur një dialog, për t’u përpjekur t’i shkurajojmë njerëzit që të mos shkojnë në vende. …

 

Blendi Fevziu: Pse ishte larg vëmendjes së medias takimi me Sytarin?

Ambasadori Arvizu: Më duket se e kemi vendosur në faqen tone Facebook. Mendoj është edhe në buletinin e tij. Është dikush që kam njohur dhe që e respektoj. Kur Sekretarja e Shtetit Klinton iu drejtua parlamentit, ai ishte një nga personat që ne kishim ftuar për ta ndjekur nga ballkoni. Është një i ri që ka studiuar jashtë. Është një mysliman shumë i devotshëm. Mendoj se predikimet e tij, mësimet e tij kanë një nivel rezonance mes të rinjve.

Blendi Fevziu: Jeni ende të shqetësuar për retorikën nacionaliste të disa shqiptarëve? Ka qenë problem për ju.

Ambasadori Arvizu: Ishte një problem dhe kuptohet pse. Kur shikon rezultatet e zgjedhjeve në vitin 2013…

Blendi Fevziu: …ishte një rezultat?

Ambasadori Arvizu: Po them, shikoni Aleancën Kuqezi. Në sondazhe, dilnin, sa, 5%? Ne mendonim se ishte artificialisht e lartë, por as 10,000 vota nuk arritën në të gjithë vendin. Dhe, këtë nuk e di si fakt, por ka disa njerëz që kanë sugjeruar, ose mendoj se një nga arsyet pse PD humbi, dhe sigurisht kishte shumë arsye, por disa nga pozicionet e mbajtura nga DP nuk i ndihmuan në zgjedhje, për sa i përket nacionalizmit. Kështu që ndihem shumë më mirëlidhur me të tani. Gjëja e rëndësishme për cilindo udhëheqës të zgjedhur demokratikisht, për cilindo politikan serioz në Shqipëri është t’i kthejë shpinën, të lërë mënjanë nacionalizmin – mund të jesh patriot, duhet të jesh patriot; të gjithë duhet të jemi krenarë për vendet tona, por duhet çuar vendi përpara, rruga drejt Brukselit, të cilës iu ktheva përsëri.

 

Blendi Fevziu: Z. Ambasador, çfarë ndodhi midis jush dhe Z. Berisha? Në fillim, kur arritët në Shqipëri bëtë një deklaratë se ishte burrë shteti; përpara zgjedhjeve të vitit 2013 kishit marrëdhënie të forta. Çfarë ndodhi në marrëdhëniet tuaja? Çfarë ndodhi në të vërtetë?

Ambasadori Arvizu: E takova më 15 janar këtë vit. Kishim një bisedë të këndshme, të gjatë…

Blendi Fevziu: Po, që ishte surprizë edhe për median …

Ambasadori Arvizu: Nuk e kuptoj pse duhet të habitet ndokush…

Blendi Fevziu: Çfarë ndodhi në marrëdhëniet tuaja?

Ambasadori Arvizu: Nuk është sekret që kemi pasur dallimet tona. Së pari, kam respekt të madh për z. Berisha. SHBA i vlerësojnë shumë kontributet e shumta pozitive që ka bërë nëpër vite…

Blendi Fevziu: 23 vite…

Ambasadori Arvizu: Kohë e gjatë. Dhe kushdo që – ti ke qenë në Opinion për sa kohë? 16 vjet?

Blendi Fevziu: 17.

Ambasador Arvizu: Cilido qoftë do bëjë gabime dhe do thotë, do doja t’i kisha bërë disa gjëra ndryshe. Por ai ka shumë arritje për të cilat me të drejtë duhet të jetë krenar. Dua t’i përgjigjem pyetjes tuaj dhe mendoj se një nga gjërat frustruese për mua ishte që, andej nga vij unë dhe vendi që unë përfaqësoj, Shtetet e Bashkuara, ne sigurisht e kuptojmë se ç’është pushteti politik, por ushtrimi i vërtetë i pushtetit politik është të bindësh të tjerët që nuk janë dakord me ty që të bëjnë kompromis – vazhdoj të kthehem tek kompromisi, jo konsensusi – për të bërë kompromis sepse ajo është thelbi i politikës. Po, duhet të tregosh se je i fortë dhe, po të shohësh Presidentin Obama, ka raste kur tregon se është shumë i fortë, por pjesën më të madhe të kohës e kalon në përpjekje për kompromis me republikanët, ndoshta edhe me njerëz në Partinë Demokratike në SHBA. Për çfarëdo arsyeje, mendoj se është e drejtë të thuhet se Z. Berisha ka një filozofi pak të ndryshme. Mendoj se kishte prirjen që ta shihte çfarëdo lloj kompromisi apo çfarëdo kompromisi të rëndësishëm si shenjë dobësie…

 Blendi Fevziu: Po.

Ambasadori Arvizu: Pra, kur flisnim, kishte raste që nuk ishim dakord; mendoj se mosmarrëveshjet rrotulloheshin shpesh rreth kësaj. Unë, si përfaqësues i SHBA thoja – ju jeni Kryeministri i vendit; ju keni shumicën dhe ne ju mbështesim; ne punojmë me qeverinë tuaj, por keni edhe një opozitë me përmasa të konsiderueshme dhe është me rendësi për perspektivën e integrimit, është me rendësi për zhvillimin e vendit, gjithçka, që të ketë … – nuk është se do biesh dakord për gjithçka, por të përpiqesh të biesh dakord për sa më shumë gjëra që të jetë e mundur dhe faktikisht, duke bërë këtë, thoja unë, sipas mendimit tim të përulur, tregoni udhëheqjen tuaj të fortë dhe jo dobësi.

Blendi Fevziu: Si ishte takimi juaj i fundit me të?

Ambasadori Arvizu: Ishte shumë i këndshëm.

Blendi Fevziu: Dhe diskutuat për?

Ambasadori Arvizu: Ta kujtoj. Folëm për rreth 50 minuta sepse nuk doja t’i merrja shumë kohë. E di që është shumë i zënë. Ishte një mundësi për t’i uruar vitin e ri. Bëmë pak shaka për faktin që unë jam ende këtu. Folëm pak për rolin e ri në të cilin e gjen ai veten. Nuk folëm shumë për të ardhmen e Partisë Demokratike ndaj po e lë këtë diskutim, por jam i kënaqur që PD po lëviz përpara me planin për një lloj konvente kombëtare…

 

Blendi Fevziu: Dhe ç’mendoni për udhëheqjen e Bashës? Keni ende dyshime?

Ambasadori Arvizu: Përgjigja për shumë gjëra është se duhet kohë. Është shumë e qartë që Z. Basha është kryetar i PD-së tani. Z. Berisha, siç thatë ju, për 23 vjet … dhe shih të enjtet të parlament; Z. Basha nuk është deputet ndaj është e kuptueshme që Z. Berisha të marrë shumicën e kohës që i takon PD-së. Është me rëndësi që PD të vazhdojë të luajë një rol pozitiv. Zëri i tyre në opozitë është i rëndësishëm. Kam folur me Z. Basha dhe kam thënë, edhe një herë, duke u treguar shumë i hapur, një problem që kemi është që dukshëm ka disa gjëra që po bën shumica që ndoshta nuk janë të mrekullueshme apo që janë në drejtim të gabuar. Do të ishte e dobishme nëse opozita do të thoshte, kjo përbën vërtet shqetësim për ne, për shembull, ligji i shërbimit civil ose çfarëdo qoftë, dhe ndoshta mund të ndihmojë SHBA apo partnerë të tjerë të Shqipërisë që t’i qasen qeverisë, kryetarit të parlamentit dhe të thonë, po kjo, po ajo? Por, kur çdo ditë është si të jetë Armagedon, është pak e vështirë të veçosh zhurmën nga ajo që po ndodh vërtet.

Blendi Fevziu: Z. Ambasador, a ishte gabim nga ana juaj që e krahasuat marsin 1992 me qershorin 2013? Ishin dy gjëra të ndryshme; ishte ndryshim sistemi, jo thjesht i qeverisë.

Ambasadori Arvizu: E kam trajtuar këtë edhe më parë. E kuptoj që komenti ka prekur një nerv të gabuar tek disa njerëz. Më vjen keq për këtë sepse kjo ka qenë shumë larg qëllimit që kishte komenti. Zgjedhjet e 1992 – mendoj e gjashta, apo jo, se u deshën disa herë?

 Blendi Fevziu: Po.

Ambasadori Arvizu: Ato kanë qenë një piketë, një pikë kthese në historinë e Shqipërisë. Nuk ka të krahasuar me gjë tjetër. Gjëja e thjeshtë që po përpiqesha të thoja në Jal, tek konferenca e rinisë e LSI ishte që për sa i përket konsolidimit demokratik, forcimit të thelbit demokratik të sistemit që ekziston, mendova se zgjedhjet e fundit ishin shumë domethënëse për shkak të modelit të votimit, jo të rezultatit si i tillë, por modelit të votimit.

Blendi Fevziu: Dhe pyetja e fundit – cili është kujtimi më i bukur nga vitet në Shqipëri?

Ambasadori Arvizu: Në tre vite e ca në Shqipëri? E kam menduar këtë në pritje të largimit në një moment të caktuar. E di, Blendi, unë jam i emëruar nga Presidenti…

Blendi Fevziu: Mund të keni ende kujtime të bukura në të ardhmen sepse nuk e dimë saktë se kur do të ikni. Por, deri tani.

Ambasadori Arvizu: Një përgjigje e thjeshtë do të ishte – njerëzit, kultura, kjo dhe ajo dhe të gjitha do ishin të vërteta, por më lejoni ta shpjegoj shumë shkurt. Unë jam një zyrtar karriere i shërbimit të jashtëm. Kam punuar për qeverinë e SHBA për 32 vjet tani dhe specialiteti im ka qenë gjithmonë Azia Lindore. Kam patur përvoja të shkëlqyera, por normalisht doja të shkoja të shërbeja në Japoni, Korenë e Jugut, Tajlandë, Kamboxhia, ky ishte plani im dhe për fat isha në gjendje ta realizoja dhe të largohesha me kujtime të mrekullueshme. Nuk e prisja kurrë të shërbeja në Shqipëri. Ka qenë surprizë e plotë. Sigurisht, ka qenë një nder i jashtëzakonshëm sepse ishte hera e parë dhe e vetme që shërbeja si ambasador ndaj ishte vërtet një përvojë e re. Jo thjesht përvojë, por aventurë.

 

Blendi Fevziu: Dhe e keni shijuar?

Ambasadori Arvizu: Jashtëzakonisht. Kam mësuar kaq shumë për këtë vend, popullin e mrekullueshëm, çastet e vështira në histori, për ku është nisur tani. Nuk do ta kisha pasur këtë përvojë. Isha këtu dhe pata mundësinë të shihja time bijë të rritej nga 4 në 7 vjeç dhe shpresoj që një ditë do të ketë një mundësi që të dy, sigurisht me Anën, që të kthehemi për vizitë dhe për të takuar disa miq të vjetër. (OPINION, TV KLAN)