Gjykata Kushtetuese

Vendimi i Këshillit të Ministrave nr.708 i datës 21 nëntor 2018, “Për regjistrimin dhe kalimin në përgjegjësi administrimi të ministrisë përgjegjëse për turizmin të disa pronave të paluajtshme shtetërore, në vijën bregdetare Vlorë–Sarandë” do të ankimohet në Gjykatën Kushtetuese. Kësaj radhe është Omonia, organizata e minoritetit etnik grek, ajo që deklaron se do të ndërmarrë këtë veprim pasi më parë edhe Greqia është shprehur kundër tij.

Socialistët janë hedhur në mësymje të përgjithshme për të këshilluar presidentin e Republikës, Ilir Meta se po bën një gabim të rëndë me mosdekretimin e ministrit të Jashtëm. Me një qasje që manifeston siguri të pambështetur, përfaqësues të PS-së e konsiderojnë çështje të fituar prej tyre në Gjykatën Kushtetuese kazusin nëse kreu i shtetit ka apo jo të drejtë të refuzojë një propozim të kryeministrit. Çdo gjë do të varet nga objekti i ankimit dhe mënyra sesi do të përpilohet ai, por në çdo rast, askush nuk mund të jetë garanci të plota se Gjykata Kushtetuese do të vendosë pro tyre.

Fehmi Abdiu, ish-kryetar i Gjykatës Kushteuese ka dhënë dy ditë më parë një intervistë për gazetën “Tema” në cilësinë e konstitucionalistit. Abdiu është metaforikisht si makina e urgjencës për socialistët e gjeneratës tjetër që bëjnë politikë orale dhe nuk njohin nen e germë të ligjit. Kësaj radhe juristi ka folur edhe situatën e krijuar mes Presidentit dhe Kryeministrit për dekretet për ministrat e rinj.

Kryeministri i Shqipërisë Edi Rama doli sot në Parlament për të mbajtur ndër të tjera edhe leksion kushtetues të kompetencave të tij dhe të Presidentit. Sipas leximit të z. Rama dhe atyre që i kanë shkruajtur fjalën, Presidenti ka 12 kompetenca, mes të cilave asnjë për të Refuzuar propozimet e Kryeministrit për anëtarët e kabinetit qeveritar.

Cili është dimensioni personal i krizës së sotme mes Presidentit të Republikës dhe Kryeministrit? Është një pyetje që mund t’u përgjigjet deri diku spekullimeve të ditës së sotme se Presidenti po bën politikë në vend se të përfaqësojë tjetër gjë. Pra unitetin.

Në fakt çdo akt ka brenda diçka të natyrës politike. Por kur flasim në kuptimin e politikës që injoron  kontekstin institucional atëherë po që ka diçka shqetësuese.

Diskutimi i fundit për çështjen e Teatrit Kombëtar, kur një ambasador i Bashkimit Europian ngre supet për kushtetueshmërinë e dyshimtë të nismave të qeverisë, rrëzon edhe garancinë e fundit, sidoqoftë efemere, se kjo kauzë do të ketë si minimum një trajtim ligjor të qartë. Sepse Teatri është kauzë tashmë, jo një zhurmë pakicash siç ka qejf ta cilësojë kryetari i Bashkisë, z. Erjon Veliaj.

Kauza mori dy dekrete të Presidentit në favor, çka e vendos qeverinë dhe mazhorancën para një fërkimi institucional që e relativizon bazën prej nga ku ajo nisi të impononte projektin e vet.

Ministri i Jashtëm Alternativ i Greqisë, Giorgos Katrougalos ka thënë në një intervistë për Real News se Greqia do të zgjerojë ujërat territoriale në 12 milje në momentin që do ta shohë të përshtatshëm. Sipas tij, kjo është një e drejtë që rrjedh nga ligji ndërkombëtar dhe askush nuk mund ta kundërshtojë atë. Lidhur me marrëveshjen për kufirin detar me Shqipërinë, Katrougalos ka thënë se ajo është afër përfundimit, por se nga pala shqiptare po pritet plotësimi i vakancës në Gjykatën Kushtetuese që shihet si garanci e munguar. 

Në mungesë të argumentave për shembjen me ligj të posaçëm të Teatrit Kombëtar, kryeministri Edi Rama ka bërë një interpretim që del jashtë kostumit të tij institucional.  

I pyetur çfarë do të ndodhë nëse Gjykata Kushtetuese do ta konsiderojë gabim prishjen e Teatrit Kombëtar ndërkohë që ai është shembur kryeministri ka dhënë këtë përgjigje:
“Me këtë “nëse” është si ajo çështja e hallës, dhe unë mendoj të kalojmë të xhaxhai… Sesi e bëjmë dhe ku e bëjmë kemi, marrë besimin e popullit. Unë nuk jam analist jam vendimmarrës” – tha Rama.

Mënyra se si Edi Rama vendosi të realizonte projektin e kullave te Teatri, nuk cënon thjesht trashëgiminë kulturore apo pronën publike, trajektorja që zgjodhi Rama  e ka çuar lojën në një nivel më kritik, pasi Edi Rama na ka dhënë provën e pakundërshtueshme se ka gjunjëzuar sistemin Kushtetues të vendit.

Edi Rama ka neutralizuar çdo mundësi dhe çdo faktor që mund t’i rezistojë atij nga brenda kornizës së institucioneve Kushtetuese të vendit.

Le të përpiqemi ta kuptojmë sipas hallkave atë që ka ndodhur dhe atë që pritet të ndodhë.

E drejta për një proces të rregullt ligjor, duke qenë se luan një rol të rëndësishëm për mbrojtjen e të drejtave të njeriut, ka ndikim të fuqishëm edhe në veprimtarinë gjyqësore. Realizimi apo zbatimi i saj shfaqet në aspekte të ndryshme, me anë të të cilave, një vend të rëndësishëm zë respektimi i parimit konventor dhe kushtetues të gjykimit brenda një afati të arsyeshëm, nga një gjykatë e pavarur dhe e caktuar me ligj.