kushtetuta

Më 14 mars 2009 Komisioni i Demokracisë Nëpërmjet Ligjit i Këshillit të Evropës, i quajtur Komisioni i Venecias, shpalli një Opinion jo-Detyrues, të quajtur Amicus Curiae, në përgjigje të kërkesës së Gjykatës Kushtetuese shqiptare për çështjen e referendumit sipas Nenit 150, që ndodhet para saj për gjykim.

Sot në debatin për reformën në drejtësi, deputeti i Partisë Demokratike, Arben Ristani, i është përgjigjur qëndrimit të deputetit të Partisë Socialiste, Pandeli Majko, për idenë e referendumit për reformën në drejtësi. Sipas tij, kjo gjë është e pamundur, pasi në referendum duhet të marrin pjesë jo më pak se 2 milionë e ca votues. “Ju e dini se në zgjedhjet tona marrin pjesë vetem 1 milion e gjysmë zgjedhës dhe këto idetë e referendumit janë maskime dhe ballo me maska,” tha Ristani.

Kushtetuta e Shqipërisë, në bazë të nenit 177 të saj, mund të ndryshohet vetëm në qoftë se të paktën 2/3 e parlamentarëve bien dakord për ndryshimin e saj. Ata, po të duan, ndryshimin mund t’ia paraqesin sovranit popull për miratim në një referendum, ose thjesht e fusin në fuqi menjëherë pas dekretimit nga Presidenti i Republikës.

Çështja e burimit të të drejtave të njerëzve, e asaj se çfarë janë ato, ka qenë një nga diskutimet më të thekshme në gjithë mendimin filozofik dhe politik që në Greqinë e vjetër e deri më sot. Më së shumti, diskutimet janë dominuar nga mendime: njëri që thotë se çdo njeri ka në mënyrë të natyrshme disa të drejta të patjetërsueshme dhe tjetri që thotë se njerëzit nuk kanë të drejta të vetvetishme, por të drejtat që ka një individ, i jepen atij prej shoqërisë.

Komisioni i Venecias ka publikuar opinionin e vet, të ndërmjetëm, lidhur me propozimet e Parlamentit shqiptar për amendamentet kushtetuese të nevojshme për reformën e sistemit të drejtësisë. Pavarësisht sesi është interpretuar nga partitë politike në Tiranë, Komisioni nënvizon se pas konsultimit që aktorët në Tiranë do të bëjnë mes këtij opinioni dhe ndryshimeve të propozuara, do të publikohet një opinion final. Prapartitë parlamentare dhe komisioni përkatës do të duhet të pasqyrojë vërëjtjet e bëra nga KV e mandej ta dërgojë atë për një rishikim final.

Nuk kam dëshirë të fokusohem shumë tek trajektorja nga lartë-poshtë e problemeve, se sa tek trajektorja nga poshtë-lartë dhe nga majtas-djathtas dhe anasjelltas. Nuk janë të largëta shqetësimet në një vend ku, nga më i rëndësishmi i personaliteteve tek më patetiku i fukarenjve, preferojnë që kohën produktive, atë kohë që u përket atyre, përpos ngarkesave të rutinës së gjithsecilit, ta shpenzojnë vetëm duke u gostitur. Ky është argëtimi dhe qëllimi i padiskutueshëm i qënies: Ngop barkun!

Ekipi i Reformës në Sistemin e Drejtësisë ka për një ndërhyrje shumë të gjerë në Kushtetutë, ndërhyrje e cila, në qoftë se do të aprovohet, ka për të ndryshuar pjesë të rëndësishme të dokumentit themeltar të shtetit. Ajo që bie në sy që në fillesë është se hartuesit janë të privuar nga një model teorik dhe praktik i besueshëm dhe kjo provohet shumë thjesht nga zhbalancimi doktrinar i modelit të propozuar. Me këtë rast ngrihen disa pikëpyetje:

Partia Demokratike ka shpërndarë sot opinionin e ekspertëve të saj për reforën në Drejtësi që burojnë nga ndryshimet në Kushtetutën e Shqipërisë. Materiali, i përgatitur nga Enkelejd Alibeaj dhe Gazmend Bardhi, merr në shqyrtim pikat e propozuara nga shumica një për një dhe parashtron vërejtjet e veta, drejtuar këto Komisionit të Venecias dhe selive diplomatike në Tiarnë.

S’ka më dyshime që në fund të këtij viti Kushtetuta e Shqipërisë do të ketë ndryshuar. Në "Vizion Plus" kryetari i Komisionit te Posaçëm për Reformën në Drejtës,i Fatmir Xhafaj, sqaron se me fillimin e sesionit ndërhyrja ne ligjin themeltar të shtetit do te jetë parësore, pasi ekspertet po punojnë për ketë reforme prej 9 muajsh. Por sipas tij ndryshimet në kushtetute nuk do të prekin vetëm kapitujt e nenet që kanë të bëjnë me institucionet e drejtësisë por do të rregullohen edhe problematika që janë shfaqur gjatë kohëve të fundit.

“Partia Demokratike do të bashkojë votat me shumicën për të ndryshuar Kushtetutën, vetëm në rast se reforma në drejtësi nuk do të përdoret si karrem për të kontrolluar sistemin”. Kjo është deklarata e kreut të grupit parlamentar demokrat Edi Paloka dhënë për “OraNews”. Sipas tij,