letersia

Shkenca dhe aftësia krijuese e njeriut e afirmuar sidomos në arte. Një temë e “kohëve tona” që synon të shpjegojë misterin e artit njerëzor si interpretim i realitetit. Profesori i letërsisë në Universitetin e Pizës, Alberto Casadei, flet në një intervistë për “Avvenire” mbi këtë ndërthurje. Të njohësh njeriun dhe biologjinë e tij si premisa të krijimit që po ashtu mban vulën e tij. Libri “Biologjia e letërsisë” hulumton këto aspekte “moderne”, të cilave në fakt njeriu i ka shpërfaqur me veprat e artit që mbetet antropocentrik në të gjitha manifestimet e veta.

Nobelisti i letërsisë për vitin 2017, Kazuo Ishiguro, ka folur me mediat pas një banketi të zhvilluar në Stoklohm më 10 dhjetor. Ishiguro ka lindur në Nagasaki, por u zhvendos herët në Britaninë e Madhe. Ai vlerësohet si një ndër shkrimtarët më të mirë të letërsisë anglisht dhe siç thotë vetë në formimin e tij, Japonia ka ndikuar për të ndryshuar pikëvështrimin si pasojë e dy p[rindërve të vet.

Më poshtë pjesë nga biseda me mediat:

Vendi i tij i lindjes

Epoka dixhitale mundëson plebishitin e të gjithëve edhe për çështje “ngushtësisht” për ekspertët siç është Nobeli për Letërsinë. Gazeta italiane “Corriere Della Sera” publikon një votim online për kandidatët e preferuar nga lexuesit italianë dhe duhet thënë se në zgjedhjen e tyre dominon emri i Philip Roth. Japonezi Huraki Murakami është një tjetër i preferuar i italianëve bashkë me Elena Ferrante dhe Don DeLillo, shkrimtar amerikan. Në votim duket edhe emri i Ismail Kadaresë, por nga votues shqiptarë.

Kandidati i PS-së në Gjirokastër, ish-ministër i Pushtetit Vendor, Bledi Çuçi, poston sot në Facebook këtë status: 

Në vitin 2016, në Shqipëri, janë botuar 851 tituj. Krahasuar me vitet paraardhëse, shifrat janë pak a shumë të përafërta, ose thënë ndryshe “asgjë e re nga fronti i librave”:

– 856 tituj në 2015

– 954 tituj në 2014

– 819 tituj në 2013

“Lulja e Diellit” është një tregim gjysmë autobiografik Simon Vizentalit, i atij që, si asnjë tjetër, ndoqi pas lufte kriminelë nazistë të fshehur kudo nëpër botë dhe ia dha drejtësisë. Është shkruar jo thjesht për të treguar një ngjarje makabre, por edhe për të hapur një diskutim të gjerë mbi krimin, ndëshkimin apo mundësinë e faljes së kriminelëve politikë dhe ideologjikë, apo kriminelëve në përgjithësi.  

Bob Dylan, fitues i Nobelit për letërsinë për vitin aktual, ka thyer heshtjen dhe ka deklaruar se do të jetë në ceremoninë e Stokholmi. Gazeta britanike “The Telegraph” shkruan se këngëtari amerikan ka shprehur gëzim për çmimin e madh. Dylan thotë se ka qenë e papritur marrja e çmimit, ose përzgjedhja e tij, ndonëse për disa vite ai ka qenë në listën e kandidatëve. Ky është reagimi i parë i fituesit pas shpalljes së çmimit, duke hequr kështu çdo dyshim për pranimin e tij.

Në letërsinë shqipe, sikurse e kemi përmendur më parë, romani autobiografik ka traditë modeste. Nëse do të na duhej të pranonim kritere rreptësisht të përcaktuara për romanin autobiografik, në letërsinë shqipe nga të paktët romane që klasifikohet menjëherë si i tillë është “Ridënimi”, i F.Lubonjës.

Një ese e pabotuar e shkrimtarit Arjan Leka mbi gjurmë të dadaizmit në revistat shqiptare të viteve ’30-’40, si dhe në revistën Nëntori të cilat ndikuan që modernizmi të mos mbërrijë; një përkthim nga libri i Isadora Dunkan mbi impresionet e vizitës së saj në Shqipëri; si dhe një dedikim letrar nga Luan Rama, të sjella dhe në romanizmin e librit “Santa Quaranta”

Dadaizmi u ndal në Shqipëri

Nikollaj V. Gogol ka qenë ndoshta nën mbërthimin e fare pak prej frutit të skizofrenisë kur shkroi tregimin “Hunda”, ose i shtrënguar vetmevete për të qenë shkrimtari më i mrekullueshëm që Rusia mund të piqte prej pemës së saj. Një shkëputje nga realiteti apo një tallje në trajtën e një soditjeje letrare? Ç’mëton të jetë “Hunda”? Një proverb arab thotë se, “Hunda mbetet një pjesë e jotja, edhe në qoftë se të është prerë”, por ja që në tregimin tonë kjo hundë nuk është prerë; kjo hundë ka mbathur këpucët dhe ka ikur, po po, ka ikur vet. E përse vallë?