Kadare

Ismail Kadare i është drejtuar me një letër nga Parisi ambasadores se BE-së në Tiranë, Romana Vlahutin pas artikullit të Kastriot Myftarajt që stigmatizonte diplomaten kroate si zbatuesen e një plani sorosion për Jugosllavinë e re dhe ku thoshte se vrasja e saj nuk do ishte një akt terrorist por një akt në mbrojtje të atdheut. Kadare në letrën e tij shpreh keqardhjen për mosmirënjohjen që sipas tij Vllahutin po ndesh nga shqiptarët dhe nuk nguron t’i thotë se do t’i ulej në gjunjë për t’i kërkuar falje.

E nderuara Zonjë,

Realizmi socialist që nga lindja e vet si rrymë letrare ka qenë një rrymë e panatyrshme, sepse duke u imponuar nga ideologjia bolshevike dhe nga shteti totalitar sovjetik, në plan të parë e ka pasur imponimin e diktatit ideologjik mbi artin, e jo përjetimin dhe afirmimin e vlerave estetike. Objektivi kryesor i realizmit socialist, që nga akordi ndërmjet Stalinit e Gorkit në vitin 1932, për konstituimin e një modeli normativ letrar, ishte glorifikimi i socializmit dhe i atdheut ku ai u instalua për herë të parë dhe denoncimi i armiqve të socializmit e të BRSS-së.

Shkrimtari Ismail Kadare ka marrë një qëndrim publik për ato që i quan denoncime politike të Fatos Lubonjës ndaj tij në gjyqin e Todi Lubonjës. Përmes një letre drejtuar botuesit të gazetës “Mapo”, Kadare e cilëson sjelljen e Lubonjës të dënueshme dhe shprehet i shqetësuar për një lloj tolerance që sipas tij është shfaqur ndaj akteve të tij. Më poshtë teksti ashtu siç publikohet sot në “Mapo“

Përgjigje për zotin Henri Çili

Ismail Kadare nuk e ka fshehur indinjatën mbi përfundimet e një studimi të OSBE-së, sipas të cilit rreth 53 për qind e shqiptarëve kanë nostalgji për komunizmin. Në në një intervistë për konica. al ai thotë se ky sondazh ngre pikëpyetje mbi vërtertësinë dhe qëllimet për të cilat është bërë.

“Pas muajve të pare të vitit 1984, Enver Hoxha nuk doli më në publik me pretekstin e shkruarjes së kujtimeve. Ishte e qartë se ai ishte i sëmurë dhe ishte i paaftë të luante rolin e tij si udhëheqës. Ramiz Alia mori në dorë punët e shtetit i vëzhguar rreptë nga Nexhmija.

Ai është i famshëm në të gjithë botën. Romani i tij më i njohur, “Z, orgjia e pushtetit”, është përkthyer në 32 gjuhë të botës, dhe filmi i bujshëm me të njëjtin emër, me Iv Montanin e Irenë Papasin, fitoi dy çmime Oskar, si dhe shumë çmime ndërkombëtare. Por kurrë vepra e tij nuk qe botuar në gjuhën shqipe.

Franca i akordoi Ismail Kadaresë Urdhërin e Lartë Kombëtar “Komandant i Legjonit të Nderit”. Titulli iu dorëzua shkrimtarit të njohur shqiptar nga presidenti francez  Francois Holande në një ceremoni të organizuar në Pallatin Elize.  Urdhëri “Komandant i Legjionit të Nderit” për Ismail Kadarenë u shpall në 1 janarin e 2016-ës.Ky urdhër është ndër më të rëndësishmit në vlerësimin që shteti i Francës i bën personaliteteve në fusha të ndryshme. Në gjininë e letrave  e meritoi Ismail Kadare dhe francezi Michel Tournier.

Ismail Kadare ka dhënë një intervistë për revistën “Symbol” ku flet për disa çështje që lidhen kryesisht me letërsinë. Kadare është pyetur edhe për qëndrimin e intelektualëve shqiptarë ndaj radikalizmit fetar, që lexohet si një qëndrim i heshtur. Kadare e merr këtë çështje dhe e vendos në një plan të përgjithshëm që zë fill që me pedagogjinë e Rilindjes. “Ka shumë heshtje për të cilat qortohen intelektualët e sidomos njerëzit e letrave në Shqipëri. Qortimet shpesh janë të drejta, por jo përherë. Qëllimi i parë dhe kryesor i një letërsie është të përkryejë vetveten.

Mund të gdhendet marrëdhënia Gjirokastër- Kadare, që shpesh perceptohet e largët dhe e ftohtë, por që në brendi përcjell të kundërtën? 80- vjetori i lindjes së shkrimtarit e realizoi këtë, në një logo unike, të gdhendur në argjend. Logoja e realizuar nga Bashkia Gjirokastër për personalitetet e larta, familjen Kadare dhe miqtë e tij, tregon një libër të hapur, a thua se vërtet Gjirokastra është pjellë e imagjinatës dhe krijimit, sikurse Kadare e përshkruan në “Kronikë në gur” dhe mbiemri Kadare i shkruar nga vetë shkrimtari në autografe.

Shkrimtari i njohur Ismail Kadare thotë se ka mbetur i habitur nga festimet për ditëlindjen e tij. “Ka miq të mitë që nuk kënaqen me asgjë, se thonë se duhej bërë më shumë. Por jo, nuk jam dakord. Është bërë shumë për mua, madje edhe ndjeva një lloj habie,” thotë shkrimtari në një telefonatë nga Parisi pë gazetën Panorama. Kadare shpreh edhe keqardhjen që askush nuk u kujtua për përvjetorin e vdekjes së Heroit tonë Kombëtar, Skënderbeut. “Vetëm pak ditë më parë ishte përvjetori i vdekjes së Skënderbeut, në datën 17 janar. Vetëm ditën e vdekjes i njohim atij.