foreign affairs

Rryshfeti nuk është diçka e re: mundet të jetë madje profesioni i dytë më i vjetër në botë. Njerëzit me pushtet dhe ata që kanë akses te ta, kanë përdorur përherë rryshfetin, skemat “më jep të të jap”, praktika të tjera korruptive të fitimit nga hiçi dhe për të përfituar favore të pamerituara. Ky lloj korrupsioni ka qenë përherë rrezik për sundimin e ligjit dhe pengesë për mbrojtjen e të drejtave bazike civile dhe ekonomike.

Frika është ajo që po përhapet më shpejt se virusi. Fabrikat janë mbyllur. Rrugët janë bllokuar. Fshatra të tëra janë izoluar. Qytete janë kthyer në karantinë. Përhapja e COVID-19 është kriza më e rëndë sociopolitike me të cilën liderët kinezë janë përballur që nga protesta e Tiananmen e vitit 1989. Kriza i ka kaluar kufijtë e Kinës. Përhapja e virusit përtej kufijve - dhe reagimi në panik ndaj kësaj përhapjeje - do të ketë efekte të thella në ekonominë globale, politikën, sigurinë dhe qeverisjen.

Demokratizimi dhe hapja, ja dy mjete me të cilat mund të kërkosh zgjerim të lirive, por që në një pikëpamje mund edhe të destabilizosh regjime të caktuara politike. Perëndimi nuk ka patur ndonjëherë në dispozicion asnjë mjet më efikas gjeopolitik sesa promovimi i ideve liberale. 

Në emër të tyre kanë zbritur në sheshe mijëra njerëz që kanë tentuar ndryshime radikale politike të cilat janë përqafuar më shumë si receta ideale sesa janë imponuar si shprehje e një vullneti të brendshëm. 

Karta nacionaliste në Ballkan luan përherë një rol kryesor në skenën politike. Por ajo nis e merr përmasa të reja kur miratohet si ide apo si skicë veprimi edhe në qarqet diplomatike të vendeve të mëdha. Paradoksi i nacionalizmit ballkanas qëndron pikërisht në këtë pikë: ai realizon objektivat e veta me miratim ndërkombëëtar dhe kjo vlen për të gjitha programet nacionale.

Revista “Foreign Affairs”, një nga revistat më me ndikim në çështjet e politikës së jashtme, botim i Këshillit për Marrëdhniet me Jashtë, publikonte dy ditë më parë një shkrim me autor Fabio Mattioli. Autori e nis shkrim me një pretendim të guximshëm, që më shumë sesa ndihmon  për të kuptuar ndonjë gjë, reflekton sëkëlldinë e madhe që ka mbërthyer shumëkënd nga fitorja e Donald Trump. Ai u bën thirrje ndaj lexuesve që nëse duan të kuptojnë Donald Trump dhe se çfarë rruge do të marrë ai, atëherë le t’i hedhin një sy Gruevksit në Maqedoni.

Politika perëndimore duhet të adresojë nacionalizmin si zgjidhje për paqen në Ballkan. Kjo është pak a shumë ideja që hidhet në një shkrim të publikuar në “Foreign Affairs” nga autori Timothy Less, drejtor I Nova Europa, një konsulent mbi politikat e riskut dhe ish-diplomat. Ai e nis shkrimin me pretendimet me karakter nacionalist të minoriteteve në Ballkan, të shqiptarëve, serbëve dhe kroatëve. Popuj që janë të shpërndarë në Ballkanin Perëndimor, zona më e pastabilizuar në Europë.