referendumi

Telavivi zyrtar po lobon te fuqitë e mëdha për njohjen e referendumit kurd për shkëputje nga Iraku. Lajmi raportohet nga media iraniane “PressTV”, sipas të cilit burime izraelite flasin për përpjekje të kryeministrit Beniamin Netanyahu pranë kancelares gjermane Angela Merkel, presidentit rus, Vladimir Putin, por edhe pranë autoriteteve franceze. Sipas këti televizoni insistimi izraelit bëhet në kontekstin e përparimit të milicisë Shiite të Irakut në zonat e kurdëve peshmerga që po humbasin terren.

Duket se po jetojmë në kohën e antireferendumeve. Katalonja është një rast që po menaxhohet brenda suazës europiane, por referendum i kurdëve në Irak rrezikon të shpërthejë në një konflikt të armatosur që mund të përfshijë disa shtete.

Kundër kurdëve formalisht janë edhe amerikanët në këtë lëvizje, ndonëse ata janë aleatë me njëri-tjetrin dhe duket disi e pabesueshme që kurdët të kenë vepruar për llogari të vet. Në realitet kundër aspiratës së kësaj popullsie janë Irani dhe Turqia, dy vendet kryesore joarabe në Lindjen e Mesme.  

Spanja po vihet në vështirësi serioze politike pas referendumit të Katalonjës. Ndonëse me një përkrahje të qartë nga Bashkimi Europian, që u shpreh kundër referendumit për pavarësi, Madridi zyrtar po paguan faturën e ndërhyrjes policore dhe dhunë joproporcionale dhe thuajse të pajustifikueshme ndaj qytetarëve që donin të shpreheshin me votë. Kreu politik i Katalonjës deklaroi ditën e dytë pas referendumit se ai nuk donte një shkëputje dramatike me Spanjën, por një marrëveshje të re bashkëjetese.

Komisioni Evropian e konsideron ilegal referendumin e Katalonjës dhe kujton se nëse do të mbahej një referendum legjitim dhe rezultati do të ishte në favor të pavarësisë, atëherë kjo do të thoshte se ky territor i veçantë do të ishte jashtë Bashkimit Evropian.
Në të njëjtën kohë, zëdhënësi i Komisionit theksoi se dhuna nuk mund të jetë një mjet për të zgjidhur dallimet politike dhe se Komisioni ka "besim në udhëheqjen e kryeministrit Rahoy" për të menaxhuar këtë proces të vështirë në respekt të plotë të Kushtetutës spanjolle.

Katalonja votoi në masën 90% pro shkëputjes nga Spanja dhe pavarësimit të saj. Ndonëse Madridi zyrtar nuk e njeh referendumin, gjatë të cilit mbetën të plagosur rreth 840 persona dhe ku dhuna policore ishte prezente, katalonjasit shpresojnë se pavarësia është afët. Lideri i tyre, Carles Puigdemont citohet të jetë shprehur se vota e njerëzve përcakton rrugën drejt pavarësimit të plotë. Sipas tij 90% e 42.3% të zgjedhësve që morën pjesë u shprehën pro.

Referendumi i Katalonjës ka nxjerrë në pah edhe pasigurinë e Europës së bashkuar. E trumbetuar pas fitores së Trump dhe Brexit si kampione e liberalizmit, kështjellë e demokracisë, Europa e Merkel dhe ndoshta edhe Macron, sot ka heshtur për dhunën e ushtruar nga policia spanjolle. Është një dhunë që siç mund të shihet nga pamjet ka brenda edhe sentimentin e spanjollit ndaj katalonjasit, përveç se ndjenjën e detyrë.

Referendumi i kurdëve të Irakut, ku 93% e pjesëmarrësve u shprehën pro pavarësisë së rajonit deri më tani autonom, ka krijuar një gjendje tensioni dhe pasigurie. Në planin ndërkombëtar deri më tani vetëm Izraeli e ka njohur aktin e kurdëve, ndërkohë që të paktën tre shtete të rajonit, Turqia, Irani dhe Iraku, janë shprehur kundër tij. Kjo ka arsyet e veta, pas në të trija këto shtete, ka popullsi kurde që mund të kërkonnë t’i bashkohen pjesës tjetër që ka votuar. Dhe që këtej probleme serioze do të lindnin në të tri vendet. 

Dy ditë pas referendumit për pavarësi të organizuar nga autoritetet kurde në veri të Irakut, parlamenti irakian miratoi një rezolutë që i bën thirrje kryeministrit Haider al-Abadanit për të dërguar trupa në qytetin e kontestuar të Kirkukut dhe të mbajë në mbikqyrje puset e naftës.

Kirkuk i përkiste territorit të qeverisjes lokale kurde, por u qeveris nga Bagdadi deri në verën e vitit 2014, kur ra në duart e shtetit islamik. Luftëtarët kurdë (Peshmerga) e çliruan atë, duke i penguar xhihadistët që të kapnin puset e naftës.

Teksa  manovrat e vazhdueshme të ushtrisë turke në kufirin me Irakun nxjerrin në pah shqetësimin e Ankarasë për referendumin që autoritetet e Kurdistanit kanë njoftuar për të hënën e ardhshme, Erdogan ka kërcënuar kurdët e Irakut me sanksione ekonomike.

Duke folur në Asamblenë e Përgjithshme të OKB-së, presidenti turk i bëri thirrje qeverisë lokale të Masud Barzanit të anulojë referendumin, duke argumentuar se referendumi do të hapë një cikël të ri të konflikti dhe jostabiliteti në Lindjen e Mesme.m"Mos filloni një proces që do t'ju privojë edhe nga ato që keni"-deklaroi Erdogan.

Turqia ka bërë thirrje ndaj Qeverisë Rajonale të Kurdistanit për referendumin e njoftuar nga kjo e fundit pëër shpalljen e pavarësisë.