Noel Malcolm: Unë e çmoj Kadarenë; por ai është keqkuptuar
Historiani dhe kolumnisti anglez Noel Malcolm i rikthehet një kontrasti me Ismail Kadarenë, dhe këtë herë ka marrë shkak nga një shkrim i publikuar në Gazetën Shqiptare me autor Gjekë Gjonlekaj, në të cilin – këtë thotë në thelb Malcolmi – bëhen spekullime mbi kritikat që ky vetë i ka bërë Kadaresë në vitin e largët 1997. Dhe përpiqet – duket se ky është qëllimi i shkrimit – të davarisë njëherë e mirë retë e keqkuptimeve mes tij e shkrimtarit shqiptar. “Unë e konsideroj atë, jo vetëm novelistin më të madh shqiptar, por edhe një nga shkrimtarët më të mëdhenj të botës së sotme”, saktëson anglezi opinionin e vet.
Përse ka lindur ‘sherri’? Sipas Malkolmit, shkaku ka qenë nënvizimi i tij se Kadare nuk ka qenë disident gjatë regjimit komunist, se ky është një pretendim i tepërt dhe i kotë i Kadaresë, pasi nuk ka qenë e mundur të ishe gjatë komunizmit edhe disident, edhe i lirë, se “vlera artisitike e një letërsie aq madhështore e shpie atë në një hapësirë krejt tjetër, shumë më lart se çdo aktivitet politik”. Në fakt, Kadareja ka të njëjtin mendim lidhur me këtë argument, gjë që e ka shprehur më pas, por atëmot, sipas Malcolmit, ose i kanë fryrë në vesh, ose e kanë keqinformuar, ose është keqkuptuar ai vetë gjatë leximit në një gjuhë që s’e njeh mirë, atë angleze. “Ai është zemëruar, ngaqë unë e kam konsideruar një Zhdanov, por ka qenë e vërtetë krejt e kundërta: unë kam polemizuar me ata që e quajnë Kadarenë Zhdanov”, thotë ai në shkrimin e tij të sotëm, i cili duket si një dorë e shtrirë për miqësi; në mos, për mirëkuptim.
E.G.
Comments
Malcolm ka te drejte ne
<p>Malcolm ka te drejte ne gjykimin e tij. Kadare u perpoq shume te mbulohej me mantelin e disidentit. Madje edhe libri i kalemxhiut te Zerit te Popullit dhe Ramiz Alise, Shaban Sinanit, me titullin kuptimlote "Dosja K" - kishte po kete synim. Por kur kjo taktike nuk i ndezi, Kadareja e ndrroi pllaken. Dhe deklaroi se nuk kishte mundesi te ishe disident ne Shqiperi. Por e verteta eshte disi ndryshe. Kadareja kishte vetem 2 rruge: O t'i sherbente regjimit ose te mbetej anonim. Dhe ai me te drejte dhe me perkushtim zgjodhi rrugen e pare. Ndersa poeti i madh shqiptar Lasgush Poradeci zgjodhi te dyten. Ai nuk iu perul regjimit. Prandaj ngeli ne harrese.</p>
Plotesisht dakord.
<p>Plotesisht dakord.</p>
Katarakt, para se te flasesh
<p>Katarakt, para se te flasesh per Kadarene, me e pakta duhet ta lexosh ate. E pastaj te lexosh edhe ca punime kritike per vepren e tij. Po ti me mire lere fare ate pune, mos u merr me gjera qe nuk kupton!</p>
That's funny! Nga ta dijë ai
<p>That's funny!</p><p>Nga ta dijë ai zoteria se Kadare eshte nje inatçor i pandreqshem dhe shpirt vogel ?!</p><p>Ai njeh vetem romanet e Kadarese dhe jo atë personalisht. Kjo sepse ne perendim nuk merren me personin por me vepren.</p>
Fajin e kane ata qe kujtohen
<p>Fajin e kane ata qe kujtohen per keto gjera mbas 15 vitesh. Nuk eshte se u terhoq nga verejtjet prof Noeli.(sic thuhet ne disa gazeta)</p><p>Eshte thjesht per te sqaruar lexuesit nga disa shkrime te njerezve te paafte...</p>
une m,dnoj qe IK.ka qene
<p>une m,dnoj qe IK.ka qene disident shume i madh.Fale romaneve te tij(ku na doli IK.novelist?)ne shqipot u ndergjegjesuam bdhe shembem diktaturen bash kur diktatura ra vete.Keshtuqe ne duhet t'i japim IK.-se te gjitha medaljet e mundshme,qe nga urdheri Naim Frasheri i klasit te trete e deri tek medalja I.K. e klasit te pare per trimeri pas beteje.Diten qe IK.do dale e te thjeshtezoje heroizmin e tij biblik do arrijme te pranojme se ne kete dynja eshte e pamundur te jesh edhe hero edhe jetegjate,ndaj IK.ta kete parasysh kete frazen time te fundit.S'kam asgje me IK,e kam lexuar patjeter shume me gjate e shume me teper se fahri balliu,sa te di te mos ta urrej,por patjeter te ndihem i lire te them opinionin tim te pavarur.Nese"heroizmi"i IK ne epoken koministe mund te justifikohet,ky"heroizem"i sotem,sidomos heshtja per 21 janarin e bejne fajtor.Intelektuali i pavarur IK e ka te ndaluar te heshte sot,ndaj krimit shteteror te 21 janarit,ndaj vdekjes se 26 personave te Gerdecit,ndaj vjedhjes masive dhe korrupsionit,sidomos heshtja totale ndaj videos se ilir metes.Mjaft bere interesa o shkrimtar,se pasuria jote do jene dy lopata dhè,si per çdo rob te kesaj dynjaje,ndaj leri denglat e bjeru ne koke maskarenjve,ne mos ke njolla qe ke frike se mos ti nxjerrin sheshit.</p>
Add new comment