Ekonomia

Shikojeni kryeministrin e Shqipërisë se çfarë bën ditë pas dite. Në fillm injoronte rrezikun e pandemisë. Tallej. Por deri këtu nuk ka ndonjë gjë për ta akuzuar. Fundja të gjithë në botë u tallën deri sa u kapën gafil. Problemi nis më pas, kur krahas përpjekjes për të përballuar situatën, të duhet të mbulosh edhe dobësitë organike që kanë qenë aty dhe ke bërë sikur nuk i ke parë.

Ditë pas dite nuk dilte nga shtëpia. Pastaj e vrau frikën, tani ka nisur edhe del edhe rrugëve. Me gjasë i kanë thënë se flama që ka rënë nuk është edhe aq flamë. 

Ndërsa përhapja e pandemisë së Covid-19 rrezikon një recesion të thellë në ekonominë botërore, vendet e G20 u angazhuan në një front të përbashkët përballë këtij rreziku. Plot 5 trilionë dollarë do të injektohen në ekonominë globale për luftuar efektet negative që ka nisur dhe pritet t’i thellojë në ekonomi koronavirusi.

Mbledhja e G20 u realizua përmes videokonferencës dhe u drejtua nga mbreti Salman i Arabisë Saudite, i cili kërkoi një bashkëveprim të koordinuar kundër pandemisë.

Qeveria duhet të dalë sa më shpejt nga kllapia ku e ka futur veten. Zoti Rama është ndoshta i vetmi kryeministër në botën e sotme që raporton vendimet nga shtëpia, i veshur me t-shirt, me një gjel që këndon në sfond dhe zhurmat e tenxhereve nëpër shtëpi. Ndonëse duhet vlerësuar shpejtësia e veprimit pas konstatimit të rastit të parë, duhet të vihet në dukje se veprimi në menaxhimin e kësaj situate kërkon një qasje dhe energji të re.

Në luftën kundër koronavirusit janë dalluar dy modele: modeli kinez dhe ai koreanojugor.

Modeli kinez, i adoptuar së fundmi edhe nga Italia konsiston në karantinim total të lëvizjeve njerëzore dhe ekonomisë. Ai u provua në Kinë si i suksesshëm në frenimin e përhapjes por si model ai ka një problem themelor: ka kosto të jashtëzakonshme për vende me ekonomi të varfër dhe që janë demokracia. Kosto që për një kategori sociale mund të rezultojnë shkatërrimtare.

Prerja dhe modifikimi i organit gjenital femëror, (një traditë e ngjashme me synetllikun te djemtë, por e panevojshme për vajzat) shkakton një kosto të mjerueshme ekonomike, sipas Organizatës Botërore të Shëndetit (OBSH).

Në një vend normal qeveria do të duhej të dorëzonte çelësat dhe të pranonte ose ndryshime të thella, përfshi mocion ndaj kryeministrit, ose të kalonte në zgjedhje. Që në momentin që ministrja e Financës deklaron se nuk do të financohen më projekte publike për vitin 2020 sepse nuk ka më lekë, ndërkohë që rritjen ekonomike e mban 4.1%, ky duhet të ishte kryeargumenti dhe kryebeteja. 

Në një studim të Bankës Botërroe rezulton se rreth afro gjysma e ekonomisë sonë është informale. Në raportin “ Financierët si katalazitorë për rritjen në Ballkanin Perëndimor”, Banka Botërore thotë se 40% e firmave që operojnë në Shqipëri u duhet të konkurrojnë me bizneset jo formale, duke krijuar kosto për ta.

Huawei. Emri i kompanisë kineze përmendet përherë e më shumë në Perëndim, por jo për risitë dhe penetrimin në tregje. Ndaj saj ka një mori shkrimesh dhe materialesh që e vendosin në qendër të një konspiracioni të Pekinit zyrtar për të dominuar tregun e teknologjisë. Në SHBA, kompania mori goditje përmes vendimeve të administratës Trump që ndalojnë përdorimin e pajisjeve të saj në sektorë si ushtria dhe shërbimet sekrete, apo fusha të tjera të ndjeshme.