sovjetiket

Në historinë tonë të shkurtër (të bërë lëmsh nga një mungesë e plotë e respektit për të vërtetën dhe nga një polarizim i skajshëm politik që nuk lejon tregime dhe analiza realiste të ngjarjeve), në shkurt kujtojmë dy krime të bëra nga shqiptarët ndaj shqiptarëve, të interpretuara në mënyra krejt të ndryshme nga pole të kundërta ideologjike. 

Mediat amerikane raportojnë për zbulimin e një prej shkencëtarëve të projektit Manhatan që spiunoi për sovjetikët.

Projekti në fjalë synonte krijimin e bombës atomike që ishte monopol i SHBA që nga hedhja e bombës së parë në vitin 1945 e deri kur sovjetikët detonuan bombën e tyre në vitin 1949.

Oscar Seborer, me pseudonimin Godsend, thuhet se u kaloi informacone sovjetikëve mes viteve 1944-1946 teksa punonte si inxhinier në projekt. Roli i Seborer është ekspozuar nga historianët Harvey Klehr dhe John Earl Haunes në revistën e CIA-s.

Spoti publicitar në fjalë evokon tranzicionin postsovjetik dhe siç mund të shihet është një përpjekje për të përcjellë një mesazh të thjeshtë dhe të kapshëm për masën e gjerë. Ndonëse u realizua në vitin 1997, ideja është e qartë: me çfarë gjëje pozitive mund ta asociojmë drejtuesin e një vendi, e cila të pranohet me konsensus, ndërkohë që për çështjet politike do të ketë përherë debate dhe ndasi? 

Për ndërhyrjen sovjetike në Afganistan është folur jo pak dhe në disa raste ajo është cilësuar si katalizator i përshpejtimit të rënies së vetë Bashkimit Sovjetik. Por në dy prezantime të fundit në media të dy prej protagonistëve të asaj lufte, jepen dy panorama krejt të ndryshme. Boris Gromov, gjeneral lejtnant, ish-komandant i kontigjentit sovjetik në Afganistan dhe Prinnci Turki Al Faisal, ish-shefi i shërbimeve sekrete saudite, kanë folur së fundmi për atë që ishte lufta e Afganistanit në perspektivën e detyrave dhe analizës së tyre.

Është shkruar disa herë se përmirësimi i marrëdhënieve me Jugosllavinë në fillim të viteve ’70 lidhej me kërcënimin rus që u lexua si shumë iminent sidomos pas ngjarjeve të Çekosllovakisë në vitin 1968. Në një përmbledhje publikuar në datën 4 dhjetor 2017 në faqen online të Wilson Center, kjo gjë konfirmohet tanimë nga burime diplomatike jugosllave të kohës së krizës së vitit 1971.

Mediat dhe institucionet ruse i kanë kushtuar vëmendje 95 vjetorit të George Blake, ish – agjenti i njohur i Luftës së Ftohtë, I cili kaloi në bashkëpunim me sovjetikët në vitet ’50. Agjencia “Tass” njofton se drejtori i shërbimit inteligjent të jashtëm rus, Sergey Naryshkin, ka uruar agjentin i cili mbush 95 vjeç dhe ka 52 vjet që jeton larg vendit të tij, Britanisë së Madhe.

Bashkimi Sovjetik ka realizuar sipërmarrjen hartografike më të madhe në historinë e njerëzimit. Fakti del në dritë nga një kërkim i një të apasionuari pas hartave, John Davies dhe Alexander Kent, gjeograf në Universitetin e Canterbury, të cilët kanë publikuar një libër me titullin: “Atlasi i kuq”. Librit i kushtohet vëmendje edhe nga National Geographic, që sjell edhe disa foto nga realizimet e kartografëve sovjetikë që përfshijnë në harta hollësi thuajse të paimagjinueshme për rrjetin urban, rrugor deh gjeografik.

Fillimi i muajit gusht është i lidhur detyrimisht me dy data që janë përcaktuese në emërtimin e epokës që nisi pas vitit 1945: era bërthamore. Kjo pasi më 6 gusht dhe 9 gusht të vitit 1945, ShBA lëshoi dy bombat e para bërthamore në qytete japoneze të Hiroshimës dhe Nagasakit. Qindra mijëra të vdekur në vetëm dy lëshime bombash që ishin vetëm disa kilotonë.

Alkooli është një pije e dëmshme për shëndetin. Këtë e dëgjojmë përherë, por nuk ndodh përherë që shteti të angazhohet në fushatë kundër këtij vesi. Edhe në Shqipërinë e kohës së atij që sot quhet komunizëm, propaganda edukative në këtë drejtim, ndalonte në këshilla për “të prekurit”, në ndëshkime, apo në kritika të hapyra që binin ndesh me atë që quhej morali komunist.

“Bezbozhnik” – Ateisti. Kështu quhej gazeta sovjetike që publikonte karikaturime të tilla për fenë dhe profetët e saj. Bashkimi Sovjetik adoptoi ateizmin, por ky ateizëm nuk ka gjë të përbashkët me pastrimin që ndodhi në Shqipëi, për shkak të madhësisë së ndryshme të të dyja vendeve, por edhe për shkak të traditës së madhe dhe të ngulitur fetare të rusëve dhe popullsive të tjera në atë vend të madh.