monumentet

Një udhëtim virtual nëpër monumentet e pas Luftës së Dytë Botërore në ish-Jugosllavi. Wilson Center organizoi një bashkëbisedim online me Donald Niebyl, shkrimtar i pasionuar pas historisë dhe udhëtimeve. Niebyl flet për disa monumente në veçanti, simbolikën e tyre, stilin arkitekturor dhe shkrirjen me mjedisin ku janë vendosur.

Richard Byrne - moderator

Donald Niebyl – autor “Spomenici Monument Database”

Heqja e vijës kufizuese 100 metra për ndërtimet pranë monumenteve të kulturës ka nxitur debat në opinonin publik për ndërtime pranë objekteve të mbrojtura dhe favorizime klienteliste. Por, drejtoresha e AKPT-së, Adelina Greca mohon një lajm të tillë, duke sqaruar se distanca ruhet dhe mbrohet ligjërisht nga një urdhër i Ministrisë së Kulturës i lëshuar në vitin 2015. Sipas saj, rishikimi i nenit është bërë për të shmangur mbivendosjet. TemaTV

Televizioni Publik Shqiptar ka shtruar sot për diskutim një temë që mbetet e nxehtë në Shqipëri: ndërtimi i kullave në Tiranë. Me ardhjen në krye të Bashkisë të Erjon Veliajt, u sanksionua parimi se kullat racionalizojnë më mirë territorin duke kërkuar shtrirje në hapësirë. TVSh-ja sjell në vëmendje një deklaratë të tetorit 201 të kreut të Bashkisë Erjon Veliaj, që cilëson të drejtën kushtetuese për zhvillimin e pronës, ndërkohë që nga kjo e thënë në praktikë është ecur shpejt.

Këto kartolina me ngjyra paraqesin pamje të Romës së vitit 1890, kryesisht të monumenteve antike të saj, që janë kaq të famshme në të gjithë botën.  Kanë kaluar më shumë se 120 vjet dhe Qyteti duket sikur ka qenë aty përjetë. Ngjyrat janë realizuar me teknikën fotokromatike që i shton ngjyra artificiale fotografive bardh e zi. Në këtë rast duken thuajse natyrale. 

Pas Luftës së Dytë Botërore në Poloni është ndërtuar një numër i madh monumentesh të periudhës sovjetike. Rreth 200 objekte vazhdojnë të ekzistojnë. Tani ato duhet të zhduken. Historiani Pawel Ukielski nga Instituti polak i Kujtesës Kombëtare do të kishte preferuar që simboli më i madh i periudhës sovjetike në Poloni, Pallati i Kulturës të rrëzohej. Ndërtesa e lartë prej 231 metrash është që prej viteve '50 qiellgërvishësi më i lartë i vendit dhe për shumë vetë halë në sy. Në atë kohë ishte edhe ish-ministri i Jashtëm Radoslaw Sikorski që u shpreh për rrëzimin e tij.

Ministrja e Kulturës, Mirela Kumbaro ka justifikuar në këtë mënyrë mungesën e tranparencës për projektin e dhënies me qira të monumenteve të Kulturës. "Më lejoni gjithashtu të sqaroj se ky akt, pra një udhëzim, nuk përfshihet në aktet ligjore apo nënligjore, të cilat i nënshtrohen ligjit nr. 146/2014 “Për Njoftimin dhe Konsultimin Publik”.

Partia Demokratike nxori sot në një deklaratë për shtyp, zëdhënësen e vet, Ina Zhupa, e cila bëri një denoncim të ri. Tha Zhupa: “Pasi ka shtënë në dorë çdo vend pune, çdo tender, çdo licensë, çdo tokë e truall, çdo plazh, çdo burim fitimi, me dekret të posaçëm të Edi Ramës, Koço po bëhet gati të fusë në kthetra dhe kalanë e Porto Palermos, dhe kjo është arsyeja pse Ministria e Kulturës vendosi ti japë me qira këto objekte të trashëgimisë kulturore”. Ministria e Kulturës ka paraqitur një projektligj për këtë çështje.

Sot ministrja e Kulturës, Mirela Kumbaro, prezantoi projektligjin e ri për “Trashëgiminë kulturore”(http://www.gazeta-shqip.com/lajme/2016/03/24/kumbaro-monumentet-e-kultur...). Thelbi është vendosja e modelit Partneritet Publik Privat në këtë fushë, ku siç tha ministrja është e pamundur, “sado fonde që të jepen” që të menaxhohen monumentet.

Inxhinieri, arkeologu dhe restauratori Gjergj Frashëri prej kohësh është antagonist me strukturat e trashëgimisë shqiptare. Për hir të së vërtetës, në çdo moment ka mundur të përshfaqë mendimet e tij, por edhe të kritikojë me gishtin tregues, ata që ai mendon si përgjegjës të kësaj rrëmuje që po ndodh, dhe që po e pengon realisht evidentimin e trashëgimisë sonë. Akuzon gërrmuesit klandestinë, Ministrinë e Kulturës, ASHA, Institutin e Monumenteve por edhe Forumin e Trashëgimisë (intervistuesi ka qenë vetë anëtar i saj në muajt e fundit).