Bashkimi Europian funksionon. Identiteti europian jo

Që nga vendimi i britanikëve për të dalë nga Bashkimi Europian, drejtuesit politikë europianë kanë ndërmarrë një fushatë që synon rigjallërimin e ndjenjave pro tij. Flitet për idenë europiane, për kostot miliardëshe për Britaninë, për kufizimin që britanikët kanë në lëvizjen e lirë etj.. E gjitha kjo edhe si një mënyrë për të frenuar atë që po ndodh në vendet kryesore të BE-së, Francë dhe Gjermani, ku lëvizjet e ekstremit të djathtë po ngjisin shpejt shkallët elektorale.  

Ditët e fundit lëvizje  me sens bashkues janë konceptuar edhe në lëmin e mbrojtjes dhe të sigurisë, me vëmendje të veçantë përgjigja ndaj valëve të refugjatëve apo atentateve terroriste. Mirëpo është një gjë të thuash dhe tjetër të bësh. Në një shkrim në “Carnegie Europ” me autor Daniel Keohane, renditen disa arsye që motivojnë shoë e bashkimit. Dhe këto lidhen sa me oportunizmin e politikanëve, aq edhe me nevojat që shtete të ndryshme kanë e të cilat synojnë t’i adresojnë te buxhetet e përbashkëta. P.sh nëse Londra dhe Uashingtoni druhen se projekti franko-gjerman për një mbrojtje europiane, me shtab të përbashkët do të minojë komandën e NATO-s dhe vlerën e saj, është e qartë se vetë francezët dhe gjermanët e kanë hedhur idenë më tepër për situatën e krijuar nga refugjatët sesa ta zëmë nga strategjia për të përballuar Rusinë vetë. Italia ndërkohë sheh te unioni i mbrojtjes një shpëtim nga gangrena e refugjatëve në Mesdhe, për të cilën se ka dëgjuar kush ndonjëherë(http://carnegieeurope.eu/strategiceurope/?fa=64584).

Të gjithë nisen nga premisat dhe interesat nacionale duke mbajtur lart një ombrellë si Europa që nuk po zë vend si ide. Për të diskutuara pasojat e BREXIT dhe projektin franko-gjerman, drejtuesit politikë të BE-së do të mblidhen nesër në një takim informal  në Bratislavë. Me këtë rast, Tibor Navracsics, Komisioneri Europian për Arsimin, Kulturën, Rininë dhe Sportin, ka publikuar një opinion në “EuObserver” me titull: Europa nuk e kërcënon identitetin nacional(https://euobserver.com/opinion/135101).

“Një nga mësimet me ndikuese të BREXIT është: ne duhet të bëjmë më shumë për të krijuar një identitet europian. Një identitet që nuk kërcënon identitetet që ne kemi tashmë, por që është komplementar dhe i mbështet ato. Ne duhet të vendosim të rinjtë në zemër të kësaj përpjekjeje”, shkruan Navracsics.  Duke pranuar problemin nacionalist si kërcënim strategjik për Europën e Bashkuar, komisoneri sjell disa shifra që flasin në favor të tezës së tij: sipas tij, ¾ e të rinjve britanikë 24 vjeç apo më poshtë votuan për qëndrimin në Europë.

Sipas komisionerit programi “Erasmus” ka ndikuar shumë në këtë drejtim ndërkohë që personalitetet historike të kulturës dhe artit i shtohen këtij “identiteti shumë shtresor”.

Në shkrimin e komisionerit flitet për Europën dhe qartazi nënkuptohet më shumë Perëndimi apo Europa Qendrore, ndonëse në Lindje dhe në Ballkan shfaqen problemet më të mëdha. Pavarësisht se nuk kanë peshën e Perëndimit, vendet e periferisë së Lindjes dhe Juglindjes janë ato prej nga ku BE-ja shikon kërcënimet më të mëdha dhe ndoshta këtu do të duhej një vëmendje tjetër. Kjo është një tezë që liderët e Ballkanit e kanë përdorur vetëm në aspektin politik dhe pragmatik, por asnjëherë duke hapur procese të vërteta pajtimi apo integrimi. Për Ballkanin është e vështirë të thuhet nëse bën pjesë apo jo në identitetin europian për të cilin lexojmë në shkrime të tilla, por problemet prej tij janë njësoj thuajse me ato të dekadave më parë. Debati tragjikomik për nacionalitetin e Nënë Terezës me të cilën u mor edhe një akademi shkencash e dëshmon këtë gjë, njësoj prirjet separatiste në Bosnje, Maqedoni, apo edhe në Serbi e Kosovë. Vetë BE-ja e la anëtarëin e vet ballkanik, Greqinë, pa mbështetje substanciale në krizën e refugjatëve, gjatë së cilës u diskutua menjeherë rivendosja e vizave. Rrjedhimisht identiteti për të cilin flitet kaq shumë, është magnet për shumë vende, por ndjeshmëri vetëm për pak të tillë. Pa folur këtu për të ardhmen politike, jo fare të pamundur kur ndonjë forcë e ekstremit të djathtë të marrë pjesë apo frenat e pushtetit në ndonjë vend si Gjermania e Franca: Lamtumirë lëvizje e lirë dhe Europë!

Sa për Shqipërinë paradoksi mbetet përherë ligjësi: e para që doli me thirrjet pro europiane, por u bë tashmë një çerek shekulli dhe mbetet një vend që ofron emigrantë, hashash dhe propagandë për tolerancën fetare.