Kroacia

Fërkimet serbo – kroate reflektohen edhe në mediat respektive, ku rast pas rasti nuk mungojnë ironizimet dhe ekspozimet stigmatizuese. Kësaj radhe është presidentja kroate, Kolinda Grabar-Kitarovic e cila gjatë një interviste me gazetën “Danas” ka bërë një lapsus, nga ata për të cilët thuhet se “vete gjuha ku dhemb dhëmbi”.

Tensionet mes Serbisë dhe Kroacisë kanë arritur një tjetër moment kritik, pasi Agjencia Serbe e Informacionit dhe Sigurisë ka arrestuar një qytetar me shtetësi serbe dhe kroate, i cili akuzohet për spiunazh për favor të Zagrebit zyrtar.

“B92” referon ndërkohë një portal kroat, “index.hr”, sipas të cilit, personi në fjalë ka jetuar deri në vitet ’90 në Kroaci e mandej është zhvendosur në Serbi.

Marrëdhnëiet serbo-kroate janë acaruar shumë së fundmi, aq sa nuk po mungojnë as terma që kujtojnë luftën. Përveç çështjes “Stepinac”, që është de facto revizionim i të shkuarës naziste të Kroacisë, së fundmi disa deklarata të Presidentes kroate, Kitaroviç, sipas së cilës operacioni “Stuhia” në vitin 1995, ishte etikisht i pastër dhe i shkëlqyer, kanë provokuar edhe më shumë gjakrat.

Delegacioni i Bashkimit Europian në Tiranë ka shpërndarë një deklaratë për shtyp përmes së cilës përcjell versionin e vet të deklarimit të pasurisë së ambasadores Romana Vlahutin, për të cilën u shkrua dje në media.

Çështja “Stepinac” ka sjellë tensionim të raporteve serbo-kroate. Vendimi i një gjykate kroate për të rrëzuar vendimin e gjyqit jugosllav të vitit 1946 për dënimin e peshkopit të Zagrebit Alojzije Stepinac, si bashkëpunëtor i fashizmit dhe nazizimit dhe pjesëmarrës dhe organiztaor i konvertimeve me forcë të serbëve ortodoksë, është vlerësuar nga Beogradi zyrtar si një hap mbrapa dhe me pasoja. Në këtë kuadër, Ministria e Jashtem serbe, i ka dërguar në notë proteste Zagrebit përmes së cilës kujton se OKB dhe BE-ja e ndalon restaurimin e ideologjive fashiste dhe të fashizmit.

Një vendim i një gjykate kroate për të anulluar pas vdekjes vendimin e dënimit me 16 vjet burg të peshkopit të Zagrebit, Alojzije Stepinas, ka ricikluar debatin dhe tensionin mes Serbisë dhe Kroacisë.

Kroacia dhe Britania e Madhe kanë refuzuar edhe njëherë çeljen e negociatave të anëtarësimit mes Serbisë dhe Bashkimit Europian. “Kroacia veproi kështu për arsye thelbësore, ndërkohë që Britania për arsye teknike të lidhura me situatën e daljen nga BE-ja”, raporton  “B92”. Kroacia ka kundërshtuar pasi i përmbahet qëndrimit të vet për krimet e luftës dhe përgjegjësisë së Serbisë në luftën në ish-Jugosllavi si dhe kërkesave për minoritetin kroat. 

Presidentja e Kroacisë Kolinda Grabar-Kitarovic dhe Kryeministri i Serbisë, Aleksandar Vuçiç kanë nënshkruar një deklaratë në Suboticë të Vojvodinës për avancimin e marrëdhënieve dhe zgjidhjen e çëshjeve të hapura ndërmjet dy vendeve. Dy liderët u takuan në mënyrë simbolike mbi një urë në lumin Danub që i lidh dy vendet.
Grabar –Kitarovic dhe Vucic kanë thënë se do të synojnë të përmirësojnë raportet që janë tensionuar kohëve të fundit edhe për shkak të bllokadës që po i bën Kroacia rrugës së Serbisë drejt BE’së.

Serbia di përherë të çajë rrugën në korridoret e ndërlikuara të diplomacisë dhe e ka treguar këtë edhe së fundmi me një marrëveshje me Brukselin për hapjen e kapitullit 23 në negociatat e hyrjes së saj në BE? Deri më tani kjo marrëveshje ka qenë e blokuar nga qëndrimi i Kroacisë, por BE-ja ndan disa konsiderata të rëndësishme për pozicionin dhe qëndrimin e Serbisë, ndaj ka hapur derën.

Koalicioni qeverisës në Kroaci ka tërhequr vëmendjen për një prirje nacionaliste të ngjashme me atë që haset aktualisht në Hungari. Njësoj si kjo e fundit, edhe Kroacia bën pjesë ndër ato vende që kanë traditë në instalimin e regjimeve nacionaliste, të përfshira madje në krime si në rastin e Luftës së Dytë Botëore. Duket se cikli po mbyllet dhe retorika po riadaptohet në formën e një shpagimi historik, por edhe ndoshta pse alternativat e tjera janë diskredituar.