letersia

Në një fragment të biografisë së tij mbi Stanislaw Lem, autori Wojciech Orlinski hedh një vështrim mbi “gjënë ndoshta më të çuditshme që i ndodhi Lemit në vitet ‘70”.

Cilësia e përkthimeve pas ’90-ës është dëmtuar dhe kjo lidhet me mangësi në formimin kulturor dhe gjuhësor të përkthyesit. 

Përveç kësaj mungesa e një politike kulturore në fushën e përkthimit dhe librit ka sjellë mungesë serioziteti përsa i përket përkthimit të veprave letrare në gjuhën shqipe.

Letërsia e Kosovës dhe letërsia e Shqipërisë për një periudhë të gjatë kohore janë zhvilluar në rrethana të ndryshme politike, kulturore, letrare, kështu që, shikuar nga perspektiva e sotme mund të themi se tashmë është pranuar ideja se kishim të bënim me një letërsi, por me dy përvoja të ndryshme letrare.

Academia suedeze ka vendosur të shtyjë dhënien e çmimit Nobel për letërsinë për vitin 2018. Njoftimi është bërë nga vetë academia e cila deklaron se ka patur mbështetjen edhe të fondacionit Nobel për këtë vendim që është marrë pas skandalit seksual që ka njollosur akademinë.

Vendimi i tanishëm erdhi në dritën e largimeve nga academia dhe rënies së besimit ndaj saj

thuhet ndër të tjera në njoftimin për shtyp.

“Braktisa universitetin për të jetuar me gazetari dhe letërsi, pa patur nevojën për të mësuar, i udhëhequr nga një frazë që kam lexuar nga Bernard Show”. Kështu shkruante Gabriel Garcia Marquez, një nga romancierët më të mëdhenj të shekullit të 20. Ai u lind në vitin 1928 në Arakataka, fshat bregdetar në Kolumbi ku u rrit nga gjyshërit e nënës.

Shkenca dhe aftësia krijuese e njeriut e afirmuar sidomos në arte. Një temë e “kohëve tona” që synon të shpjegojë misterin e artit njerëzor si interpretim i realitetit. Profesori i letërsisë në Universitetin e Pizës, Alberto Casadei, flet në një intervistë për “Avvenire” mbi këtë ndërthurje. Të njohësh njeriun dhe biologjinë e tij si premisa të krijimit që po ashtu mban vulën e tij. Libri “Biologjia e letërsisë” hulumton këto aspekte “moderne”, të cilave në fakt njeriu i ka shpërfaqur me veprat e artit që mbetet antropocentrik në të gjitha manifestimet e veta.

Nobelisti i letërsisë për vitin 2017, Kazuo Ishiguro, ka folur me mediat pas një banketi të zhvilluar në Stoklohm më 10 dhjetor. Ishiguro ka lindur në Nagasaki, por u zhvendos herët në Britaninë e Madhe. Ai vlerësohet si një ndër shkrimtarët më të mirë të letërsisë anglisht dhe siç thotë vetë në formimin e tij, Japonia ka ndikuar për të ndryshuar pikëvështrimin si pasojë e dy p[rindërve të vet.

Më poshtë pjesë nga biseda me mediat:

Vendi i tij i lindjes

Epoka dixhitale mundëson plebishitin e të gjithëve edhe për çështje “ngushtësisht” për ekspertët siç është Nobeli për Letërsinë. Gazeta italiane “Corriere Della Sera” publikon një votim online për kandidatët e preferuar nga lexuesit italianë dhe duhet thënë se në zgjedhjen e tyre dominon emri i Philip Roth. Japonezi Huraki Murakami është një tjetër i preferuar i italianëve bashkë me Elena Ferrante dhe Don DeLillo, shkrimtar amerikan. Në votim duket edhe emri i Ismail Kadaresë, por nga votues shqiptarë.

Kandidati i PS-së në Gjirokastër, ish-ministër i Pushtetit Vendor, Bledi Çuçi, poston sot në Facebook këtë status: 

Në vitin 2016, në Shqipëri, janë botuar 851 tituj. Krahasuar me vitet paraardhëse, shifrat janë pak a shumë të përafërta, ose thënë ndryshe “asgjë e re nga fronti i librave”:

– 856 tituj në 2015

– 954 tituj në 2014

– 819 tituj në 2013