Një pushtim, që zgjat 450 vjet, nuk është më pushtim - thotë historiani gjerman për shqiptarët dhe shton diçka për Enver Hoxhën

Historiani gjerman, Peter Bartl u nderua në Tiranë me çmimin "Medalja e Mirënjohjes" nga Presidenti i Shqipërisë. Në mungesë të prof. Bartl-it medaljen e mori në dorëzim nga kryetari i shtetit, kolegu i tij, shefi i katedrës së albanologjisë në Mynih, Bardhyl Demiraj, për t'ia dorëzuar të dekoruarit në një ceremoni në universitetin e Mynihut. Bartl, për dhjetëra vite me rradhë ka bërë hulumtime e studime historike për Shqipërinë, mes të cilave, së fundi "Albania Sacra" për të cilin thotë: "Kam qenë shumë gjatë në arkivin e Vatikanit në Romë dhe prej aty vjen punimi me dokumentat arkivore kishtare, që përmbajnë shumë edhe mbi historinë jo vetëm kishtare, por edhe laike të shqiptarëve..". Në një intervistë dhënë radios DW në Gjermani, Bartl pyetet ndër të tjera për rishikimet e historisë shqiptare:
Profesor, a mendoni se historiografia shqiptare ka nevojë sot për të kompensuar, apo për të përmirësuar diçka?
Bartl: Për shembull sundimi turk paraqitej gjatë sundimit komunist, ashtu si edhe më përpara, si koha më e errët e Shqipërisë, gjë që nuk është krejt e drejtë dhe po punohet për ta korigjuar.
Po ai ishte një pushtim.. I padëshiruar...
Bartl: Një pushtim, që zgjat 450 vjet, nuk është më pushtim. Shqiptarët ishin pjesë përbërëse e perandorisë osmane. Ata kishin edhe pjesën e tyre në historinë osmane. Ky përfaqësim ishte i madh në proporcion me numrin e popullatës shqiptare. Më shumë se 30 vezirë të mëdhenj ishin me origjinë shqiptare. Dhe në kronikat osmane shpesh ndesh në ankesa, për arsye se këto vezirë të medhenj mbështesnin bashkëatdhetarët e tyre. Pastaj shqiptarët kanë qenë të përfaqësuar shumë në ushtrinë osmane. Ata kanë luajtur pa dyshim një rol dhe sipas mendimit tim është e gabuar që këto 450 vjet të fshihen nga historia e Shqipërisë dhe të bëhet, sikur shqiptarët s'kanë bërë asgjë tjetër, veçse të shkundnin nga vetja sundimin turk. Kjo ka qenë kështu vetëm pjesërisht.
Çfarë mbetet të bëhet? Në ç'fazë të historisë do të ishte urgjentisht e nevojshme të përqendroheshin studimet historiografike tani?
Bartl: Ajo që mbetet për të bërë, dhe që është e vështirë, është zbardhja e periudhës pas Luftës së dytë Botërore. Këtu është biografia e Enver Hoxhës, pastaj hartimi i politikës së brendshme shqiptare dhe i politikës së jashtme, e cila ka qenë shumë e lëvizshme. Kalimi nga dominanca jugosllave, tek ajo ruse dhe pastaj kineze dhe pastaj izolimi absolut. Këto janë të gjitha procese, të pastudjuara ende, për shkak të materialeve arkivore shqiptare (dosjet e sigurimit janë akoma të mbyllura). Nuk e di, nëse është pjekur koha, nëse duhet pritur edhe një brez, por për mendimin tim do të ishte e domosdoshme. Është shumë e vështirë që ta marrësh në dorë materalin arkivor të asaj kohe të sundimit komunist. - A.N.

Intervista e plotë tekst:
http://gazetadita.al/bartl-ne-shqiperi-e-pazbardhur-periudha...